میراث حدیثی شیعه آفات دیگر مذاهب را ندارد / نقد قرآنیون بر مجامع حدیثی اهل تسنن

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد سطح خارج حوزه علمیه، در ادامه مباحث «جایگاه قرآن در استنباط»، گفت: قرآنیون که به روایت اعتنایی ندارند چند دلیل برای اینکه قرآن پاسخگوی همه نیازها می‌آورند؛ بخشی از دلایل آنها برای تبیین بی‌نیازی به سنت و کفایت قرآن، این است که این روایات، قابل استناد به پیامبر(ص) نیست زیرا به کتابت حدیث اهتمامی نداشت و اساساً از ایشان صادر نشده است.

وی اظهار کرد: می‌گویند که حتی اگر روایات منتسب به پیامبر(ص) هم باشد حجیت ندارد؛ زیرا وحی فقط برای قرآن است و سنت آسیب‌زننده است؛ همچنین ارشادات پیامبر(ص) منحصر به دوران خود ایشان است؛ دلایل دسته دیگر هم به آثار منفی سنت باز می‌گردد؛ زیرا سنت باعث دوتا شدن حکم خدا و تفرقه میان مسلمین می‌شود.

استاد سطح خارج حوزه در نقد ادله اول، تصریح کرد: اینها متأثر از خلیفه دوم بودند که گفته بود «حسبنا کتاب الله». می‌گویند ما نیازی به سنت نداریم؛ وقتی سردمدار یک مذهب می‌گوید که همه چیز در قرآن بیان شده است، کتاب الله کامل مفصل، مشروح و لا یحتاج الی شرح؛ همه چیز در قرآن است و نیازی به رجوع به روایات و سنت نداریم. 

وی افزود: طرفداران این گروه می‌گویند پیامبر(ص) اهتمامی به کتابت حدیث و سنت نداشت، اگر سنت جزء دین بود پیامبر(ص) راهی برای حفظ آن می‌اندیشید و برای حفظ آن مانند قرآن تلاش می‌کرد؛ یعنی پیامبر(ص) باید دین را روشن و درست به مردم تحویل می‌داد؛ پیامبر(ص) همه تلاششان را کردند تا قرآن را حفظ کند، ولی در مورد سنت چنین کوششی نداشتند، بلکه فرمودند غیر از قرآن چیزی از من ننویسید و اگر نوشتید آن را محو کنید.

نصیری افزود: همچنین قرآنیون می‌گویند، سنت سنداً و متناً مخدوش است؛ لذا چگونه می‌توانیم به آن عمل کنیم؛ حافظ اسلم از مروجان قرآنیون می‌گوید: احادیثی که در اختیار ما قرار دارد آن قدر مورد نقد قرار گرفته که نشان دینی را از دست داده است؛ وقتی چیزی دین هست باید واقعاً دینی بوده و حرف و حدیثی در آن نباشد، ولی ما در مورد احادیث و کتب حدیثی بحث داریم. او می‌گوید که اگر باشیم و قرآن کسی نمی‌تواند به قرآن اعتراض کند؛ زیرا به خاطر اعجاز در معرض شک و شبهه نیست، ولی وقتی به سنت می‌رسیم آن قدر سست و ضعیف است که مورد اشکال است.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: دلیل دیگر قرآنیون آن است که سنت در دوره پیامبر(ص) تدوین نشده و فقط از طریق نقل و شنیدار به قرن سوم رسیده و افراد شنیده‌ها را مدون کرده‌اند و به دست ما رسیده است؛ رئیس این فرقه مثالی زده است، می‌گوید اگر ما از کسی بخواهیم که خطبه روز جمعه را دو سه روز بعد از آن برای ما بازگو کند، مطلب متفاوتی خواهد شد؛ لذا چطور ممکن است بعد از دو سه قرن این اتفاق رخ ندهد. می‌گوید: صحاح سته که ما به آن افتخار می‌کنیم با اقرار خود نویسندگان آنها بعد از سه قرن نوشته شده است؛ بنابراین هیچ اعتباری ندارد.

ادعای تفرقه‌برانگیز بودن سنت

وی گفت: استدلال دیگر آنها این است که اگر سنت در دوره پیامبر(ص) هم مدون بود، وحی نیست، بلکه فقط قرآن، وحی است؛ البته برخی در شیعه هم این حرف‌ها را در مورد اهل بیت(ع) تکرار می‌کنند؛ وقتی سروش امام صادق(ع) را کنار سایر فقهای سنی می‌گذارد پس سخن ایشان هم معتبر نیست و نظر فقیهی مانند فقهای دیگر است. همچنین قرآنیون می‌گویند تقسیم وحی به دو دسته وحی مکتوب و منقول از یهود عاریه گرفته شده است.

وی بیان کرد: حشمت علی از بزرگان این فرقه گفته است، وحدت مسلمین هرگز محقق نخواهد شد، مادامی که کتبی وجود دارد که سخن از اطاعت از پیامبر(ص) به میان آورده است؛ بنابراین اگر رشد و ترقی می‌خواهیم تفرقه باید کنار برود و اگر می‌خواهید تفرقه کنار برود دست از اطاعت از پیامبر(ص) بردارید؛ اینها به پیامبر(ص) هم اهانت می‌کنند؛ نکته جالب در سخنان آنها این است که می‌گویند تدوین صحاح سته توطئه ایرانی برای نابودی جهان اسلام بوده است؛ زیرا نویسندگان صحاح، ایرانی بودند؛ این سخن شبیه سخن مسئولان امروز کشور است که همه مشکلات را توطئه آمریکا و استکبار می‌دانند در حالی که بخش زیادی از آنها ناشی از سوءمدیریت آنهاست.

نصیری بیان کرد: البته ما صحاح را توطئه ایرانیان نمی‌دانیم بلکه بر این تأسف می‌خوریم که چرا اندیشمندان حدیثی ایرانی باید مروج مکتب خلفا باشند و احادیثی در باره آنها و یا از آنها نقل کنند. 

وی در نتیجه‌گیری از این بحث گفت: عمده اشکالات قرآنیون به میراث حدیثی اسلام، به احادیث اهل تسنن است که این اشکالات در میراث حدیثی اهل بیت(ع) راهی ندارد که دلایل آن در جلسه بعد بیان خواهد شد.