هشدار نسبت به عواقب برخی روش‌های لقاح مصنوعی
عضو جامعه مدرسین حوزه گفت: متأسفانه امروزه یکی از تهمت‌هایی که به حوزه‌های علمیه زده می‌شود، این است که می‌گویند با این درس‌ها چه گره‌ای از کارهای این نظام را حل می‌کنید؟ اتفاقاً حرف ما این است که شما اگر به آنچه که فقه می‌گوید، درست عمل کنید، بسیاری از این مشکلات از جمله بانکداری ربوی را ندارید، زیرا ربا امروز این تورم‌ها و بدبختی‌ها را به وجود آورده است.
به گزارش ایکنا، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، 26 آذرماه در سخنانی در درس خارج خود به مناسبت هفته پژوهش، با اشاره به وجود فقه سیاسی در اسلام، افزود: اگر واقعاً اسلام دارای حکومت نبود، چه فرقی بود که بعد از پیامبر اكرم چه کسی بر مسند بنشیند؟ هر كسی باشد، فرقی ندارد؛ باید بگوییم مردم را باید به مسائل معنوی و عبادی دعوت كرد و کاری نداشته باشید چه کسی حاکم است؛ آیا این می‌شود دین؟! به نظر من، هیچ امام معصومی نیست، جز اینكه درباره حکومت در دین حرف و مطلب دارد و از تمامی امامان در این باره روایت داریم. وقتی دین دارای حکومت است، حکومت هم مبتنی بر سیاست است، لذا فقه سیاسی و فقه حكومتی به میدان می‌آید.
آیت‌الله فاضل لنکرانی بیان کرد: بحمدالله قدم‌های خوبی تاكنون برداشته شده، اما تا نتیجه فاصله داریم و حوزه امروز باید به این سمت حركت كند كه ابعاد فقه سیاسی را کاملاً مشخص كرده و به جامعه بشری و مسلمین ارائه دهد. تقاضا می‌کنم كه حتماً بحث قاعده الزام را ملاحظه كنید؛ این قاعده به‌گونه‌ای است كه اگر مورد توجه قرار نگیرد، اصلاً راه برای ارتباط مسلمان با غیرمسلمان از جهت دینی روشن نخواهد شد! قاعده الزام یکی از قواعد فقه سیاسی است كه فقهای متقدم آن را فقط در یک مورد جزئی و یک فرع جزئی تطبیق کرده‌اند، مرحوم آقای خویی برای آن 11 فرع ذكر كرده است و ما نیز در كتاب قاعده الزام، 40 فرع برای آن ذكر كردیم؛ فروع دیگری نیز هست که باید یافت شود و مورد بررسی قرار گیرد.
استقبال از فضای باز علمی
وی افزود: نكته دیگری كه در حوزه پژوهش بایستی مد نظر قرار گیرد، این است كه فضای علمی باید مقداری باز باشد، یعنی اجازه دهند كه اهل فکر و نظر حرفشان را با استدلال و با پشتوانه علمی محکم بیان کنند، بعد در همین فضای علمی مورد نقد قرار گیرد. هیچ اشکالی ندارد اگر کسی ادعا می‌کند اسلام حکومت ندارد، اجازه داشته باشد و میدان پیدا كند كه حرفش را بزند. نباید بلافاصله او را با تهمت و نسبت‌های ناروا از میدان خارج كرد؛ بلكه باید استقبال كرد و اشكالات نظرش را به صورت علمی و در فضای مناظره و گفتگو ذكر كرد.
وی ادامه داد: در مباحث علمی نمی‌توان جلوی فکر و علم را گرفت. امروزه اگر نگذاریم حرفی زده شود، صاحب آن حرفش را می‌نویسد و در فضای مجازی مطرح می‌شود و اگر در این فضا هم مجال پیدا نكند، بالاخره نوشته او ده سال دیگر، كمتر یا بیشتر در دست عده‌ای قرار می‌گیرد. چه اشکال دارد به جای اینکه چند سال بعد مطرح شود، همین امروز نظرش را در یک کرسی آزاد و به دور از هیاهو و هواپرستی مطرح کند؟
رد انتساب حجیت قرآن به روایت حفص
وی بیان کرد: البته از این مسئله نباید غافل بود كه بعضی به دنبال شهرت هستند و درصدد هستند هر روز حکمی از احکام اسلام و ضرورتی از ضرورت‌ها را انکار کنند. به عنوان مثال یک روز بگویند روایات شیعه اسرائیلیات است، یک روز بگویند قرآن به روایت حفص از عاصم است كه شخصی فاسق است! مغالطاتی را در فضای مجازی بیان می‌كنند که فقط اهلش می‌فهمند! در مورد این افراد مسئله طور دیگری است. نباید به آن‌ها میدان داد و بلكه باید با آنان برخورد کرد. بنابراین، از نكات مهم در عرصه پژوهش، لزوم ایجاد فضای آزاداندیشی و اجازه طرح مباحث نو در حوزه‌های علمیه و در کنار آن، آمادگی لازم جهت پاسخگویی به شبهات احتمالی ناشی از آزاداندیشی است.
