فدک را به مسئله اقتصادی تبدیل نکنیم / فدک؛ نماد ولایت و وصایت
رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه فدک نماد ولایت، وصایت و خلافت بود و حکومت‌ها از این نماد بهره می‌بردند، تصریح کرد: فدک را نباید در محدوده مسائل کوچک اقتصادی خلاصه کنیم، زیرا در این صورت زیرکی فاطمه در مواجهه با خلفا بیشتر روشن خواهد شد.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم طباطبایی، رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث، امروز، 26 بهمن‌ماه، در نشست علمی «وجه نمادین فدک» در حوزه علمیه خواهران گفت: در طول تاریخ در مورد زندگانی حضرت زهرا(س) کوتاهی کرده‌ایم که برخی از آن‌ها توجیه مناسبی ندارد. مثلاً در اینکه میراث حدیثی آن حضرت به واسطه نزدیکی وفاتشان به وفات پیامبر(ص) اندک است، قابل توجیه است، ولی اینکه چرا بعداً در تاریخ شیعه حتی صحبت از آن حضرت هم کم شده، توجیه مناسبی ندارد. همچنین مطالبی که در مورد ایشان بیان شده انضباط لازم را ندارد.
طباطبایی با پرداختن به ماجرای غضب فاطمه(س) از خلفا، افزود: اهل سنت برای توجیه غضب حضرت زهرا(س) سبب صدوری در این زمینه درست کرده‌اند و آن اینکه فاطمه از خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل غضبناک بوده است. لذا هر چیزی ما در مورد غضب ایشان از خلفا بگوییم اثرگذاری شایسته‌ای در مخاطب اهل سنت ندارد یا در مورد سوره انسان و ماجرای بخشش اهل بیت(ع)، داستان‌پردازی زیادی شده و مثلاً گفته‌اند که وقتی سائل در خانه امام آمد، شعرخوانی کرد و امام و بعد حضرت زهرا بعد از کلی شعرسرایی، به او کمک کردند؛ این داستان‌پردازی‌ها برای آن است که خلوص ارادی و آگاهانه آن حضرات تحت‌الشعاع قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید؛
- اقتدار؛ مهم‌ترین وجه الگوپذیری از حضرت زهرا(س)
- ماجرای فدک منازعه اقتصادی نبود
- نقل سیره بدون بازطراحی با شرایط جدید الگوساز نیست
طباطبایی با اشاره به جریان فدک، اظهار کرد: فدک سرزمینی بود که بدون نبرد تسلیم پیامبر شد. لذا برخلاف غنیمت جنگی، فیء محسوب می‌شد که اختیار آن با شخص پیامبر(ص) بود؛ البته محدوده فدک برای ما روشن نیست؛ پیامبر(ص) فدک را به فاطمه بخشیدند و چندسالی هم در ملکیت امام علی(ع) و فاطمه(س) بود و کل درآمد آن هم در راه مسلمین خرج می‌شد و امام در زندگی شخصی بهره نمی‌بردند.
رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه بخشش آنان طبق سوره انسان در زمانی است که فدک در اختیار امام بوده است، ابراز کرد: با وجود دلائل فراوان از جمله قاعده ید و تأییدات قرآنی و حمایت امام علی(ع)، فدک از سوی غاصبان قدرت غصب شد که چرایی این غصب قابل تأمل است.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: در برخی متون بحث درآمدزایی فدک مطرح شده و حتی ابن ابی الحدید گزارش اغراق‌آمیزی هم در مورد درآمد فدک دارد، ولی بنده معتقدم که فدک ارزش مالی آنچنانی نداشت که خلفا تعدی دیگری در پرونده خود نسبت به اهل بیت(ع) باز کنند، لذا باید مسئله مهم‌تری در کار باشد. به نظر می‌رسد فدک بیش از ارزش اقتصادی، ارزش نمادین برای وصایت، خلافت و حکومت داشته است و این «نمادبودن» در زاویه دید مسلمین پذیرفته بود.
وی تصریح کرد: عثمان آن را به داماد خود بخشید و خلفای عباسی و اموی هم حق تصرف در فدک را برای خود محفوظ می‌دانستند و در برخی مقاطع مانند دوره امام کاظم(ع) و امام رضا و ... حاکمان وقت، بحث برگرداندن فدک را طرح می‌کردند و حتی در دوره عمر بن عبدالعزیز فدک به اهل بیت(ع) و یا علویون برگردانده شد. بنابراین فدک نماد امامت و ذی‌القربی بوده است که در دوره پیامبر(ص) تثبیت شد و حتی در دوره خلفای جور، به عنوان نمادبودن مطرح است.
طباطبایی با بیان اینکه اعتراض فاطمه(س) به غصب فدک را باید اعتراض به غصب حکومت بدانیم، اظهار کرد: شاید خطبه فدکیه هم ناظر به این مسئله باشد، حضرت در ابتدا و بخش میانی خطبه ترسیم چهره کامل دین را برعهده گرفته و سپس سراغ فدک رفته‌اند؛ لذا فدک را نباید در محدوده مسائل کوچک اقتصادی خلاصه کنیم، در این صورت فتانت و زیرکی فاطمه(س) در مواجهه با خلفا بیشتر روشن خواهد شد.
انتهای پیام
