تدوین اساسنامه نهاد ملی پژوهش و فناوری به همت جهاد دانشگاهی

به گزارشخبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، هفتاد و دومین جلسه شورای ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور، عصر امروز سه شنبه، ۱۵ دی ماه در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
نگرانی‌هایی پیرامون نهایی شدن قریب الوقوع احکام برنامه ششم
کبکانیان، دبیر شورای ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور در پایان این جلسه در جمع خبرنگاران حاضر شد و در مورد این جلسه گفت: نکات خوبی در خلال دستور جلسه و در مطالب پیش از دستور مطرح شد؛ تعدادی از اعضا نکات و نگرانی‌هایی پیرامون نهایی شدن قریب الوقوع احکام برنامه ششم مطرح کردند، مبنی بر اینکه این احکام که برای ارسال به مجلس شورای اسلامی آماده می‌شود با پیشنهاد دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های ذیربط مقداری تداخل و همچنین اختلاف دارد.
وی افزود: دستگاه‌هایی که در حوزه علم و فناوری تصمیم گیر هستند، تقاضا داشتند سازمان مدیریت برنامه و بودجه پیشنهاداتی که از طرف این دستگاه‌ها در شورای ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور تصویب شده است را مورد توجه قرار دهد؛ چون مدت‌ها کار کار‌شناسی بر روی این پیشنهادات صورت گرفته است و تغییر ناگهانی این پیشنهادات نگرانی دستگاه‌های ذیربط را در پی داشت.
دبیر شورای ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور در ادامه عنوان کرد: نکته‌ای نیز درباب بودجه پژوهشی پیشنهادی در ارتباط با لایحه برنامه احکام ششم تذکر داده شد که مقادیر ذکر شده بسیار پایین است و به هیچ وجه کشور را به سمت اهداف و مقاصد علمی و مطالبی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند، نمی‌رساند.
نهایی شدن اساسنامه نهاد ملی پژوهش و فناوری به همت جهاد دانشگاهی
وی افزود: ریاست جهاد دانشگاهی نیز در این جلسه خبر خوبی داد، مبنی بر اینکه اساس نامه نهاد ملی پژوهش و فناوری نهایی شده است و به دبیرخانه ستاد اجرای نقشه جامع علمی شده است؛ این نهاد که به اختصار «RTO» خوانده می‌شود، نهادی است که خلأ جدی در نگاشت نهادی و ساختارهای علم و فناوری داشته است و مدتی پیش در ستاد تقاضا شده بود که جهاد دانشگاهی متولی این نهاد باشد که اساس نامه آن پس از بررسی کار‌شناسی در دستور کار جلسه ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور قرار خواهد گرفت.
تاکید بر حضور مقام‌های عالی‌رتبه نظام در مراسم پایانی جایزه مصطفی (ص)
وی عنوان کرد: اعضا ضمن تشکر از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای برگزاری جایزه مصطفی (ص)، نکته‌ای مطرح کردند مبنی بر اینکه خلأ حضور مقامات عالی رتبه نظام در مراسم اعطای جایزه محسوس بود و تاکید شد که برگزاری مراسم اینجایزه با توجه به شرایط خاصی که برای اعطای آن در نظر گرفته شده است، به گونه‌ای باشد که در سطح بین‌المللی درخشان و اثرگذار باشد و انتظار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی از برگزارکنندگان این جایزه آن است که در ادوار بعدی جایزه مصطفی مقام‌های عالی رتبه نظام جمهوری اسلامی ایران نیز در مراسم پایانی حضور یابند.
انتقال بخش‌هایی از سند آمایش آموزش عالی به اسناد پشتیبان
منصور کبکانیان اظهار کرد: آخرین و مهم‌ترین دستور جلسه امروز آمایش آموزش عالی بود که موضوع مهمی است. این طرح در جلسه گذشته ستاد مطرح شد و امروز نمایندگان دستگاه‌های مختلف دست اندرکار در حوزه علم و فناوری و دستگاه‌های دیگر از قبیل وزارت خانه‌های «صنعت، معدن و تجارت» و «کار، رفاه و تامین اجتماعی» حضور داشتند و اعضا نقد و پیشنهاد‌های خود را ارائه کردند و کار کار‌شناسی که در بدنه ستاد نقشه جامع علمی کشور صورت گرفته بود، ارائه و جمع بندی شد؛ و مقرر شد بخش‌هایی از این سند پیشنهادی به اسناد پشتیبان منتقل گردد و بر التزام همه دستگاه های مرتبط بر شاخص‌های نقشه جامع علمی کشور تاکید شد.
