آیت‌الله العظمی سبحانی با اشاره به جنایات آل سعود عنوان کرد:
آیا وقت آن نرسیده که حاکمان اسلامی بیدار شوند؟/ تبیین مفهوم «لغو»
گروه حوزه‌های علمیه: آیت الله العظمی سبحانی با انتقاد شدید از کشتار کودکان و مردم مسلمان در یمن و سوریه توسط آل سعود گفت: زمامداران عربستان اول وقت نماز می‌خوانند، اما این همه کشتار در یمن و کشورهای دیگر به بار آورده‌اند و مردم به مسیحیت پناه برده‌اند؛ آیا ننگ نیست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی امروز 18 خردادماه در اولین جلسه تفسیر سوره مبارکه مومنون در مجتمع آموزش عالی فقه گفت: نام این سوره از کلمه مومنون در اولین آیه سوره گرفته شده است.
وی با بیان اینکه برخی نام این سوره را «قد افلح» می‌نامند بیان کرد: این نام مشکلی ندارد زیرا اسامی سور انتخابی است و در صدر اسلام صحابه و غیر آنان این نام را نهاده‌اند.
آیت الله سبحانی با بیان اینکه اسامی سور، توقیفی نیست که حتما از معصوم رسیده باشد گفت: البته نام سوره باید مناسب و شایسته باشد مثلا سوره بقره از سوی کسانی که از بیرون نگاه می‌کنند شاید نام مناسبی نباشد ولی در واقع این سوره روایتگر ماجرای بقره است..
این مرجع تقلید تصریح کرد: این سوره دارای 118 آیه است که برخی 119 آیه برای آن ذکر کرده‌اند و این تفاوت نیز در محاسبه و عدم محاسبه وقف بر سر برخی کلمات است.
این مفسر با بیان اینکه همه سوره‌های قرآن دارای یک روح درونی هستند که کار مفسر مطالعه دقیق آیات و پیدا کردن این روح و هدف است عنوان کرد: هدف اصلی این سوره کوبیدن بت پرستان است و اعتقاد به معاد را هم مدنظر دارد؛ سوره مومنون از سور مکی است و همه سور مکی حول و حوش اصول خمسه نازل شده اند یعنی اصول و اعتقادات اصلی دین بیان شده ولی سور مدنی راجع به احکام شرعی و مسایل فرعی است که برای شناسایی مکی از مدنی معیارهایی نیز وجود دارد.
این مفسر قرآن عنوان کرد: تمرکز اصلی این سوره بر اعتقاد به معاد و کوبیدن بت‌پرستی است و مسایل دیگر نیز پیرامون آن مطرح شده که ممکن است این سؤال پیش آید که اگر این سوره مکی است چرا در آن امر به نماز و زکات شده است در حالی که این دو جزء احکام هستند.
وی در پاسخ اظهار کرد: نکته اصلی این است که نماز در معراج گرفته شده که در سال دهم بعثت بوده و منافاتی با مکی بودن ندارد و زکات در اینجا به معنای صدقه است زیرا دو نوع زکات داریم؛ زکاتی که دارای نصاب است و زکات مطلق که صدقه نیز شامل آن است.
این استاد حوزه تصریح کرد: قدافلح المومنون به این معنا گرفته شده که مومنان پیروزند ولی معنای اصلی آن شکافتن است یعنی کسی که می‌خواهد پیروز شود باید موانع را بشکافد تا پیروز شود.
وی در خصوص آیه دوم این سوره گفت: خداوند در اینجا بیان نمی کند مومنان باید نماز بخوانند بلکه به روح نماز که خشوع است اشاره دارد و خشوع نیز به این معناست که مومن در عالم چیزی غیر خدا را در نظر نمی گیرد.
مصداق خشوع
آیت الله سبحانی با اشاره به روایتی از پیامبر درباره خشوع گفت: افرادی که در هنگام نماز حرکات غیرعرفی دارند و مثلا با وسایل خود بازی می کنند و یا به شکل کاملا مشخص به دنبال برخی حرکات غیرعبادی هستند در نمازشان خشوع ندارند زیرا مرکز خشوع، قلب است و اگر قلب خاشع نباشد بقیه اعضا تبعیت نخواهد کرد.
وی گفت: اگر قلب انسان در نماز کاملا متمرکز بر عشق و علاقه به خدا باشد می‌تواند او را از فحشاء و منکر دور کند؛ بسیاری از افراد نماز می خوانند و گناه هم می کنند که مشخص است خشوع ندارند.
