مهدی کاظمی خالدی خبر داد:
برگزاری مسابقات مناظره دانشجویی به زبان انگلیسی برای اولین بار
گروه دانشگاه: رئیس سازمان دانشجویان از برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی خبر داد و گفت: از برنامه‌های سال 96 برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی است که برای اولین‌بار قرار است برگزار شود. هدف این مسابقه آن است که دانشجویان و شرکت‌کنندگان برای شرکت در مسابقات مناظره بین‌المللی آماده می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، ششمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان در مرحله استانی در حال برگزاری است، به همین منظور به سراغ مهدی کاظمی‌خالدی، سرپرست سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی رفتیم و با وی پیرامون برگزاری این مسابقات گفت‌وگو کردیم. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
ایده اولیه مسابقات مناظره دانشجویی
کاظمی با تاکید بر شکل‌گیری ایده اولیه مسابقات ملی مناظره دانشجویان اظهار کرد: سال 81 اندیشمندانی که به بحث توسعه آزاداندیشی تاکید داشتند، نامه‌ای در این خصوص به مقام معظم رهبری می‌نویسند و ایشان کمتر از یک هفته پاسخ می‌دهند، سپس در شورای عالی انقلاب فرهنگی هیئت حمایت از کرسی‌های آزاداندیشی تشکیل و آئین‌نامه‌ها تدوین می‌شود و به این ترتیب یکی از جریان‌های حوزه آزاداندیشی و گفت‌وگو، با نامه رهبری شکل می‌گیرد.
مهدی کاظمی ادامه داد: بر همین اساس، ایده و فکر اولیه این مسابقات در معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی، سال 89 شکل گرفت. بر این اساس در حوزه آموزشی و پژوهشی آن زمان بر اساس مدلهای خارجی، مدلی بومی برای دانشجویان ایران طراحی و تولید شد. مرحله اول مسابقات مناظره دانشجویی سال 90 و مختص استان تهران، با شرکت 16 تیم و با حضور شرکت‌کنندگان از میان مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری برگزار شد.
مدلهای مناظره دانشجویی منطبق بر فرهنگ اسلامی-ایرانی
وی افزود: طی سال‌های 86 تا 88 فضای گفت‌وگوی دانشجویی از بین رفته بود و این موضوع به یک سوال جدی مطرح شد که برای رفع این مسئله چه‌کار می‌توان کرد؟ و صحبت آن در محافل دانشجویی زیاد بود. در کنار کارهایی که در سطح کشور و مجموعه‌های دانشگاهی انجام شده، از جمله کارهای جدی در این زمینه تحلیل برنامه‌های سایر کشورها و دانشگاه‌های دنیا بود و طی این تحلیل و بررسی، مسابقات مناظره و دپارتمان‌های تخصصی که در دانشگاه‌ها وجود داشت، نظر صاحب‌نظران را جلب کرد و نزدیک به یک‌سال و نیم به طول انجامید و در این بررسی، تفاوت‌های هویتی با عرصه‌های فرهنگی کشور ما شناسایی و این موارد تبدیل به مدل‌هایی با فرهنگ اسلامی-ایرانی شد.
مدل دانشجویی؛ قابل اجراتر در ایران
رئیس سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی با اشاره به مدلی که در مسابقات مناظره دانشجویی ایران اجرا می‌شود، عنوان کرد: مسابقات مناظره دانشجویی از دهه 1940 در دنیا به وجود آمد و این‌گونه نبوده که نهاد مشخصی در این زمینه استانداردسازی کند، همین که اصالت آموزش و تمرین در این حوزه رعایت شود، هرکدام از مجموعه‌ها با توجه به شرایط مختلف و بر اساس پایه‌های روانشناسی و آموزشی، مدلهای مختلفی به کار گرفتند، زمانی که این بحث به سمت رشته‌های تخصصی می‌رود نیز این تغییرات و تفاوت‌ها بیشتر می‌شود. مدل‌هایی که در سطح جهان وجود دارد، شامل مدلهای دانش‌آموزی، دانشجویی، مدل آمریکای شمالی و ... است و مدلی که در ایران استفاده شده، مدل دانشجویی است.
