مواجهه با تکنولوژی در الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت 

به گزارش ایکنا، لیلا اردبیلی  دکتری انسان شناسی و عضو اندیشکده چرخه نوآوری الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در یادداشتی به بررسی مواجهه با تکنولوژی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخته است.

 

امروزه با گسترش نقش تکنولوژی در زندگی و فعالیت‌های روزمره انسان‌ها، شاهد آن هستیم که تکنولوژی به عنوان یکی از متغیرهای محیطی بر فهم انسان از محیط و پدیدارهای اطرافش تاثیرگذار بوده است؛ به نحوی که از این رهگذر می‌توان رابطه‌ای عمیق و وثیق میان ذهن، محیط و تکنولوژی ترسیم نمود. به بیان دیگر، تعامل میان ذهن و محیط به طرز قابل توجهی تحت تاثیر تکنولوژی است و تکنولوژی واسطی برای درک انسان از محیط اطرافش محسوب می‌شود.

   

از سوی دیگر، مواجهه ذهن آدمی با پدیدار‌های اطراف در خلأ صورت نمی‌گیرد؛ بلکه مدل‌های فرهنگی و طرحواره‌های اجتماعی و تاریخی که در ذهن جمعی یک جامعه جای دارند، بر مواجهه تکنولوژیک و در نتیجه انتخاب های تکنولوژیک آن تاثیر گذار است. 

 

از این رو مواجهه انسان با تکنولوژی در همه جای دنیا به یک شکل نیست؛ بلکه در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف ما شاهد مواجهات متفاوتی با یک تکنولوژی خاص هستیم. بنابراین، بر اساس اصل بدن‌مندی شناخت، که معتقد به دیالکتیک میان شناخت و محیط و برهمکنش این دو است، می‌توان گفت که نه تنها محیط تکنولوژیک بر ذهن جمعی و فرهنگی اثر دارد بلکه تغییرات و پیشرفت‌های تکنولوژیک بر ماهیت شناخت جمعی ما از محیط اطراف تاثیر خواهد گذاشت، بلکه انباره مدل‌های فرهنگی و فهم اجتماعی- تاریخی ما از محیط و پدیدارهای اطرافمان  نیز بر درک ما از تکنولوژی مؤثر خواهد بود. 

 

لذا در مسیر تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ناگزیریم برای درک نحوه مواجهه یک جامعه با تکنولوژی و چگونگی تنظیم خود با تکنولوژی‌های جدید، به دستاوردهای علوم شناختی، به ویژه در حوزه انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی شناختی که به ابعاد ذهنی و فرهنگی مواجهات و انتخاب‌های تکنولوژیک و تاثیر بازنمایی های شناختی، فرهنگی و اجتماعی در این مواجهات و انتخاب‌ها می‌پردازد، توجه داشته باشیم.