فاضل لنکرانی اضافه کرد: مطلب دیگر این كه پژوهش‌هایی كه صورت می‌گیرد، باید از چند شاخصه برخوردار باشد؛ یكی اینكه به صورت کارهای تکراری و موازی نباشد؛ اینكه مطلبی در کتاب‌های مختلف آمده است را یک‌جا جمع کنیم، پژوهش نیست! بین پژوهش و جمع‌آوری خیلی فرق است. پژوهش همان‌طور که رهبری معظم انقلاب هم مکرر فرمودند و از مطالبات ایشان از حوزه‌های علمیه است، اینكه حوزه و پژوهشگران آن به دنبال «تولید علم» باشند؛ یعنی آیات، روایات و مبانی فقهی با دقت عمیق‌تر بررسی شود و از دل آن حرف جدیدی بیرون بیاید كه بنیان و پشتوانه علمی داشته باشد.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر، از «ضروریات پژوهش، اهتمام به پژوهش‌های راهبردی و کاردبردی در کنار پژوهش‌های بنیادین» است. من عرض می‌کنم امروز بهترین زمان برای پژوهش است، شرایط آماده است، موضوعات فراوان است، در مباحث اعتقادی، مباحث اخلاقی و فقهی موضوعات فراوان داریم كه باید نسبت به آن‌ها كار علمی صورت گیرد؛ امروز اگر طلبه‌ای فقط به خواندن كتاب و به دنبال آن دادن امتحان و گرفتن نمره اکتفا کند، اشتباه کرده است و این، برای او خسارت بزرگی محسوب می‌شود. وقتی عمر آدم تمام می‌شود، از خود سؤال كند كه در مسیر حرکت علم چقدر سهم دارد؟ و بعد پاسخ دهد: هیچ! انسان باید در سرعت بخشیدن به علم و رشد آن و در یك سخن در فتح قواعد جدید سهم داشته باشد و مشكلات یك بحث علمی را بتواند حل كند.
ربا و تورم و بدبختی
استاد حوزه تصریح کرد: متأسفانه امروزه یکی از تهمت‌هایی که به حوزه‌های علمیه زده می‌شود، این است که می‌گویند با این درس‌ها چه گره‌ای از کارهای این نظام را حل می‌کنید؟ اتفاقاً حرف ما این است که شما اگر به آنچه که فقه می‌گوید درست عمل کنید، بسیاری از این مشکلات را ندارید. چه مقدار مسئولین با فقه و آنچه كه دین مطرح می‌کند، آشنایی دارند؟ افراد زیادی هستند كه از آن اطلاع ندارند و از آن طرف فکر می‌کنند افراد در حوزه تکرار مکررات دارند و حرف‌های هزار سال پیش را تکرار می‌کنند! در بانکداری، فقه می‌گوید قوانین نباید به‌گونه‌ای باشند كه مستلزم ربا باشند؛ ربا امروز این تورم‌ها و بدبختی‌ها را به وجود آورده است.
هشدار نسبت به عواقب برخی روش‌های لقاح مصنوعی
وی افزود: می‌گویند در مجمع تشخیص مصلحت نشستیم و به این نتیجه رسیدیم كه اگر جریمه دیرکرد گرفته نشود، نظام بانکداری مختل می‌شود! به حرف دین گوش نکردند. یا در مسئله تلقیح مصنوعی، ما حدود 16 سال پیش كتابی در این زمینه نوشتیم كه در آن زمان 10 روش و راه برای تلقیح مصنوعی وجود داشت و هم‌اینك شیوه‌های جدید دیگری نیز وجود دارد،.در این‌باره نظر کسی را كه معتقد است تلقیح مصنوعی مطلقاً حلال است، از هر کسی نطفه بگیرند و در رحم هر کسی بگذارند، مانعی ندارد، می‌پذیرند و به نظر اركان فقها توجه نمی‌كنند. یکی از نگرانی‌های آینده این است كه بنده حتی در این‌باره پیام هم دادم، و آن این كه در آینده با افرادی مواجه می‌شویم كه نه پدر و مادرشان مشخص است و نه برادر و خواهر و فامیل‌شان؛ و این خطر بسیار بزرگی است.
وی تأکید کرد: بنابراین، در مباحث مختلف و حوزه‌های گوناگون فقه و به ویژه فقه‌های تخصصی، لازم است پژوهش‌های بدیع و كارآمدی صورت بگیرد و در این راستا، لازم است كه در حوزه مدیریت پژوهش‌ها انسجام لازم صورت پذیرد و ابعاد نظام مدیرت پژوهشی به خوبی مد نظر قرار گیرد. در انتها، امیدواریم آینده روشن‌تری برای حوزه‌ها و پژوهش‌های حوزوی شاهد باشیم.
انتهای پیام