پایه‌ریزی مناظره‌ها در عرصه دانش‌آموزی
وی افزود: طبق مطالعات و بررسی‌های انجام شده، مدل مسابقات مناظره دانشجویی که در دانشگاه‌های جهان برگزار می‌شود، مدلی قابل اجراتر و بر اساس نیازهای کشور به فضاهای آموزشی ما نزدیک‌تر است. اکنون نیز برخی دانشجویان که سابقه حضور در این مسابقات را داشتند، به دلیل علاقه به مناظرات دانش‌آموزی، عرصه مناظرات دانش‌آموزی را پایه‌ریزی کردند که البته با مدل دانشجویی متفاوت است و در برخی مدارس نیز اجرا می‌شود.
گزاره، جمله مثبت خبری است و قابل دفاع و قابل بحث باید باشد
کاظمی با اشاره به تعریف گزاره و نحوه انتخاب این گزارهها در مسابقات مناظره دانشجویی تاکید کرد: گزاره؛ یک جمله مثبت خبری است که مخالفت یا موافقت در آن مشخص و شفاف است. گزارهها بر اساس نیازهای جامعه انتخاب می‌شوند، شورای سیاست‌گذاری مسابقات محورهایی همچون سیاست، بهداشت و سلامت، توسعه اقتصادی و ... را مشخص کرده است. در مرحله اول پس از نظرسنجی، پیشنهاد گزارهها در دبیرخانه جمع می‌شود و گزارههای خبری که قابلیت دفاع و مخالفت داشته باشند انتخاب می‌شوند. در نظرسنجی نیز به شرکت‌کنندگان، حتی آن‌ها که نمی‌خواهند شرکت کنند، اجرا کنندگان مسابقات و اساتید هیئت علمی فراخوان می‌دهیم که موضوعات و گزارههای پیشنهادی را به دبیرخانه ارسال کنند و سپس این‌ها در شواری علمی مطرح می‌شود و بعد از تصویب و انتخاب به شرکت‌کنندگان ابلاغ می‌شود.
استخراج گزارهها از 300 پایان‌نامه علوم انسانی
وی گفت: در این راستا مجموعه‌های علمی مختلف و پژوهشکده‌های دغدغه‌مند وجود دارند که با توجه به مسائل مبتلابه کشور و یا مسائلی که اهمیت بیشتری دارد در مورد آن‌ها گفت‌وگو و تحلیل شود، گزاره‌هایی تعریف می‌کنند. اخیرا نزدیک به 300 پایان‌نامه علوم انسانی مرتبط به فضای عمومی بررسی شدند و از میان آن‌ها، بر اساس نیازها، گزاره‌هایی استخراج شد و به بانک گزارهها اضافه گردید. طی هر سال با توجه به شرایط روز، گزارههای مورد نیاز را از این بانک جدا می‌کنیم و هر سال نیز سعی می‌شود گزارههای جدیدی به این مجموعه اضافه شود.
توجه به مسائل عام و نه تخصصی در تعیین گزارهها
رئیس سازمان دانشجویان با تاکید بر این موضوع که گزارههای مورد بحث در مناظره‌ها باید از مسائل عام و نه تخصصی باشند، و نیز در پاسخ به سوال ایکنا مبنی بر به‌کارگیری گزارههای معارفی در این مسابقات، اذعان کرد: گزاره باید قابلیت دفاع داشته و قابل بحث عام باشد، نه بحث تخصصی و خاص یک رشته باشد. گزارهها به صورت قرعه‌کشی انتخاب می‌شوند و تیم‌ها باید بتوانند درباره هر گزاره مطلب جمع‌آوری کنند. بیشتر مسائل عام مد نظراست که می‌تواند روی آن‌ها بحث شود. گزارههای معارفی در حیطه اختصاصی دین وارد می‌شود و این نیز همچون موضوعات تخصصی و علمی رشته اقتصاد است، جز گزارههای ما قرار نمی‌گیرد و باید در بحث‌های تخصصی آن رشته جای گیرد، اگر مسائل خیلی عام‌تری در این حوزه باشد که از جنبه‌های مختلف قابلیت گردآوری مطلب داشته، قابل بحث باشد و اینکه دانشجو بتواند درباره آن‌ها صحبت کند، به عنوان گزاره انتخاب می‌شود.
