جشنواره ملی قرآنی دانشجویان؛ عامل پویایی امور قرآنی دانشگاه میزبان + فیلم

سی و هفتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور، که گاه از آن با عنوان جشنواره قرآنی دانشگاهیان یاد می‌شود، از فردا، 16 مرداد به مدت چهار روز به میزبانی دانشگاه فرهنگیان در شهر ارومیه آغاز به کار می‌کند.

جشنواره‌ ملی قرآن دانشجویان، در طول سه دهه برگزاری بعد از مسابقات سراسری قرآن کریم سازمان اوقاف و امور خیریه یکی از باکیفیت‌ترین رویدادهای قرآنی محسوب می‌شود، به طوری که برگزیدگان این رویداد چند سال بعد در زمره قاریان و حافظان بین‌المللی ظاهر شده‌اند.

دانشگاه فرهنگیان سال 95 و در سی و یکمین دوره جشنواره، یک بار میزبان این رویداد بوده است. در ادامه جزئیات بیشتری از این رویداد سی‌وهفتم را در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی مبشری، مدیرکل فرهنگی دانشگاه فرهنگیان و دبیر سی و هفتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور خواهیم شنید؛

ایکنا – دانشگاه فرهنگیان از فردا میزبان بزرگترین رویداد قرآنی در بخش دانشگاهی خواهد بود. ابتدا در مورد روند انتخاب میزبانی دانشگاه فرهنگیان توضیح دهید.

جشنواره قرآن و عترت دانشجویان هرساله از سوی یکی از دستگاه‌هایی که متولی امر آموزش عالی هستند برگزار می‌شود و هر سال میزبان سال بعد را مشخص می‌کنند. سال گذشته در ابتدای دوره ریاست دکتر صحرایی بر دانشگاه فرهنگیان، ایشان داوطلب میزبانی سال 1402 شدند و خوشبختانه این درخواست با موافقت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها مواجه شد.

ایکنا – آیا این میزبانی صرفاً یک کار نمادین است یا دستاوردهایی برای دانشگاه میزبان دارد؟ در مورد این دستاوردها صحبت کنید.

آنچه در دانشگاه ما اتفاق افتاده است، قطعاَ دستاوردهای بلندمدت و کوتاه‌مدت فراوانی را به همراه خواهد داشت. در چند ماه اخیر که در پی تدارک امور جشنواره سی و هفتم بودیم، حدود 2500 دانشجو را وارد بحث حفظ قرآن کریم کرده‌ایم و موفق به حفظ یک جزء از کلام‌الله مجید شدند. 

فضایی که جشنواره در دانشگاه ایجاد کرده باعث شده است که چنین روندی طی شود. در جشنواره کمترین محفوظات برای رقابت حفظ پنج جزء قرآن کریم است، اما از این نظر که باید شرکت‌کنندگان را برای مشارکت در ادوار آینده جشنواره آماده کنیم کار را از حفظ یک جزء شروع کرده‌ایم و این موضوع در استان‌ها اتفاق افتاده است. برای مثال شهر تبریز طی سه ماه، 370 نفر حافظ یک جزء قرآن را تربیت کرده است و در سال‌های بعد افرادی حافظ اجزای بیشتری خواهند بود.

رشته‌های قرائت ترتیل، قرائت تحقیق قرآن، مداحی و دعاخوانی هم به همین‌گونه هست. علاوه بر فضای معنوی که در پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان ایجاد شد خود دانشجویان و آنهایی که زمینه کار را داشته‌اند نیز تشویق شده‌اند تا در جشنواره حضور یابند و به همین سبب امسال شاهد دو برابر شدن تعداد شرکت‌کنندگان در جشنواره بودیم. امیدواریم در سال‌های بعد این روند افزایش یابد. با وجود اینکه سال آینده میزبان جشنواره نیستیم، اما فضای ایجاد شده در پردیس‌ها و مراکز دانشگاه فرهنگیان به این سمت سوق می‌یابد که شاهد رشد روزافزون فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه فرهنگیان باشیم.