وی با اشاره به روایتنی از ابن ابی الحدید در خصوص نماز خاشعانه امام علی در میدان جنگ تصریح کرد: چنین نمازی است که انسان را به مراتب عالی که مقام اولیاء الله است می رساند.
تناقض رفتاری در آل سعود
این مرجع تقلید بیان کرد: زمامداران عربستان اول وقت نماز می‌خوانند اما این همه کشتار در یمن و کشورهای دیگر به بار آورده‌اند اگر بپرسیم معنای این کار چیست چه جوابی دارند؛ هزاران کودک در یمن کشته شدند که پاک و معصوم بودند و اهل هیچ فرقه‌ای هم نبودند و بسیاری از مردم از ترس بمب به کشورهای دیگر رفته و در دریا غرق می شوند و برخی به دستگاه مسیحیت پناه برده و پناهنده شده‌اند.
ننگ برای دولت‌های اسلامی
وی تاکید کرد: آیا ننگ نیست که دولتی که خود را اسلامی می داند باعث شود مردم مسلمان از ترس کشته شدن به مسیحیان پناه ببرند؟ آیا ننگ نیست که مسلمین از ترس حمله یکدیگر در دریا غرق شوند. آیا وقت آن نرسیده که عالمان اسلامی حاکمان این کشورها را بیدار کنند.
مفهوم لغو
وی در ادامه در تفسیر تعبیر «عن اللغو معرضون»، گفت: لغو، لهو و لعب دارای سه معنای متفاوت است؛ لغو کار بی فایده است، برخی می گویند شوخی ینز کار لغو است زیرا فایده ندارد در حالی که نباید دایره کارهای لغو را بسته گرفت زیرا شوخی نیز می تواند باعث ادخال سرور و شادی مومن شود پس اینگونه کارها و اعمال لغو نیست. لغو کاری است که نه به سود دنیا و نه آخرت او باشد به همین دلیل در احادیث نقل شده که ساعاتی از زندگی به لذات سپری شود که برای روح انسان مفید است.
آیت الله سبحانی در تبیین اینکه چرا واژه «معرضون» در اینجا به کار رفته و «اجتناب» استفاده نشده ادامه داد: اعراض به معنی تنفر است یعنی شخص نه تنها کاری را دوست ندارد به شدت از آن پرهیز هم می کند ولی در اجتناب فرد، ممکن است کاری را دوست دشته باشد ولی به خاطر مصلحت بزرگتر آن را انجام ندهد یعنی انسان به آن کار میل دارد.
وی با بیان اینکه برخی نام این سوره را «قد افلح» می‌نامند بیان کرد: این نام مشکلی ندارد زیرا اسامی سور انتخابی است و در صدر اسلام صحابه و غیر آنان این نام را نهاده‌اند.
آیت الله سبحانی با بیان اینکه اسامی سور، توقیفی نیست که حتما از معصوم رسیده باشد گفت: البته نام سوره باید مناسب و شایسته باشد مثلا سوره بقره از سوی کسانی که از بیرون نگاه می‌کنند شاید نام مناسبی نباشد ولی در واقع این سوره روایتگر ماجرای بقره است..
این مرجع تقلید تصریح کرد: این سوره دارای 118 آیه است که برخی 119 آیه برای آن ذکر کرده‌اند و این تفاوت نیز در محاسبه و عدم محاسبه وقف بر سر برخی کلمات است.
این مفسر با بیان اینکه همه سوره‌های قرآن دارای یک روح درونی هستند که کار مفسر مطالعه دقیق آیات و پیدا کردن این روح و هدف است عنوان کرد: هدف اصلی این سوره کوبیدن بت پرستان است و اعتقاد به معاد را هم مدنظر دارد؛ سوره مومنون از سور مکی است و همه سور مکی حول و حوش اصول خمسه نازل شده اند یعنی اصول و اعتقادات اصلی دین بیان شده ولی سور مدنی راجع به احکام شرعی و مسایل فرعی است که برای شناسایی مکی از مدنی معیارهایی نیز وجود دارد.
این مفسر قرآن عنوان کرد: تمرکز اصلی این سوره بر اعتقاد به معاد و کوبیدن بت‌پرستی است و مسایل دیگر نیز پیرامون آن مطرح شده که ممکن است این سؤال پیش آید که اگر این سوره مکی است چرا در آن امر به نماز و زکات شده است در حالی که این دو جزء احکام هستند.