وی در خصوص انتخاب گزارههای بحث برانگیز نیز گفت: در نامه رهبری یک سری سرخط‌ها مشخص شد که بر طبق آن‌ها مناظرات، بحث و گفت‌وگوی جامعه دانشگاهی باید در فضایی کاملا منطقی صورت گیرد و این کاری است که در مسابقات ملی مناظره دانشجویی انجام می‌شود.
خارج نشدن از فضای ادب و علم
کاظمی ادامه داد: اولا مناظرات قرار نیست به جدل کشیده شود که گروهی بخواهد خود را به گروه دیگری بقبولاند. گزاره کاملا مشخص است و یکی مخالف و دیگری موافق است و شرکت‌کننده می‌داند اگر بخواهد از فضای ادب و علم خارج شود، قطعا بازنده خواهد بود، چرا که داوران بر همین اساس به تیم‌ها امتیاز می‌دهند. شاید به آن اندازه که شرکت‌کنندگان چقدر با بیان مطالب علمی، با رفرنس در فضای ادب و منطق گفت‌وگو انجام می‌کنند توجه می‌شود به محتوای مطلبی که ارائه می‌کنند توجه نشود، و این امر یک فضای منطقی را ایجاد می‌کند و این فضا به گروه‌ها کمک می‌کند به نقاط قوت و ضعف خود پی ببرند.
وی در خصوص داوری این مسابقات نیز گفت: مسابقات مناظره دانشجویی به صورت لیگ‌های حذفی است. مجموعا 3 داور در هر مسابقه حضور دارند. در فرم‌های داوری که پارامترهای داوری در آن آمده است، این پارامترها با توجه به نیازهای داخلی کشور و مسائل آموزشی که مورد نیاز است تعیین شده‌اند، مثلا پارامترهای اخلاقی در داوری امتیاز ویژه‌ای دارد و جدل جزء خط قرمزهای مسابقات مناظره است، چرا که فعالیت حول محور الگوی فرهنگ اسلامی مد نظر است.
برگزاری کارگاه‌های آموزشی اختیاری و اجباری پیش از مسابقات
در ادامه شاه‌نظری، مسئول دبیرخانه مسابقات ملی مناظره دانشجویان، با اشاره به برگزاری کارگاه‌های آموزشی اختیاری و اجباری پیش از برگزاری مسابقات، اظهار کرد: یک سری کارگاه‌های آموزشی تخصصی وجود دارد، از جمله فن بیان، اندیشیدن دیالکتیکی، هنر متقاعد کردن و ... که حضور در این کارگاه‌ها اختیاری است، اما حضور در کارگاه‌های توجیهی آئین‌نامه مسابقات اجباری است و دانشجویان قبل از شرکت در مسابقات باید در این کارگاه‌ها شرکت کنند و در این کارگاه‌ها با فرایند شرکت در مسابقات و فرایند داوری نیز آشنا می‌شوند. برخی کارگاه‌ها با حضور اساتید هیئت علمی برگزار می‌شود، همچنین یک سری کتاب پیرامون مسابقات مناظره چاپ شده است که دانشجویان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
کاظمی گفت: مجموعه کتاب‌هایی در این زمینه وجود دارد که دانشجویان می‌توانند آن‌ها را مطالعه کنند، چرا که تیمی که وارد مسابقات می‌شود، اگر بخواهد به مرحله کشوری برسد، عملا 9 ماه درگیر است و اگر بخواهد به آن سطح مطلوب برسد جدای از بحث آموزش و کارگاه‌هایی که برای شرکت‌کنندگان برگزار می‌شود، این افراد باید آموزش‌های تکمیلی ببینند و یا کتاب‌های مربوطه را مطالعه کنند.
وی در خصوص برگزاری مسابقات ملی مناظره یادآور شد: ترتیب مراحل برگزاری مسابقات ملی مناظره دانشجویی به این شکل است که ابتدا مرحله دانشگاهی و استانی را داریم که در تهران دانشگاه‌ها به صورت مستقل برگزار می‌کنند و در سایر استان‌ها، به صورت استانی برگزار می‌شود. البته برخی استان‌ها همچون تبریز، هرمزگان، یزد مرحله دانشگاهی را پیش از استانی آغاز کردند. این مرحله در ترم دوم تحصیلی سال است و مهر و آبان مرحله منطقه‌ای است که برگزیدگان مرحله استانی به این مرحله راه می‌یابند. انتهای آذر ماه نیز مرحله کشوری برگزار می‌شود که اکنون در مرحله استانی دوره ششم این مسابقات هستیم.
