بهترین راه برای دعا کردن در حق دیگران

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) آیت‌الله مجتبی تهرانی در جلسات ماه مبارک مضان سال 1390،  سلسله سخنرانی با موضوع  «دعا» داشتند. آن معلم اخلاق در خصوص اهمیت «ایثار در دعا کردن» و توضیح این عنوان چنین بیان کرده است: «ایثار در دعا یعنی فقط برای غیر بخواهم و هیچ نظری به خود نداشته باشم. برای این که مطلب روشن شود، مثالی می‌زنم. ما در روابط اجتماعی‎مان این‎طور هستیم که وقتی به یک شخص خاصّی شدیداً علاقه‎مند می‎شویم و بعد می‎فهمیم که مریض شده، می‎گوییم خدایا از عمر من بکاه و به عمر او بیافزا! در این دعا چیزی برای خود نمی‎خواهیم، بلکه از خود مایه می‎گذاریم.

معنایش این است که در اینجا هیچ نظری نسبت به خودم ندارم و به دنبال سوداگری و جلب منفعتی به خودم نیستم؛ بلکه برای او می‎خواهم، امّا نه برای این که چیزی نصیب من شود. چه بسا خود طرف نسبت به دیگری به همین حاجت نیازمندتر هم باشد، ولی با این حال هیچ نظری به خودش ندارد. این نوع خاصّی از دعا است که از آن به «ایثار در دعا» تعبیر می‎کنیم.

در ذیل آیه شریفه «يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ  (سوره 59 آیه9): نسبت به آنچه به ايشان داده شده است در دل‌هايشان حسدى نمى‏‌يابند و هر چند در خودشان احتياجى [مبرم] باشد»، روایتی از امام صادق(ع) داریم که حضرت فرمود: «هُمُ الْبَرَرَةُ بِالْإِخْوَانِ فِي حَالِ الْعُسْرِ وَ الْيُسْرِ الْمُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِم».  آنها کسانی هستند که چه در حال عُسر و چه در حال یُسر به برادرهای‎شان نیکی می‎کنند. بالاترین نیکی هم دعا کردن در حقّ غیر است؛ با این‏که خودش محتاج و بلکه احوج به دعا است، ولی برای خود نمی‎خواهد و نظری هم به خود ندارد.

ما در باب ایثار تعابیر جالبی می‎بینیم. این تعبیر از علی(ع) است که: «الإيثار أحسن الإحسان»: ایثار بالاترین احسان و نیکویی است. «و أعلى مراتب الإيمان»: ایثار بلند مرتبه‏ترین درجه ایمان است. اینجا می‌فرماید این‏که انسان در تقدیم غیر در دعا چنین حالتی داشته باشد، از بالاترین مراتب ایمان است. احسانی بالاتر از این نیست و مرتبه ایمانی بالاتر از این نیست.»