قرآن از جهت قالب و محتوا اعجاز دارد/ تبیین «نور چشم» از منظر قرآن

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین حمید ملکی، معاون تهذیب حوزه‌های علمیه و رئیس مرکز تخصصی تفسیر امروز 20 شهریور ماه در همایش «قرآن، کودک و نوجوان و رسانه» که در پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد با اشاره به نقش مهم رسانه در ترویج قرآن با بیان اینکه منبر از قدیمی‌ترین رسانه‌هایی است که هنوز هم تاثیرگذاری آن حفظ شده است گفت: در کنار منبر، رسانه‌های دیگری نیز مانند فضای مجازی  ایجاد شده که شگفت‌انگیز است.

وی افزود: قبل از انقلاب سخنرانی‌های بزرگان را شنیده‌ایم که ممکن است کمتر در ذهن ما باقی مانده باشد ولی برخی سرودهای انقلابی در اذهان ماندگار شده است که نشان دهنده تاثیر آهنگ در افکار است.

ملکی با بیان اینکه قرآن کریم رسانه‌ای معجزه‌ای از حیث مفهوم و معنا و از حیث قالب است تصریح کرد: حیث قالب هم چه از حیث بلاغت و فصاحت و چه از حیث آهنگ، معجزه است. علامه معرفت در التمهید در اعجاز بیانی قرآن نکاتی در مورد اعجاز آوایی و آهنگی قرآن به عنوان یکی از وجوه اعجاز قرآن بیان کرده است.

معاون تهذیب حوزه علمیه با اشاره به دیدگاه یکی از مستشرقان در مورد آهنگ و آوای قرآن اظهار کرد: وی که رئیس دانشگاه کمبریج بوده کتابی با عنوان «چگونه با قرآن آشنا شدم» را نوشته است؛ او می‌گوید من وقتی با قرآن مانوس شدم دیدم آهنگ قرآن آن چنان مرا جذب خود کرده است که مانند آهن ربا مرا به سمت خود می کشاند؛ به همین دلیل کلمات را جابجا کردم و دیدم آن تاثیر را ندارد؛ علامه معرفت نیز در آثار خود ذکر کرده است که حتی اگر یک حرف جابجا شود دیگر آن آهنگ و تاثیرگذاری را ندارد.

وی افزود: این مستشرق می گوید من دست به تحقیق زدم که آیا دیگر افراد هم این حس را دارند که با تماس با آنان متوجه شدم بقیه نیز همین حس را دارند.  

رئیس مرکز تخصصی تفسیر حوزه ادامه داد: در ذیل آیه «و رتل القرآن ...» آمده است که قرآن را با تانی و با صدای زیبا بخوانید زیرا قرآن با صدای زیبا نازل شده است.

وی بیان کرد: ما زبان قرآن را یاد نگرفته‌ایم به همین دلیل شاید کمتر از جنبه آهنگین آن لذت می بریم در حالی که غنه‌ها نیز دارای آهنگ خاصی است.

ملکی با بیان اینکه قرآن درباره جوان و نوجوان غوغا کرده است اظهار کرد: در سوره مبارکه لقمان از تعبیر «یا بنی» به عنوان لطیف‌ترین واژه استفاده کرده است و جالب اینکه خداوند بعد از این آیه، سخنرانی لقمان را قطع سپس سخنان خود را بیان فرموده و در اینجا مسئله احترام به پدر و مادر را بیان و تاکید دارد که راه رسیدن به توحید، احترام به والدین است.

معاون تهذیب حوزه علمیه عنوان کرد: قرآن حتی برخورد زیبا و معروف با والدین کافر را به عنوان عملی پسندیده ذکر کرده است و بعد از این آیات دوباره به سخنان لقمان باز می‌گردد و مجموعه ای از آداب و اخلاق را بیان فرموده است.

این استاد تفسیر حوزه علمیه تصریح کرد: لقمان راز موفقیت خود را در این می‌دانست که به جای حرف زدن در اموری که به آنان مربوط نیست و تخصصی ندارد تفکر می کرده است و این یک قاعده است که در دوره معاصر نیز کسی مانند کربلایی کاظم این توفیق را فقط به علت کسب لقمه حلال به دست آورد.

ملکی بیان کرد: در سوره مبارکه فرقان نیز اشاره به دو جوان کرده است؛ یکی از این دو، فرد سخاوتمندی بوده است و روزی پیامبر را به منزل برای اطعام دعوت می کند و حضرت می پذیرد ولی غذا نمی خورد و شرط آن را گفتن شهادتین می داند و آن فرد نیز با گفتن شهادتین، مسلمان می شود اما رفیقش تلاش می کند او را از تبعیت از  اسلام منصرف کند که قرآن کریم این موضوع را در قالب داستانی جذاب مطرح کرده است.  

وی با بیان اینکه «قرة اعین» در قرآن همان تعبیر خودمانی چشم روشنی است اظهار کرد: قرآن کریم نور چشمی را داشتن فرزند و همسری که مایه خوشحالی می شود معرفی کرده است و چنین افرادی امام متقین می شوند بنابراین یکی از مصادیقی که قرآن به عنوان اوج شادی مطرح کرده است داشتن فرزند سالم و صالح است برخلاف شادی‌هایی که دنیاپرستان ترویج می کنند.

ملکی عنوان کرد: پرداختن به قشر کودک و نوجوان از دیدگاه قرآن بسیار با اهمیت است اگرچه ممکن است در میان ما آنقدر ارج نداشته باشد.

معاون تهذیب حوزه‌های علمیه  اظهار کرد: قرآن کریم الگو داده است که فرزندان خود را طوری تربیت کنید که اولا اهل تلاش و جهاد باشند و ثانیا عملشان جهت الهی و خالصانه هم داشته باشد.

همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین موسوی مقدم، قائم مقام صدا و سیما در این همایش گفت: یکی از مهمترین وظایف امروز ما این است که متناسب با مقتضیات زمان و شرایط روز اثر تولید کنیم.

وی افزود: در روایتی از امام علی(ع) بیان شده است که در تربیت فرزندان خود بر رعایت آداب دوره خود برای آنان تاکید نکنید زیرا آنان برای دوره دیگری خلق شده اند.

موسوی مقدم تصریح کرد: مخاطب امروز ما در شرایط متفاوتی از گذشته است و شاید درطول تاریخ این شرایط وجود نداشته است؛ ما از حیث معارف هیچ کمبودی نداریم و قرآن به عنوان اقیانوس بیکرانی است که هرقدر در آن غور کنیم از آن درهای بیشتری استخراج خواهیم کرد.

وی افزود: قرآن مربی و مرباست و آنقدر حلاوت دارد که طرفة‌العینی در کام مخاطب می‌نشیند و مجموعه روایات نیز ذخیره عظیم و منحصر به فرد است و این داشته‌ها در میان تمامی مکاتب واقعا بی نظیر است.

قائم مقام صدا و سیما بیان کرد: فرهنگ ملی ما نیز مشحون از فرهنگ قرآنی و دینی است و این سرمایه بزرگ در مواجهه با جنگ نرم رسانه‌ای دنیا و غرب، توان ایستادگی و مقاومت را به خوبی دارد و این هجوم‌ها نخواهند توانست به جایی برسند.

موسوی مقدم عنوان کرد: قرآن و روایات به صورت عام این توانایی را دارد که هجوم فرهنگی غرب را استحاله کند زیرا از وحی و خالق هستی و خاستگاه اصلی انسان سرچشمه می‌گیرد و وظیفه ما استفاده درست از آن است.