بیشترین شرکت‌کننده از رشته‌های علوم انسانی
رئیس سازمان دانشجویان با تاکید بر روند شرکت دانشگاه‌ها و استان‌ها در فرایند مسابقات ملی مناظره دانشجویی طی دو دوره اخیر، عنوان کرد: در دوره پنجم از مجموع دانشگاه‌های استان تهران 9 دانشگاه شرکت داشتند و این دوره 10 دانشگاه حضور دارند. به عبارت دیگر در دوره پنجم 23 استان و 9 دانشگاه شرکت داشتند و در این دوره 28 استان و 10 دانشگاه از تهران حضور دارند.
وی افزود: با توجه به تعداد دانشجو، دانشگاه‌های مرتبط با وزارت علوم بیشترین حضور را داشتند، وزارت بهداشت، علمی-کاربردی و پیام‌نور در رده‌های بعدی هستند. دانشگاه آزاد نیز به نسبت تعداد دانشجویان این دانشگاه، مشارکت کمتری داشته است. از میان رشته‌های شرکت‌کننده تا کنون، بیشترین تعداد شرکت‌کننده مربوط به رشته‌های علوم انسانی، پس از فنی-مهندسی و علوم پایه بوده است. در بین مقاطع نیز، دانشجویان مقطع کارشناسی با نسبت بالایی بیشترین حضور را در مسابقات داشتند.
وی ادامه داد: مرحله استانی و دانشگاهی دوره ششم مسابقات ملی مناظره دانشجویی اکنون آغاز شده و برخی واحدها در حال ثبت‌نام و برخی دیگر در حال اجرا هستند، اکنون هرمزگان و یزد در حال اجرا هستند. از استان هرمزگان 38 تیم و استان یزد 32 تیم در این دوره حضور دارد که تا خرداد پرونده مرحله استانی بسته می‌شود. سال پیش دوره پنجم مسابقات مناظره دانشجویی در 23 استان و 9 دانشگاه برگزار شد که بیشترین تیم‌ها در مرحله دانشگاهی از دانشگاه تهران حضور داشتند و در مرحله استانی، بیشترین تیم‌ها از استان‌های زنجان و مرکزی بودند و مجموعا 440 تیم حضور داشتند.
کاظمی گفت: در دور اول این مسابقات 16 تیم، دوره دوم 30 تیم، دوره سوم 32 تیم، دروه چهارم 160 تیم و دروه پنجم 440 تیم حضور داشتند و اکنون نیز انتظار می‌رود با حضور جدی دانشگاه‌های کشور و استان‌ها این تعداد بیشتر باشد. در دوره ششم نیز استان‌های قم، کرمانشاه، کرمان، سمنان، گلستان، خوزستان و در تهران نیز دانشگاه‌های تربیت مدرس اضافه شدند.
داوری دانشجویان در کنار داوری اساتید
وی افزود: در مرحله کشوری مسابقات مناظره، یک بحثی اضافه شد که مورد استقبال دانشجویان نیز قرار گرفت و آن اینکه در کنار داوری اساتید، داوری دانشجویانی که سابقه حضور در مسابقات مناظره دانشجویی را داشته‌اند قرار دارد و در برخی موارد داوری دقیق و موشکافانه‌ای داشتند و هر کدام تحلیلی بر مسابقات آماده کردند.
برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی؛ برای اولین بار
رئیس سازمان دانشجویان با اشاره برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی در سال 96 اظهار کرد: یکی از برنامه‌های سال 96 برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی است که برای اولین‌بار قرار است برگزار شود، دانشجویانی که سابقه حضور در مسابقات را داشته‌اند و پس از برگزاری آزمون زبان در صورت قبولی، به این مرحله راه خواهند یافت. حاصل برگزاری این مسابقه این خواهد بود که دانشجویان و شرکت‌کنندگان برای شرکت در مسابقات مناظره بین‌المللی آماده خواهند شد، چرا که شرکت در این عرصه نیاز به یک آمادگی و آموزش از قبل دارد. مسابقات بین‌المللی سال‌های زیادی است برگزار می‌شود و تفاوت‌هایی در برگزاری آن‌ها با مسابقات مناظره ایران وجود دارد که باید این‌ها آموزش داده شود.
