حوزه تاثیرگذاری در فضای بین‌المللی ندارد/ لزوم تعمیق پژوهش‌های حوزه خواهران
آیت‌الله اعرافی، تأکید کرد: حوزه علمیه ما با تمام معنای کلمه بین‌المللی نیست، به رغم فعالیت‌هایی که صورت گرفته است، اما در حوزه بین‌الملل، کاری نکردیم و علیرغم گفتمان انقلاب اسلامی پژواکی در دنیای امروز نداریم.
به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی جامعة الزهرا(س)، آیت‌الله علیرضا اعرافی 25 آذر در آیین تجلیل از پژوهشگران برتر جامعه الزهرا که به مناسبت گرامیداشت هفته پژوهش در سالن اجتماعات بیداری اسلامی این مؤسسه علمی حوزوی برگزار شد، گفت: نهاد ارزشمند جامعه الزهرا در گسترش علوم و معارف الهی و تعمیق اندیشه اسلامی به ویژه در حوزه بانوان در طول چند دهه گذشته خدمات ارزشمندی انجام داده که قابل قدردانی است.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در ادامه با اشاره به در پیش رو بودن ایام فاطمیه، اظهار کرد: ما سه بانوی گرانقدر در تاریخ اسلام داریم که حلقه‌هایی از یک زنجیره مقدس و دارای مشترکاتی هستند. حضرت خدیجه، حضرت فاطمه و حضرت زینب که هر کدام در برهه ای می‌زیستند و وظایف ویژه‌ای داشتند، اما درعین حال دارای مشترکات و نقاط اشتراک هستند.
وی افزود: شاید در طول تاریخ کمتر چنین پدیده‌ای داشته باشیم که سه بانو در یک خط با مشترکات مهم و در قله و اوج قرار داشته باشند. در میان نکات مشترکی که این زنجیره را به هم پیوند می‌زند، مطالبی را می‌شود نام برد، از جمله یک نکته مهم در زندگی این سه بانوی بزرگ این است که هر سه بانوی بزرگوار، راهبری راهبردی و یک نقطه ای عطف و پیچ تاریخی بودند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با بیان اینکه این سه بانوی بزرگوار در سه نقطه عطف تاریخی، نقشی راهبری و درجه یک ایفا کردند که حائز اهمیت است، گفت: حضرت خدیجه را نمی‌توان به سادگی تفسیر کرد؛ ایشان در دوره ای می‌زیست که اتصال انسان به عالم غیب قطع شده بود و در مکه کمتر کسی بود که این درد را درک کند و علائم تحول را بفهمد. حضرت خدیجه پیشاپیش این تحول را در فضای تاریک و ظلمانی حس می‌کرد.
آیت‌الله اعرافی ادامه داد: حضرت خدیجه می‌فهمید که عالم، آبستن حوادث جدید و در انتظار اتفاقات نو و بزرگی است و فهم استراتژیک حضرت خدیجه بود که او را پیشاپیش به محضرت رسول خدا آورد و پیشاپیش حوادث را حدس می‌زد و او را آماده فداکاری و جانفشانی می‌کرد، چنانچه این بانوی گرامی در پایه ریزی بنیان اسلام نقش آفرین بود.
آیت‌الله اعرافی در ادامه به جایگاه و ویژگی‌های حضرت زینب اشاره و اظهار کرد: ویژگی‌های حضرت زینب هم در تاریخ اسلام روشن است، در غروب عاشورا که جهان اسلام در ارتباط با آینده جریان هدایت بشر، امامت و ولایت الهی، ناامیدی می‌بارید و هیچ آینده روشنی دیده نمی‌شد، یک بانوی راهبر بزرگ استراتژیک بود که به عمق توجه داشت و می‌دانست در پس این غوغا و فضای تاریک و سراسر نومیدی‌زا، آینده‌ای روشن وجود دارد.
