کتاب «آستان شمس تبریزی» در دانشگاه تهران رونمایی شد

به گزارش ایکنا، به نقل از روابط‌ عمومی دانشگاه تهران، آئین رونمایی از کتاب و اسناد مرتبط با آستان شمس تبریزی، با مقدمه‌ای از محمدعلی موحد، در دانشگاه تهران برگزار شد. 

در این مراسم که با حضور سفیران ترکیه و آذربایجان، نمایندگان سفارت افغانستان و جمعی از شخصیت‌های فرهنگی داخلی و خارجی در تالار علامه امینی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران برگزار شد، از کتاب و شش سند داخلی و خارجی درباره آرامگاه اصلی شمس تبریزی رونمایی شد.

سیدحسین حسن‌زاده، مؤلف و پژوهشگر این کتاب، که این اثر را در طی ده سال تحقیق و پژوهش تألیف کرده است، گفت: این کتاب، مجموعه‌ای از مقالات و اسناد داخلی و بین‌المللی است که نشان می‌دهد آرامگاه واقعی شمس تبریزی در شهر خوی واقع شده است. در حال حاضر، نُه آرامگاه در سراسر جهان منسوب به شمس تبریزی وجود دارد که سه مورد در ایران و شش مورد در سایر کشورها قرار دارند.

حسن‌زاده افزود: در یک پژوهش ده‌ ساله (از سال ۱۳۹۴)، اسنادی از آرشیوهای کشورهای روسیه، آمریکا، ترکیه، قطر، افغانستان، پاکستان و هندوستان، بررسی و بر اساس این اسناد، مقبره اصلی شمس تبریزی در خوی احراز شده است. این برای نخستین‌بار است که چنین اسنادی از کتابخانه‌های معتبر جهانی استخراج و تحلیل می‌شود.

وی هدف اصلی این پژوهش را تعیین صحت و سنجش اعتبار مکان‌های مختلف منسوب به آرامگاه شمس تبریزی و تبیین مرجعیت علمی، فرهنگی و تمدنی مرتبط با این شخصیت جهانی، عنوان کرد و گفت: در این راستا، با مطالعه دوره‌زیستی صاحبان واقعی آن نُه آرامگاه منتسب، مشخص شد که تنها آرامگاه موجود در خوی، با واقعیت انطباق دارد. از میان ده‌ها سند گردآوری‌شده از سیزده کشور، چهل سند کلیدی؛ شامل ۲۳ سند داخلی، ۹ سند اروپایی و آمریکایی و ۸ سند از آرشیوهای عثمانی برای انتشار در کتاب گزینش شدند.

وی با بیان اینکه، ارجاعات کتاب مبتنی بر اصل نسخ خطی کتابخانه‌های داخلی و اسناد خارجی است، اظهار داشت: علاوه بر این، آثار هنری و مینیاتورهایی از موزه‌های معتبر ایران، ترکیه، آمریکا، هند، روسیه و فرانسه که مرتبط با مضامین کتاب هستند، در آن گنجانده شده است. همچنین به منظور استفاده پژوهشگران بین‌المللی، تمام اسناد دارای توضیحات فارسی و زیرنویس انگلیسی هستند و خلاصه مقالات نیز به انگلیسی ارائه شده‌اند.

مؤلف کتاب «آستان شمس»، در پایان گفت: امید است انتشار این کتاب، زمینه‌ساز اقدامات عملی هم‌چون تکمیل و افتتاح آرامگاهی درخور شأن شمس تبریزی در خوی، توسعه پیوندهای فرهنگی میان شهرهای خوی و قونیه با همکاری وزارتخانه‌های مربوط، و بهره‌برداری مشترک کشورهای منطقه (به ویژه ایران و ترکیه و کشورهای عضو اکو) از ظرفیت‌های گردشگری این دو شهر شود. همچنین، انتظار می‌رود این اثر، گامی در ترویج اندیشه‌های صلح، مدارا و همزیستی مسالمت‌آمیز در سطح جهانی باشد.

پایان تردیدها درباره اصالت آرامگاه شمس تبریزی در خوی

حجت‌الgه ایوبی، مشاور عالی وزیر و رئیس مرکز امور بین‌الملل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نیز در آئین رونمایی از این کتاب و اسناد، با قدردانی از پژوهشگران این اثر، گفت: انتشار این کتاب، پاسخی مستند به تردیدهای گذشته درباره اصالت آرامگاه خوی است و اهمیت آن حتی از احداث مقبره برای شمس نیز بیشتر است. امروز با مطالعه این کتاب، هیچ شک و تردیدی باقی نمی‌ماند که آرامگاه شمس در خوی است.
ایوبی، وجود نُه آرامگاه منسوب به شمس تبریزی در جهان را، نشان‌دهنده عشق جهانیان به شمس تبریزی عنوان کرد و افزود: اکنون که یقین حاصل شده است که آرامگاه شمس تبریزی در خوی است و بقیه آرامگاه‌ها در سایر شهرها به خاطر ارادت و علاقه به شمس تبریزی است، می‌توان شبکه‌ای از این شهرها ایجاد کرد که به تبادلات فرهنگی کمک کنند.

کتاب آستان شمس تبریز از نظر سندشناسی حائز اهمیت است

احمد مسجدجامعی، قائم‌مقام مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی با تقدیر از مؤلف کتاب «آستان شمس تبریزی»، انتشار این کتاب را در حوزه شمس‌پژوهی کاری بزرگ و ضروری توصیف کرد و گفت: این کتاب ازجنبه‌های مختلف، از جمله سندشناسی و شناسایی و بررسی دقیق اسناد، تکمیل اطلاعات سندشناسی، مطالعه گسترده سفرنامه‌ها و اسناد اداری تاریخی دارای اهمیت است و تلاش مؤلف در بررسی نسخ خطی و اسناد بسیار ارزشمند است.

همچنین علی صادق‌زاده، پژوهشگر سازمان اسناد و کتابخانه ملی و اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب نیز در سخنانی با اشاره به اهمیت انتشار کتاب آستان شمس تبریزی، درباره اهمیت نسخ خطی و سرمایه‌های ملی تاکید سخنانی ایراد کردند.

فرزانه اعظم لطفی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، نیز در این آئین، گفت: تالیف این کتاب، قطعیت وجود آرامگاه شمس در خوی را اثبات می‌کند و وجود آرامگاه‌های منسوب دیگر در شبه‌قاره هند، ناشی از ارادت عمیق مردم آن دیار به مولانا و شمس تبریزی است.

در پایان این مراسم، از کتاب آستان شمس و ۶ سند با حضور جمعی از فرهیختگان و اندیشمندان رونمایی شد. همچنین تألیف کتاب آستان شمس تبریزی با تلاش سیدحسین حسن‌زاده و با همکاری «خانه دانش و فرهنگ زریاب» در قالب یک پروژه ده ساله، از سال ۱۳۹۴ و با بررسی اسناد مرتبط با مقبره‌های منتسب به شمس تبریزی در شهرها و کشورهای مختلف انجام شد.