وی افزود: هدف این است که در مسائل مهم بین‌المللی دانشجویان قوی را داشته باشیم که بتوانند از مواضع کشورمان دفاع کنند، همچنین در صورت امکان بتوانیم وارد مسابقات مناظره با مدل ایران در جهان اسلام و کشورهای منطقه بشویم.
ایده اولیه مسابقات مناظره دانشجویی
کاظمی با تاکید بر شکل‌گیری ایده اولیه مسابقات ملی مناظره دانشجویان اظهار کرد: سال 81 اندیشمندانی که به بحث توسعه آزاداندیشی تاکید داشتند، نامه‌ای در این خصوص به مقام معظم رهبری می‌نویسند و ایشان کمتر از یک هفته پاسخ می‌دهند، سپس در شورای عالی انقلاب فرهنگی هیئت حمایت از کرسی‌های آزاداندیشی تشکیل و آئین‌نامه‌ها تدوین می‌شود و به این ترتیب یکی از جریان‌های حوزه آزاداندیشی و گفت‌وگو، با نامه رهبری شکل می‌گیرد.
مهدی کاظمی ادامه داد: بر همین اساس، ایده و فکر اولیه این مسابقات در معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی، سال 89 شکل گرفت. بر این اساس در حوزه آموزشی و پژوهشی آن زمان بر اساس مدلهای خارجی، مدلی بومی برای دانشجویان ایران طراحی و تولید شد. مرحله اول مسابقات مناظره دانشجویی سال 90 و مختص استان تهران، با شرکت 16 تیم و با حضور شرکت‌کنندگان از میان مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری برگزار شد.
مدلهای مناظره دانشجویی منطبق بر فرهنگ اسلامی-ایرانی
وی افزود: طی سال‌های 86 تا 88 فضای گفت‌وگوی دانشجویی از بین رفته بود و این موضوع به یک سوال جدی مطرح شد که برای رفع این مسئله چه‌کار می‌توان کرد؟ و صحبت آن در محافل دانشجویی زیاد بود. در کنار کارهایی که در سطح کشور و مجموعه‌های دانشگاهی انجام شده، از جمله کارهای جدی در این زمینه تحلیل برنامه‌های سایر کشورها و دانشگاه‌های دنیا بود و طی این تحلیل و بررسی، مسابقات مناظره و دپارتمان‌های تخصصی که در دانشگاه‌ها وجود داشت، نظر صاحب‌نظران را جلب کرد و نزدیک به یک‌سال و نیم به طول انجامید و در این بررسی، تفاوت‌های هویتی با عرصه‌های فرهنگی کشور ما شناسایی و این موارد تبدیل به مدل‌هایی با فرهنگ اسلامی-ایرانی شد.
مدل دانشجویی؛ قابل اجراتر در ایران
رئیس سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی با اشاره به مدلی که در مسابقات مناظره دانشجویی ایران اجرا می‌شود، عنوان کرد: مسابقات مناظره دانشجویی از دهه 1940 در دنیا به وجود آمد و این‌گونه نبوده که نهاد مشخصی در این زمینه استانداردسازی کند، همین که اصالت آموزش و تمرین در این حوزه رعایت شود، هرکدام از مجموعه‌ها با توجه به شرایط مختلف و بر اساس پایه‌های روانشناسی و آموزشی، مدلهای مختلفی به کار گرفتند، زمانی که این بحث به سمت رشته‌های تخصصی می‌رود نیز این تغییرات و تفاوت‌ها بیشتر می‌شود. مدل‌هایی که در سطح جهان وجود دارد، شامل مدلهای دانش‌آموزی، دانشجویی، مدل آمریکای شمالی و ... است و مدلی که در ایران استفاده شده، مدل دانشجویی است.
پایه‌ریزی مناظره‌ها در عرصه دانش‌آموزی
وی افزود: طبق مطالعات و بررسی‌های انجام شده، مدل مسابقات مناظره دانشجویی که در دانشگاه‌های جهان برگزار می‌شود، مدلی قابل اجراتر و بر اساس نیازهای کشور به فضاهای آموزشی ما نزدیک‌تر است. اکنون نیز برخی دانشجویان که سابقه حضور در این مسابقات را داشتند، به دلیل علاقه به مناظرات دانش‌آموزی، عرصه مناظرات دانش‌آموزی را پایه‌ریزی کردند که البته با مدل دانشجویی متفاوت است و در برخی مدارس نیز اجرا می‌شود.