وی تصریح کرد: حضرت زینب قهرمانی که بنا بر برخی تعاریف در دوره‌ای در زمان کسالت حضرت امام سجاد، نیابت تام و نوعی ولایت ظاهری پیدا کرد، گویا بار امامت بر دوش این بانوی نهاده شد.
رهبری راهبردی زهرا(س)
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور تأکید کرد: حضرت زینب تنها اداره کاروان اسرا را به عهده نداشت، بلکه در حقیقت، کاروان بشریت را مدیریت و خاندان پیامبر و خط ولایت و امامت را مدیریت کرد و آن روز که همه نشانه‌ها ناامیدی را فریاد می‌کرد، در بزنگاه محور آینده‌ای روشن و تغییردهنده همه معادلات شد.
وی با بیان اینکه حضور و یا غیبت در نقاط عطف تاریخی بسیار اثرگذار است، به نقش حضرت زهرا(س) در تاریخ اسلام اشاره کرد و اظهار گفت: حضرت زهرا(س) به یک معنای مهمتر در نقطه عطف تاریخ، راهبری استراتژیک داشتند. جامعه مدینه پس از غروب خورشید پیامبر گرامی اسلام(ص) وادادگی پیدا کرد و وارد دالان تاریخ و فضای غوغاگرانه و ناپسند قرار گرفت، در این شرایط سه طیف در مدینه بودند، طیف طراحان شیطانی و طیف ایستادگان بر حقیقت رسالت پیامبر خدا که هر دو در اقلیت بودند و کشاکش این دو اقلیت معلوم می‌کرد که اکثریت چه می‌کند.
آیت‌الله اعرافی افزود: جامعه در این فضای غبارآلود، بالقوه می‌پذیرد که همه نشانه‌های امامت و ولایت از تاریخ حذف شود، اما در این نقطه عطف تاریخی و حساس، حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها با نگاهی بلند، عمیق و معرفتی، نقش تاریخی و راهبری عمیق معرفتی خویش را ایفا کردند، در حالیکه که تنها بودند و امروز برای همه ما الگو هستند.
وی با تصریح بر اینکه شناخت این سه بانوی والامقام و بزرگوار به عنوان قله‌های بشریت بسیار مهم است، اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های این سه بانوی گرانقدر، عمق معرفت، نگاه بلند و ایفای نقشی عمیق در نقطه عطف تاریخی بوده است و همه ما مدیون این سه بانو هستیم که در سه نقطه عطف در ترسیم تاریخ آینده نقش آفرینی کردند.
لزوم نگارش موسوعه جامع برای معرفی حوزه‌های علمیه
آیت‌الله اعرافی افزود: تاریخ نشان دهنده این است که کاروان حوزه‌های علمیه در گذر بیش از هزار سال از امتیازات مهم برخوردار بوده و ما در شناسایی این تاریخ و در بازشناسی و بازنمایی این تاریخ درخشان ضعف داریم.
وی تصریح کرد: در این تاریخ بزرگ و افتخارآفرین اشکال و نقد هم وجود دارد، اما این تاریخ هزارساله حوزه علمیه نقاط تابناک و درخشان فراوانی دارد و حوزه‌های علمیه در هر نقطه، نگین درخشانی بودند که تحول و پیشرفت را به وجود می‌آوردند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با بیان اینکه متأسفانه ما یک موسوعه و فرهنگنامه خوب برای معرفی و تطورات حوزه‌های علمیه نداریم، گفت: ما تک نگاره‌های فراوانی درباره حوزه‌های علمیه جهان داریم و شاید صدهاجلد باشند، اما اینها منظومه نیستند و پراکنده هستند و نگاه تحلیلی تاریخی نسبت به حوزه وجود ندارد و این امر یکی از خلأهای مهم است.
