تربیت صحیح، لازمه رشد و شکوفایی کرامت انسانی است

محمدمهدی جعفری، استاد دانشگاه و پژوهشگر قرآن و نهج‌البلاغه در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه کرامت جزئی از ذات انسان است، اظهار کرد: کرامت به معنای ارزش‌های والای انسانی می‌باشد و آنچه که باعث تمایز میان انسان و حیوان می‌شود، همین ارزش‌های اخلاقی است که در ذات انسان وجود دارد و می‌تواند به وسیله آنها خود را از هر موجودی بالاتر دانسته و به مقام شایسته انسانی برساند.
وی تصریح کرد: انسان در استفاده از نعمت ذاتی و موهبت الهی کرامت مخیر است. مایه اصلی کرامت در ذات او وجود دارد و می‌تواند با گفتار و رفتار خود، آن را تقویت کرده و عملا نشان دهد؛ اما اگر از این نعمت استفاده نکند، می‌تواند تحت تأثیر محیط، آموزش و سایر عوامل خارجی، کرامت را در وجود خود مجددا به وجود آورد.
جعفری افزود: اگر چه کرامت در وجود هر انسانی هست، ولی اگر انسان از آن استفاده نکند، از حیوان پست‌تر می‌شود، البته انسان این توانایی و استعداد را دارد تا با استفاده از ابزارهایی دوباره به حالت انسانی خود بازگشته و از کرامت درونی‌اش استفاده کند.
وی با تأکید بر اینکه عوامل متعددی در تقویت کرامت انسان و بالفعل ساختن آن نقش دارد، گفت: در میان این عوامل، تربیت خانوادگی و محیطی نقش اصلی را ایفا می‌کند. مسیر و روش تربیت باید تقویت شود و به نحو احسن انجام گیرد، در این صورت انسان به آن مقام عالی و شایسته کرامت انسانی دست می‌یابد.

ارزش‌های اسلامی اعام، فراگیر، همه زمانی و همه مکانی است

این پژوهشگر قرآن و نهج‌البلاغه بیان کرد: تفاوت اصلی و گوهری میان اسلام با همه مکاتب از جمله اسناد حقوق بشر، این است که چون اسلام راهکار مسائل مربوط به انسان را از جانب پروردگار می‌داند، آنها را برای تمام زمان‌ها، مکان‌ها و انسان‌ها تجویز می‌کند؛ اگر چه مکاتب ساخته بشر می‌توانند سودمند باشند، اما محدود به زمان و مکان و محیط هستند.
وی ادامه داد: برای مثال زمانی که حقوق بشر در شرایط خاص بعد از جنگ به وجود آمد، این مسئله مورد توجه قرار گرفت که در فلان نقطه از جهان، بشر مورد ظلم قرار گرفته و کرامت انسانی‌اش نادیده گرفته شده است؛ بنابراین قانونی به منظور رعایت و عملی ساختن کرامت انسان در آن محیط وضع شد، ولی ممکن است این قانون در محیط دیگر اصلا کاربرد نداشته باشد و یا اینکه اگر در محیطی برای انسان کرامت قائل باشند، در محیط دیگر این کرامت مطرح نباشد و ضد ارزش قلمداد شود.
جعفری تصریح کرد: چون ارزش‌های اسلامی از جانب خداوند بیان شده، بسیار عام، فراگیر، همه زمانی و همه مکانی بوده و تمام جوانب را در نظر گرفته است و برای مثال اگر ارزشی را به عنوان کرامت انسان تعریف می‌کند، همواره ماندگار خواهد بود و اگر مسئله‌ای را برخلاف ارزش و کرامت انسان می‌داند، در همه زمان‌ها و مکان‌ها صدق می‌کند. البته حقوق بشر را هم باید محترم شمرد و مورد توجه قرار داد و آن را در ظرف زمانی و مکانی به اجرا درآورد، تا جایی که با ارزش‌های الهی و اسلامی تضاد و تناقض نداشته باشد.

انتهای پیام