گزاره، جمله مثبت خبری است و قابل دفاع و قابل بحث باید باشد
کاظمی با اشاره به تعریف گزاره و نحوه انتخاب این گزارهها در مسابقات مناظره دانشجویی تاکید کرد: گزاره؛ یک جمله مثبت خبری است که مخالفت یا موافقت در آن مشخص و شفاف است. گزارهها بر اساس نیازهای جامعه انتخاب می‌شوند، شورای سیاست‌گذاری مسابقات محورهایی همچون سیاست، بهداشت و سلامت، توسعه اقتصادی و ... را مشخص کرده است. در مرحله اول پس از نظرسنجی، پیشنهاد گزارهها در دبیرخانه جمع می‌شود و گزارههای خبری که قابلیت دفاع و مخالفت داشته باشند انتخاب می‌شوند. در نظرسنجی نیز به شرکت‌کنندگان، حتی آن‌ها که نمی‌خواهند شرکت کنند، اجرا کنندگان مسابقات و اساتید هیئت علمی فراخوان می‌دهیم که موضوعات و گزارههای پیشنهادی را به دبیرخانه ارسال کنند و سپس این‌ها در شواری علمی مطرح می‌شود و بعد از تصویب و انتخاب به شرکت‌کنندگان ابلاغ می‌شود.
استخراج گزارهها از 300 پایان‌نامه علوم انسانی
وی گفت: در این راستا مجموعه‌های علمی مختلف و پژوهشکده‌های دغدغه‌مند وجود دارند که با توجه به مسائل مبتلابه کشور و یا مسائلی که اهمیت بیشتری دارد در مورد آن‌ها گفت‌وگو و تحلیل شود، گزاره‌هایی تعریف می‌کنند. اخیرا نزدیک به 300 پایان‌نامه علوم انسانی مرتبط به فضای عمومی بررسی شدند و از میان آن‌ها، بر اساس نیازها، گزاره‌هایی استخراج شد و به بانک گزارهها اضافه گردید. طی هر سال با توجه به شرایط روز، گزارههای مورد نیاز را از این بانک جدا می‌کنیم و هر سال نیز سعی می‌شود گزارههای جدیدی به این مجموعه اضافه شود.
توجه به مسائل عام و نه تخصصی در تعیین گزارهها
رئیس سازمان دانشجویان با تاکید بر این موضوع که گزارههای مورد بحث در مناظره‌ها باید از مسائل عام و نه تخصصی باشند، و نیز در پاسخ به سوال ایکنا مبنی بر به‌کارگیری گزارههای معارفی در این مسابقات، اذعان کرد: گزاره باید قابلیت دفاع داشته و قابل بحث عام باشد، نه بحث تخصصی و خاص یک رشته باشد. گزارهها به صورت قرعه‌کشی انتخاب می‌شوند و تیم‌ها باید بتوانند درباره هر گزاره مطلب جمع‌آوری کنند. بیشتر مسائل عام مد نظراست که می‌تواند روی آن‌ها بحث شود. گزارههای معارفی در حیطه اختصاصی دین وارد می‌شود و این نیز همچون موضوعات تخصصی و علمی رشته اقتصاد است، جز گزارههای ما قرار نمی‌گیرد و باید در بحث‌های تخصصی آن رشته جای گیرد، اگر مسائل خیلی عام‌تری در این حوزه باشد که از جنبه‌های مختلف قابلیت گردآوری مطلب داشته، قابل بحث باشد و اینکه دانشجو بتواند درباره آن‌ها صحبت کند، به عنوان گزاره انتخاب می‌شود.
وی در خصوص انتخاب گزارههای بحث برانگیز نیز گفت: در نامه رهبری یک سری سرخط‌ها مشخص شد که بر طبق آن‌ها مناظرات، بحث و گفت‌وگوی جامعه دانشگاهی باید در فضایی کاملا منطقی صورت گیرد و این کاری است که در مسابقات ملی مناظره دانشجویی انجام می‌شود.