سنت‌های پژوهشی حوزه‌های علمیه را باید پاس داشت
آیت‌الله اعرافی یادآور شد: سنت‌های پژوهشی حوزه در نظام آموزشی و پژوهشی گذشته وجود داشته که باید پاس داشت، اما به آن اکتفا نکرد. برخی بر سنت‌های گذشته تأکید دارند و برخی معتقدند به سنت‌های جدید توجه دارند و سنت‌های گذشته را نادیده و کم می‌شمارند؛ ما باید به سنن بزرگ، کارآزموده و نتیجه بخشی که محققان توانمند ما داشتند، توجه کنیم و در عین حال، با نگاه به دستاوردهای جدید بشر بازسازی کنیم و ارتقا دهیم.
وی با تصریح بر اینکه سنت‌های پژوهشی حوزه‌های علمیه را باید پاس داشت، عنوان کرد: فلسفه، اخلاق و فقه پژوهش مهم است و باید به این سه زاویه توجه داشت؛ پژوهش اسلامی چون اسناد الی الله در آن است و با سعادت و شقاوت ابدی بشریت ارتباط دارد، اهمیت بالاتری پیدا می‌کند و فلسفه پژوهش‌های دینی و اخلاق پژوهش‌های اسلامی و فقه پژوهش‌های اسلامی نسبت به دیگر پژوهش‌ها متفاوت است.
لزوم توجه حوزه‌های علمیه به تحقیقات بنیادین و کاربردی
وی بیان داشت: یکی از آسیب‌های بزرگ تحقیقات حوزه این است که تحقیقات در ارتباط با نیازهای عینی جامعه باید بیشتر باشد، اما نه به این معنا که به تولید نظریه و مباحث بنیادی بی توجه باشیم؛ عدم تعادل در این امر می‌تواند به حوزه لطمه بزند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور افزود: در حوزه‌های علمیه همزمان باید باب تحقیقات، تولیدات فکری و نظریه پردازی گشوده باشد و هزاران نفر تولید علم کنند، از سوی دیگر یک جریان قوی تولید معطوف به نیاز جامعه بپردازد و تنظیم این دو بسیار مهم است.
آیت‌الله اعرافی عنوان کرد: شما باید هم باب تحقیقات بنیادی که همرا به صبر و حوصله باشد و هم تحقیقات معطوف به نیاز‌ها را مورد توجه قرار دهید؛ تحقیقات پیوسته بنیادین یک بخش حوزه است و باید باشد اما نباید از تحقیقات کاربردی بازدارد.
وی در ادامه اظهار کرد: در پژوهش‌های مورد نیاز نظام، صد پروژه به صورت ویژه از سوی مرکز مدیریت حوزه حمایت می‌شود. حوزه فقه معاصر یک برنامه پنج ساله دارد و رفتن به سمت اینکه درس‌های خارج عمق بیشتری پیدا کند. تعادل بین کارهای عمیق صبورانه و تحقیق‌های معطوف به نیاز‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.
تحقیقات بانوان باید روز به روز عمق بیشتری پیدا کند
آیت‌الله اعرافی بیان کرد: تحقیقات بانوان باید روز به روز عمق بیشتری پیدا کند و در این زمینه، ادبیات و اصول و فلسفه و فقه علوم پایه هستند و اتقان و استحکام اینها در نظام آموزشی بانوان مهم است.
وی با بیان اینکه حوزه ما بین‌المللی نیست، تأکید کرد: حوزه علمیه ما با تمام معنای کلمه بین‌المللی نیست، به رغم فعالیت‌هایی که صورت گرفته است، اما در حوزه بین‌الملل، کاری نکردیم و علیرغم گفتمان انقلاب اسلامی پژواکی در دنیای امروز نداریم.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در پایان بیان کرد: ما در بین‌الملل حضور تأثیرگذار نداریم و تولیدات ما هنوز برای جهانیان مناسب نیست و برنامه‌های ما هم متناسب جهان روز نیست که امید است خداوند به ما توفیق دهد در جهت احیای معارف اسلامی و گفتمان انقلاب اسلامی در جهان بتوانیم نقش‌آفرین باشیم.
انتهای پیام