وی گفت: در ادامه این جلسه تاکید شد که دانشگاه آزاد اسلامی حتما باید در این آمایش دیده شود و هماهنگی بین نظام دولتی و غیردولتی حتما در این سند لحاظ گردد؛ اعضا مصوب کردند که این مهم نیز برآورده شود و مسئولان وزارتخانه‌های «علوم، تحقیقات و فناوری» و «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» قول همکاری داده‌اند که بخش آموزش عالی در حوزه دانشگاه‌های غیردولتی و به خصوص دانشگاه آزاد اسلامی نیز هماهنگ و استاندارد با بخش دولتی پیش رود.
آغاز کار کار‌شناسی بر روی ساختار متولی اجرای سند نقشه جامع علمی کشور از جلسات آینده
کبکانیان افزود: در ‌‌نهایت مقرر شد کار بر روی ساختاری که متولی اجرای این سند باشد آغاز شود تا متولی اجرای این سند مشخص شود؛ و پس از تصویب این سند در جلسه آینده، کار بر روی نهاد متولی اجرای این سند آغاز خواهد شد و منظور از این نهاد لزوما دستگاه خاصی نیست و ساختار این نهاد به گونه‌ای طراحی می‌شود که نهادهای متولی آموزش و نهادهای متقاضی آموزش در این ساختار حضور داشته باشند و به مرور مستمر این سند پرداخته و برنامه‌های لازم در این زمینه را داشته باشند.
آمار بالای بیکاری دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی
کبکانیان پس از ارائه این توضیحات به سوالات خبرنگاران پاسخ داد و در جواب سوالی پیرامون آمار بالای بیکاری دانش آموختگان دوره‌های تحصیلات تکمیلی و راهکار دستگاه‌های متولی گفت: این موضوع در سند آمایش دیده شده و یکی از بندهای این سند به اشتغال دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی پرداخته است؛ در سند چشم انداز سهم دانشجویان دکتری از اشتغال نسبت به کل سه درصد دیده شده است که این رقم هم اکنون دو درصد است؛ قبول داریم که در این مدت رشد دانش آموختگان دکتری زیاد بوده است، اما در 10 سال آینده عدد سه و نیم درصد با در نظر گرفتن مواردی منطقی است. باید بستر‌ها را برای اشتغال این افراد مهیا کنیم، این گفته به این معنا نیست که تعداد دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی زیاد است، بلکه زمینه جذب این افراد در بخش‌های مختلف باید فراهم گردد؛ برای مثال هم اکنون دانشگاه‌های سراسر کشور وجود دارد که نسبت استاد به دانشجو ناکافی است و باید برطرف گردد؛ معتقدیم این بیکاری می‌تواند ضعف تنظیم برنامه باشد.
وی بیان کرد: کشور ما نه تنها باید به سوالات علمی، پژوهشی، فنی خودمان پاسخ دهد، بلکه باید جوابگوی سوالات جهان اسلام باشد؛ مقام معظم رهبری نقش دانشگاه‌ها در ایجاد تمدن نوین اسلامی را مطالبه کرده‌اند و نه فقط یک کشور؛ باید در این زمینه مدیریت صورت گیرد و بستر مناسب تری مهیا شود.
راهکار حل اختلاف وزارت علوم و دانشگاه آزاد پیرامون مجوز تعدادی از رشته‌های دانشگاه آزاد
کبکانیان در پاسخ به پرسش خبرنگار ایکنا مبنی بر راه حل اختلاف نظر وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی بر سر برخی از رشته‌های دانشگاه آزاد اسلامی گفت: در این موضوع نکات مثبت و منفی وجود دارد؛ نکته مثبت اینکه دانشگاه آزاد حدود چهل درصد از بار آموزش عالی کشور را بر دوش دارد که در مقابل رقم هشت درصدی دانشگاه‌های دولتی رقم بالایی است، در مقابل نیز توجه اعضای ستاد نقشه جامع علمی کشور معطوف به کیفیت آموزش و پژوهش نیز هست و برای سنجش کیفیت نیز شاخص‌هایی وجود دارد و باید نسبتی بین مواردی همچون: استاد و دانشجو، فضای آموزشی، آزمایشگاه‌ها و... باشد؛ در جلسه تصریح شد که این موارد که در سند نقشه جامع علمی کشور نیز آمده است باید مورد توجه قرار گیرد و اطمینان داریم زمانی که شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان نهاد فرا قوه‌ای سند آمایش آموزش عالی را که تمام موارد مرتبط با این موضوع نیز در آن دیده شده است، تصویب کند، ضمن حاکم شدن آرامش بر این نهاد‌ها، اصطکاک و ناهماهنگی ایجاد شده در این باره نیز قطعا کمتر خواهد شد.