خارج نشدن از فضای ادب و علم
کاظمی ادامه داد: اولا مناظرات قرار نیست به جدل کشیده شود که گروهی بخواهد خود را به گروه دیگری بقبولاند. گزاره کاملا مشخص است و یکی مخالف و دیگری موافق است و شرکت‌کننده می‌داند اگر بخواهد از فضای ادب و علم خارج شود، قطعا بازنده خواهد بود، چرا که داوران بر همین اساس به تیم‌ها امتیاز می‌دهند. شاید به آن اندازه که شرکت‌کنندگان چقدر با بیان مطالب علمی، با رفرنس در فضای ادب و منطق گفت‌وگو انجام می‌کنند توجه می‌شود به محتوای مطلبی که ارائه می‌کنند توجه نشود، و این امر یک فضای منطقی را ایجاد می‌کند و این فضا به گروه‌ها کمک می‌کند به نقاط قوت و ضعف خود پی ببرند.
وی در خصوص داوری این مسابقات نیز گفت: مسابقات مناظره دانشجویی به صورت لیگ‌های حذفی است. مجموعا 3 داور در هر مسابقه حضور دارند. در فرم‌های داوری که پارامترهای داوری در آن آمده است، این پارامترها با توجه به نیازهای داخلی کشور و مسائل آموزشی که مورد نیاز است تعیین شده‌اند، مثلا پارامترهای اخلاقی در داوری امتیاز ویژه‌ای دارد و جدل جزء خط قرمزهای مسابقات مناظره است، چرا که فعالیت حول محور الگوی فرهنگ اسلامی مد نظر است.
برگزاری کارگاه‌های آموزشی اختیاری و اجباری پیش از مسابقات
در ادامه شاه‌نظری، مسئول دبیرخانه مسابقات ملی مناظره دانشجویان، با اشاره به برگزاری کارگاه‌های آموزشی اختیاری و اجباری پیش از برگزاری مسابقات، اظهار کرد: یک سری کارگاه‌های آموزشی تخصصی وجود دارد، از جمله فن بیان، اندیشیدن دیالکتیکی، هنر متقاعد کردن و ... که حضور در این کارگاه‌ها اختیاری است، اما حضور در کارگاه‌های توجیهی آئین‌نامه مسابقات اجباری است و دانشجویان قبل از شرکت در مسابقات باید در این کارگاه‌ها شرکت کنند و در این کارگاه‌ها با فرایند شرکت در مسابقات و فرایند داوری نیز آشنا می‌شوند. برخی کارگاه‌ها با حضور اساتید هیئت علمی برگزار می‌شود، همچنین یک سری کتاب پیرامون مسابقات مناظره چاپ شده است که دانشجویان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
کاظمی گفت: مجموعه کتاب‌هایی در این زمینه وجود دارد که دانشجویان می‌توانند آن‌ها را مطالعه کنند، چرا که تیمی که وارد مسابقات می‌شود، اگر بخواهد به مرحله کشوری برسد، عملا 9 ماه درگیر است و اگر بخواهد به آن سطح مطلوب برسد جدای از بحث آموزش و کارگاه‌هایی که برای شرکت‌کنندگان برگزار می‌شود، این افراد باید آموزش‌های تکمیلی ببینند و یا کتاب‌های مربوطه را مطالعه کنند.
وی در خصوص برگزاری مسابقات ملی مناظره یادآور شد: ترتیب مراحل برگزاری مسابقات ملی مناظره دانشجویی به این شکل است که ابتدا مرحله دانشگاهی و استانی را داریم که در تهران دانشگاه‌ها به صورت مستقل برگزار می‌کنند و در سایر استان‌ها، به صورت استانی برگزار می‌شود. البته برخی استان‌ها همچون تبریز، هرمزگان، یزد مرحله دانشگاهی را پیش از استانی آغاز کردند. این مرحله در ترم دوم تحصیلی سال است و مهر و آبان مرحله منطقه‌ای است که برگزیدگان مرحله استانی به این مرحله راه می‌یابند. انتهای آذر ماه نیز مرحله کشوری برگزار می‌شود که اکنون در مرحله استانی دوره ششم این مسابقات هستیم.