ایکنا – این رویداد در بخش دانشگاهی چه جایگاهی دارد و آیا توانسته جایگاه واقعی خود را در دانشگاه پیدا کند و به رویداد مهمی در عرصه آموزش عالی کشور تبدیل شود؟

قطعاَ همین‌طور است. در دانشگاه‌های وزارت علوم و وزارت بهداشت این جنب و جوش را به خوبی می‌بینیم. چه‌بسا بخشی از رشته‌های دانشگاه‌های وزارت علوم مربوط به علوم انسانی هست و مخاطب تصور می‌کند که بیشتر کسانی که در جشنواره قرآنی حضور می‌یابند همین دانشجویان علوم انسانی هستند، در حالی که این‌گونه نیست و دانشجویانی از رشته‌های مختلف از جمله رشته‌های فنی و مهندسی هم حضور دارند. در وزارت بهداشت و در کل دستگاه‌های دانشگاهی هم شاهد این جنب و جوش هستیم. 

ایکنا - در دوره سی و هفتم، که دانشگاه فرهنگیان میزبان آن است، شاهد چه اتفاق تازه‌ای خواهیم بود؟

در جشنواره سی و هفتم دو بحث تازه وجود دارد که یکی فناوری اطلاعات است که در آن دانشجویانی که ایده‌های نو در فضای مجازی دارند در این بخش شرکت می‌کنند. خوشبختانه شرکت‌کنندگانی قوی‌ در این بخش حاضر شدند. همچنین در بحث دیگری که جدید است به نوآفرینی‌های قرآنی پرداخته شده است. این امر نشان‌دهنده پویایی جشنواره است که هر سال بخش‌هایی به آن اضافه می‌شود. اگر به ادوار ابتدایی این جشنواره نگاهی انداخته باشید، متوجه می‌شوید که تنها در رشته‌های آوایی همچون قرائت و حفظ برگزار شده است، اما امروزه بخش آوایی هم به حفظ و قرائت محدود نشده و بخش‌های متنوع دیگری به آن اضافه شده است. بحث مداحی و تواشیح و دعاخوانی و مناجات‌خوانی از جمله رشته‌هایی است که به مرور به بخش آوایی اضافه شده است. در بخش‌های غیرآوایی نیز شاهد اضافه کردن بخش‌هایی همچون صحیفه سجادیه و نهج‌البلاغه بوده‌ایم. اینها دستاوردهایی این جشنواره هستند و خود را پویاتر نشان داده است. 

ایکنا – تعدادی از بخش‌های جشنواره مانند بخش هنری یا ادبی به صورت ارسال اثر است. آثار دریافتی چه می‌شود؟ بدون شک اگر آثار تولیدشده در ادوار مختلف در یک دبیرخانه تجمیع می‌شد، الان شاهد بی‌نهایت اثر تولیدشده بودیم، اما ظاهراً این کار صورت نگرفته است. دانشگاه فرهنگیان برنامه‌ای برای این موضوع دارد؟

در دوره جدید دو کار را انجام دادیم، در گام نخست گفتیم دانشجویان آثار خود را در یک سامانه بارگذاری کنند. این امر باعث حفظ آثار می‌شود. گام دوم مربوط به ارسال آثار برگزیده است، همان‌طور که می‌دانید تعداد شرکت‌کنندگان در این بخش‌ها خیلی زیاد است و اگر بخواهیم همه آثار را نگهداری کنیم، فضای بسیار زیادی را اشغال می‌کند و حفظ آنها که ارزش اقتصادی هم دارند، مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت. از همین رو فقط آثار برگزیده مشخص و اسکن می‌شوند و اصل اثر به صاحبان اثر برگردانده می‌شود.

ایکنا – بخشی از جشنواره به فناوری‌های جدید یا ایده‌های جدید در حوزه قرآن اختصاص دارد. به نظر می‌رسد جشنواره هنوز در این بخش نمی‌تواند از ایده‌های برتر حمایت مادی خاصی کند. 

قطعاَ حمایت شده است که دانشجویان به این عرصه ورود کرده‌اند. به همان میزانی که حمایت شده دانشجویان نیز به همان میزان به این عرصه ورود کرده و حمایت نیز شده‌اند. در دانشگاه فرهنگیان این بحث به جد دنبال شد که باید ایده‌های جدیدی در حوزه‌های قرآنی مطرح و در یک مسابقه عادلانه قضاوت و تکمیل شود و ایده‌های بهتر انتخاب و مشخص شود. در چنین فضای فکری و عمیق فرهنگی است که دانشجویان رشد می‌کنند. بسیاری از برنامه‌هایی که سال‌های بعد تحقق پیدا خواهد کرد از ایده‌هایی است که امروز از سوی دانشجویان ارائه می‌شود. هرچه از این ایده‌ها بیشتر حمایت کنیم، در سال‌های آینده نوآوری‌های بیشتری را شاهد خواهیم بود.