ساماندهی برخی از واحدهای دانشگاهی
ساماندهی برخی از واحدهای دانشگاه‌های پیام نور و جامع علمی کاربردی پرسش دیگرِ خبرنگار خبرگزاری ایکنا از دبیر شورای ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور بود، که کبکانیان در پاسخ به آن گفت: هدف گذاری شده بود که موضوعات مربوط به دانشگاه‌هایی نظیر فنی و حرفه‌ای، علمی کاربردی و پیام نور مورد توجه ستاد قرار گیرد؛ هرم تخصص در کشور هماهنگی لازم را ندارد و بخش بزرگی از بدنه پیشران اقتصاد کشور در دانشگاه‌های علمی کاربردی، فنی و حرفه‌ای، تحصیل کرده‌اند و یا مشغول به تحصیل‌اند و با مقداری اصلاح نظام پرداخت و دیدن موضوع در سند آمایش ضروری است و اصلاحات صورت گرفته باید در سند لحاظ شود و ساماندهی این دانشگاه‌ها به منظور حفظ کیفیت آموزشی ضروری است؛ دیدگاه ستاد پیرامون دانشگاه جامع علمی کاربردی توسعه و تقویت این دانشگاه است؛ ساماندهی دانشگاه پیام نور با توجه به ماموریت اصلی این دانشگاه خواهد بود که آموزش مجازی و غیرحضوری است و مسئولان این دانشگاه باید در‌‌ همان ریل تعریف شده حرکت کنند؛ موسسات آمورش عالی غیر دولتی و دانشگاه آزاد نیز در سند آمایش دیده شده‌اند؛ پیشنهاد‌های مکتوب دانشگاه آزاد اسلامی به شورا ارائه شده است که نیازمند کار کار‌شناسی در این زمینه هستیم؛ موسسات آموزش عالی غیر دولتی نیز مرتبا زیر نظر بوده‌اند و توصیه ما این است که این موسسات نیز استانداردهای لازم را رعایت کنند که البته در خصوص این مراکز قائل به سختگیری‌هایی که ممکن است به انحلال آن‌ها بینجامد نیستیم ولی این موسسات باید شاخص‌های مد نظر داشته باشند و خود را به رعایت این شاخص‌ها ملزم کنند.
محقق نشدن بودجه پژوهشی در لایحه دولت
سوال دیگر خبرنگار خبرگزاری ایکنا به بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها اختصاص داشت که دبیر شورای ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور به آن پاسخ داد و گفت: بودجه پژوهشی مطلوبی که ما نیز خواستار تحقق آن هستیم، رقم مد نظر مقام معظم رهبری است و لذا این تحقق این رقم حکم و بایدی است و شورای عالی انقلاب فرهنگی از آن کوتاه نخواهد آمد و باید در چشم انداز به رقم تصریح شده چهار درصد GDP است برسیم؛ امروز نیز این موضوع در جلسه شورا به بحث گذاشته شد و نقدی نیز به لایحه دولت در این زمینه وارد شد که رقم در نظر گرفته شده برای پژوهش سه درصد از بودجه‌های قابل تقسیم سال گذشته ذکر شده است، که رقم بسیار پایینی است و از مسئولان سازمان برنامه و بودجه خواهشمندیم که دراین زمینه توجه بیشتری داشته باشند و جایگاه علم و پژوهش در کشور را به خطر نیندازند؛ از مجلس نیز برای رسیدگی به این موضوع کمک خواهیم گرفت و اگر بودجه پژوهشی کشور هر سال افزایش نیابد در ۱۰ سال آینده به اعداد مد نظر نخواهیم رسید.
نگرانی از کاهش اختیارات هیئت امنای دانشگاه‌ها
وی در پایان در خصوص کاهش یافتن اختیارات هیئت امنای دانشگاه‌ها نیز ابراز نگرانی کرد و گفت: در این زمینه در حال عقب گرد هستیم و اختیارات هیئت امنای دانشگاه‌ها که‌‌ همان اساتید و دانشمندان کشور‌ هستند و فضای علمی کشور و دانشگاه‌های خودشان را به خوبی می‌شناسند، تنزل یافته است و امیدواریم این مشکل نیز هر چه زود‌تر مرتفع گردد؛ رشد علمی کشور مستلزم محیط باز و اختیاراتی است که دانشگاه‌ها باید داشته باشند و این امری است که سالیان سال پابرجا بوده و احساس می‌کنیم در این زمینه عملکرد انقباضی صورت گرفته است.