بیشترین شرکت‌کننده از رشته‌های علوم انسانی
رئیس سازمان دانشجویان با تاکید بر روند شرکت دانشگاه‌ها و استان‌ها در فرایند مسابقات ملی مناظره دانشجویی طی دو دوره اخیر، عنوان کرد: در دوره پنجم از مجموع دانشگاه‌های استان تهران 9 دانشگاه شرکت داشتند و این دوره 10 دانشگاه حضور دارند. به عبارت دیگر در دوره پنجم 23 استان و 9 دانشگاه شرکت داشتند و در این دوره 28 استان و 10 دانشگاه از تهران حضور دارند.
وی افزود: با توجه به تعداد دانشجو، دانشگاه‌های مرتبط با وزارت علوم بیشترین حضور را داشتند، وزارت بهداشت، علمی-کاربردی و پیام‌نور در رده‌های بعدی هستند. دانشگاه آزاد نیز به نسبت تعداد دانشجویان این دانشگاه، مشارکت کمتری داشته است. از میان رشته‌های شرکت‌کننده تا کنون، بیشترین تعداد شرکت‌کننده مربوط به رشته‌های علوم انسانی، پس از فنی-مهندسی و علوم پایه بوده است. در بین مقاطع نیز، دانشجویان مقطع کارشناسی با نسبت بالایی بیشترین حضور را در مسابقات داشتند.
وی ادامه داد: مرحله استانی و دانشگاهی دوره ششم مسابقات ملی مناظره دانشجویی اکنون آغاز شده و برخی واحدها در حال ثبت‌نام و برخی دیگر در حال اجرا هستند، اکنون هرمزگان و یزد در حال اجرا هستند. از استان هرمزگان 38 تیم و استان یزد 32 تیم در این دوره حضور دارد که تا خرداد پرونده مرحله استانی بسته می‌شود. سال پیش دوره پنجم مسابقات مناظره دانشجویی در 23 استان و 9 دانشگاه برگزار شد که بیشترین تیم‌ها در مرحله دانشگاهی از دانشگاه تهران حضور داشتند و در مرحله استانی، بیشترین تیم‌ها از استان‌های زنجان و مرکزی بودند و مجموعا 440 تیم حضور داشتند.
کاظمی گفت: در دور اول این مسابقات 16 تیم، دوره دوم 30 تیم، دوره سوم 32 تیم، دروه چهارم 160 تیم و دروه پنجم 440 تیم حضور داشتند و اکنون نیز انتظار می‌رود با حضور جدی دانشگاه‌های کشور و استان‌ها این تعداد بیشتر باشد. در دوره ششم نیز استان‌های قم، کرمانشاه، کرمان، سمنان، گلستان، خوزستان و در تهران نیز دانشگاه‌های تربیت مدرس اضافه شدند.
داوری دانشجویان در کنار داوری اساتید
وی افزود: در مرحله کشوری مسابقات مناظره، یک بحثی اضافه شد که مورد استقبال دانشجویان نیز قرار گرفت و آن اینکه در کنار داوری اساتید، داوری دانشجویانی که سابقه حضور در مسابقات مناظره دانشجویی را داشته‌اند قرار دارد و در برخی موارد داوری دقیق و موشکافانه‌ای داشتند و هر کدام تحلیلی بر مسابقات آماده کردند.
برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی؛ برای اولین بار
رئیس سازمان دانشجویان با اشاره برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی در سال 96 اظهار کرد: یکی از برنامه‌های سال 96 برگزاری مسابقات مناظره به زبان انگلیسی است که برای اولین‌بار قرار است برگزار شود، دانشجویانی که سابقه حضور در مسابقات را داشته‌اند و پس از برگزاری آزمون زبان در صورت قبولی، به این مرحله راه خواهند یافت. حاصل برگزاری این مسابقه این خواهد بود که دانشجویان و شرکت‌کنندگان برای شرکت در مسابقات مناظره بین‌المللی آماده خواهند شد، چرا که شرکت در این عرصه نیاز به یک آمادگی و آموزش از قبل دارد. مسابقات بین‌المللی سال‌های زیادی است برگزار می‌شود و تفاوت‌هایی در برگزاری آن‌ها با مسابقات مناظره ایران وجود دارد که باید این‌ها آموزش داده شود.
وی افزود: هدف این است که در مسائل مهم بین‌المللی دانشجویان قوی را داشته باشیم که بتوانند از مواضع کشورمان دفاع کنند، همچنین در صورت امکان بتوانیم وارد مسابقات مناظره با مدل ایران در جهان اسلام و کشورهای منطقه بشویم.