وی در پاسخ اظهار کرد: نکته اصلی این است که نماز در معراج گرفته شده که در سال دهم بعثت بوده و منافاتی با مکی بودن ندارد و زکات در اینجا به معنای صدقه است زیرا دو نوع زکات داریم؛ زکاتی که دارای نصاب است و زکات مطلق که صدقه نیز شامل آن است.
این استاد حوزه تصریح کرد: قدافلح المومنون به این معنا گرفته شده که مومنان پیروزند ولی معنای اصلی آن شکافتن است یعنی کسی که می‌خواهد پیروز شود باید موانع را بشکافد تا پیروز شود.
وی در خصوص آیه دوم این سوره گفت: خداوند در اینجا بیان نمی کند مومنان باید نماز بخوانند بلکه به روح نماز که خشوع است اشاره دارد و خشوع نیز به این معناست که مومن در عالم چیزی غیر خدا را در نظر نمی گیرد.
مصداق خشوع
آیت الله سبحانی با اشاره به روایتی از پیامبر درباره خشوع گفت: افرادی که در هنگام نماز حرکات غیرعرفی دارند و مثلا با وسایل خود بازی می کنند و یا به شکل کاملا مشخص به دنبال برخی حرکات غیرعبادی هستند در نمازشان خشوع ندارند زیرا مرکز خشوع، قلب است و اگر قلب خاشع نباشد بقیه اعضا تبعیت نخواهد کرد.
وی گفت: اگر قلب انسان در نماز کاملا متمرکز بر عشق و علاقه به خدا باشد می‌تواند او را از فحشاء و منکر دور کند؛ بسیاری از افراد نماز می خوانند و گناه هم می کنند که مشخص است خشوع ندارند.
وی با اشاره به روایتنی از ابن ابی الحدید در خصوص نماز خاشعانه امام علی در میدان جنگ تصریح کرد: چنین نمازی است که انسان را به مراتب عالی که مقام اولیاء الله است می رساند.
تناقض رفتاری در آل سعود
این مرجع تقلید بیان کرد: زمامداران عربستان اول وقت نماز می‌خوانند اما این همه کشتار در یمن و کشورهای دیگر به بار آورده‌اند اگر بپرسیم معنای این کار چیست چه جوابی دارند؛ هزاران کودک در یمن کشته شدند که پاک و معصوم بودند و اهل هیچ فرقه‌ای هم نبودند و بسیاری از مردم از ترس بمب به کشورهای دیگر رفته و در دریا غرق می شوند و برخی به دستگاه مسیحیت پناه برده و پناهنده شده‌اند.
ننگ برای دولت‌های اسلامی
وی تاکید کرد: آیا ننگ نیست که دولتی که خود را اسلامی می داند باعث شود مردم مسلمان از ترس کشته شدن به مسیحیان پناه ببرند؟ آیا ننگ نیست که مسلمین از ترس حمله یکدیگر در دریا غرق شوند. آیا وقت آن نرسیده که عالمان اسلامی حاکمان این کشورها را بیدار کنند.
مفهوم لغو
وی در ادامه در تفسیر تعبیر «عن اللغو معرضون»، گفت: لغو، لهو و لعب دارای سه معنای متفاوت است؛ لغو کار بی فایده است، برخی می گویند شوخی ینز کار لغو است زیرا فایده ندارد در حالی که نباید دایره کارهای لغو را بسته گرفت زیرا شوخی نیز می تواند باعث ادخال سرور و شادی مومن شود پس اینگونه کارها و اعمال لغو نیست. لغو کاری است که نه به سود دنیا و نه آخرت او باشد به همین دلیل در احادیث نقل شده که ساعاتی از زندگی به لذات سپری شود که برای روح انسان مفید است.
آیت الله سبحانی در تبیین اینکه چرا واژه «معرضون» در اینجا به کار رفته و «اجتناب» استفاده نشده ادامه داد: اعراض به معنی تنفر است یعنی شخص نه تنها کاری را دوست ندارد به شدت از آن پرهیز هم می کند ولی در اجتناب فرد، ممکن است کاری را دوست دشته باشد ولی به خاطر مصلحت بزرگتر آن را انجام ندهد یعنی انسان به آن کار میل دارد.
