وضعیت دینداری ایرانیان بررسی شد
اولین پیش‌نشست علمی کنفرانس تخصصی بررسی وضعیت دینداری ایرانیان شامگاه 26 بهمن در قم برگزار شد.
به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی مؤسسه مبنا، در این پیش نشست علمی که با عنوان «راه‌کارهای تقویت دینداری در ایران» برگزار شد، محمدباقر خراسانی دبیر اجرایی مجمع عالی حکمت و محمد دین‌محمدی، مدیر هسته دینداری مرکز پژوهشی مبنا به بیان دیدگاه‌های خود پیرامون دین و دینداری در ایران پرداختند.
خراسانی دبیر مجمع عالی حکمت در نخستین پیش نشست علمی، با بیان این‌که موضوع دینداری از موضوعات مهم فضاهای علمی و فرهنگی کشور است، به عوامل و آسیب‌های دین‌گریزی و دین‌ستیزی و روش‌های متنوع آن در بستر اجتماع اشاره کرد و 5 محور و چالش اصلی حوزه دینداری را مورد توجه قرارداد.
دبیر مجمع عالی حکمت با تأکید بر این‌که متولی دین اگر بر اهداف، برنامه‌ها و روش‌های کارآمدی مسلط نباشد، نمی‌تواند دین را به‌درستی تبیین نماید، اظهار کرد: کسی که بخواهد تبیین دینی را در پیش گیرد، باید توأمان به ابعاد توسعه‌ای و ابعاد تکاملی دین توجه داشته باشند.
خراسانی دومین چالش در حوزه تبیین ناصحیح دین را، انتقال نهاد دین‌گستری از مرکزیت اصلی آن یعنی حوزه‌های علمیه به سایر مراکز دانست و ابراز داشت: یکی از عوامل شکل‌گیری فضاهای دین‌گریزی، دور شدن دانش تخصصی از سطح نخبگانی و کارشناسی آن است؛ دین همچون آب زلالی است که اگر آن را از سرچشمه احصاء کنیم به زلالی‌اش دست خواهیم یافت.
وی ضمن تبیین مصادیقی از تضادهای سیاست‌گذاری و اجرا در حوزه دینداری با تأکید بر این‌که نمی‌توانیم با تضادهای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی فضای دینداری را تقویت کنیم، یادآوری کرد: باید با تمسک به جهاد تبیین جلوی تضادها و پارادوکس‌هایی که منجر به تضعیف دینداری در جامعه می‌شود را بگیریم.
خراسانی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر این‌که گرایش مردم به‌سوی معنویت و دین در حال گسترش است، اظهار کرد: هرروز فرقه‌های مختلف نوظهور معنوی و عرفانی در کشور، ناظر به ضعف ما در تبیین، تقویت و جهت‌دهی درست به دینداری سر برمی‌آورد.
دین‌محمدی مدیر هسته دینداری مرکز پژوهشی مبنا نیز در ادامه این نشست بر اهمیت ضرورت تقویت دینداری در کشور تأکید و گزارشی از آخرین دستاوردهای تحقیقاتی سال‌نمای دینداری مرکز پژوهشی مبنا ارائه و ابراز کرد : این سال‌نما درحرکتی سه‌گانه، ضمن احصاء وضعیت موجود دینداری از منظر دیدگاه‌های نخبگانی و نظرسنجی عمومی، علت سنجی از منظر نخبگان را موردتوجه قرار داده و آینده‌پژوهی دینداری در جامعه ایرانی را ترسیم کرده است.
کاهش جایگاه کنشگران دینی در جامعه
وی بابیان این‌که در مصاحبه با متخصصان حوزه دینداری، نتیجه قابل اتکایی در رابطه با گزاره‌های شدیداً افزایشی یا کاهش نداشته‌ایم، اظهار کرد: در برخی از گزاره‌ها مانند؛ تنزل جایگاه اجتماعی کنشگران اصلی دین، اجماع نخبگانی وجود داشت؛ کنشگران اصلی دین به عنوان مراجع اصلی دین و دینداری جایگاه خود را نداشته و فضای خود مرجعی در جامعه تقویت شده است.
مدیر هسته دینداری مرکز پژوهشی مبنا با اشاره به این‌که بر اساس نتایج نظرسنجی‌های عمومی و نخبگانی، بعد شریعتی و اخلاقی دین در جامعه ایرانی در معرض آسیب قرار دارد، اظهار کرد: در جامعه ایرانی، بعد مناسک عاطفی جمعی در حوزه دینداری تقویت و گسترش‌یافته است.
وی به بحث علت سنجی و بررسی بیش از 30 علت در سال‌نمای دینداری جامعه ایرانی اشاره کرد و افزود: عوامل ارائه‌شده در نظرسنجی نخبگانی، غالباً به‌صورت مشروط مؤثر بر حوزه دینداری جامعه ایرانی بیان‌شده که احساس ناکارآمدی در اداره جامعه به‌وسیله آموزه‌های اسلامی بیشترین ضریب را در نظرسنجی‌ها به خود اختصاص داده است.
این پژوهشگر مسائل فرهنگی گستره تأثیر میزان کارآمدی نظام در حل مشکلات و نحوه عملکرد روحانیت بر دینداری جامعه را موردتوجه قرارداد و بابیان این‌که کنترل عوامل منفی به تقویت حوزه دینداری در جامعه منجر خواهد شد، ابراز کرد: بر اساس یافته‌های پژوهشی کاهش حضور روحانیت در مناصب اجرایی و مدیریتی غیرمتخصصان و تقویت فضای تبلیغی و ترویجی این عزیزان از مهمترین راهبردهایی است که منجر به تقویت دینداری در جامعه می‌شود.
وی با بیان این‌که تحول ساختاری با کارآمدسازی حکومت در عمل و به‌صورت عینی تأثیر به‌سزایی بر دینداری جامعه ایرانی دارد، تصریح کرد: اگر حاکمیتی که منسوب به دین است، بتواند خود را کارآمد نشان دهند، قطعاً در آن چیزی که خود را به آن متصف کرده، تأثیرگذار خواهد بود.
دین‌محمدی ضمن تأکید بر اهمیت انسجام‌بخشی نهادهای دینی؛ تحول در روش تبلیغ با هدف کارآمد سازی مبلغین و کنشگران دینی را مهم ارزیابی و ابراز کرد: در سال‌نمای دینداری ضمن توجه به فضای پژوهشی، آینده‌پژوهی در حوزه دینداری بررسی‌شده است؛ بر اساس یافته‌های نخبگانی در دگردیسی دینداری جامعه ایرانی، جریان دینی سکولار و بعد احساسی دینی سردمداری خواهند کرد. آینده‌پژوهی در بهبود شیوه‌های مدیریت دینداری و تقویت دینداری در جامعه بسیار مؤثر خواهد بود.
انتهای پیام