ایکنا - در مورد آمار دوره سی و هفتم توضیح دهید. از فردا شاهد حضور چه تعداد شرکت‌کننده هستیم و در چه روزهایی مسابقات برگزار می‌شود؟ 

آمار کلی راه‌یافتگان به مرحله ملی 1380 نفر است که از این بین حدود 70 شرکت‌کننده حضوری هستند و بقیه به صورت ارسال اثر بوده است. تاکنون در بخش ارسال اثر، که نتایج آن مشخص شده است، وزارت علوم با 43 برگزیده در صدر دستگاه‌های دانشگاهی است و وزارت بهداشت و دانشگاه فرهنگیان نیز با 36 برگزیده در رده‌ دوم هستند. 

ایکنا – همکاری دستگاه‌ها در فراهم کردن امکانات برای برگزاری مسابقات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

از آقای معتمدیان، استاندار محترم آذربایجان غربی تشکر می‌کنم. در بحث انتخاب استان، رئیس پیشین دانشگاه فرهنگیان اصرار داشتند جشنواره‌های قرآنی منحصر به قم و مشهد و تهران نباشد، بلکه باید به این سمت برویم که فضای قرآن در تمام استان‌ها پیچیده شود. از این نظر به استان‌های مختلف اعلام کردیم که کدام یک آماده برگزاری هستند. داوطلب زیاد بود برخی مانند استان بوشهر به سبب اینکه مردادماه گرم است به صورت خودکار حذف شدند. 

زمانی که برای بررسی امکانات به ارومیه رفتیم، با استاندار دیداری داشتیم و متوجه شدیم که استاندار باجدیت آماده این کار هستند، به طوری که الان تمام دستگاه‌ها را در استان بسیج کرده‌اند و از سه ماه قبل هفته‌ای یک جلسه را برگزار کرده‌اند. خوشبختانه تمام امکانات فراهم شده است و همه مجموعه‌ها آماده هستند تا به بهترین شکل جشنواره برپا شود. یکی از ایده‌هایی که استاندار آذربایجان غربی در مورد جشنواره داشتند این بود که از ظرفیت قاریان و حافظان دانشجو در این استان استفاده و با حضور آنها در شهرهای مختلف کرسی‌های تلاوت برگزار شود. این برنامه‌ریزی انجام شده است و در ایام جشنواره شاهد این کرسی‌ها خواهیم بود. 

ایکنا – همراهی بخش دانشگاهی با جشنواره به چه صورت بوده است؟ 

بخش دانشگاهی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تا وزارت علوم و سایر دستگاه‌ها همراهی خوبی داشته‌اند. سیاست‌های کلی جشنواره را نهاد تدوین و وزارت علوم هم به دانشگاه‌ها ابلاغ می‌کند و دانشگاه میزبان هم مجری آن سیاست‌هاست. آنچه دارد اتفاق می‌افتد، سیاستگذاری‌های کلانی است که نهاد رهبری در دانشگاه‌ها به تصویب رسانده و از سوی وزارت علوم ابلاغ شده است.

ایکنا – به عنوان آخرین سؤال، در مورد میزان جوایز توضیح دهید و با توجه به اینکه اغلب اساتید قرآنی جشنواره ملی را بعد از مسابقات سراسری قرآن، با کیفیت‌ترین و معتبرترین رویداد رقابتی قرآن می‌دانند، به نظر شما تناسبی بین جوایز و سطح مسابقات وجود دارد و برنامه‌ای برای افزایش جوایز دارید؟

استاندار آذربایجان غربی در این باره به دقت ورود کردند. صحبت ایشان این بود که چگونه برای برنامه‌های دیگر باید هزینه کنیم، اما در بحث قرآن اقتصادی‌تر فکر می‌کنیم. با نگاهی که ایشان داشتند و دستگاه‌هایی که برای همراهی دعوت کردند، تحول ارزشمندی در سال جاری رخ خواهد داد و ان‌شاالله شاهد خواهیم بود که از این به بعد دستگاه‌های مختلفِ برگزارکننده جشنواره نیز چنین نگاهی را دنبال کنند.