نگهداری ۱۴۵ عنوان نشریه کودک و نوجوان در آرشیو مطبوعات آستان قدس
گروه هنر: آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی تاکنون مجموعه کم نظیری شامل بیش از ۱۴۵ عنوان نشریه تخصصی و نیمه‌تخصصی در حوزه کودک و نوجوان را شناسایی و جذب کرده است که مورد استقبال و توجه دانش پژوهان، محققان، متخصصان مطبوعات و پژوهشگران حوزه کودک قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، به نقل ازروابط عمومی و امور بین الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، ابراهیم حافظی، کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد آستان قدس رضوی، عنوان کرد: آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی بیش از 145 عنوان نشریه تخصصی و نیمه‌تخصصی در حوزه کودک را به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی و ارمنی تاکنون شناسایی و جذب کرده است که قدیمی‌ترین آن نشریه «نونهالان» مربوط به سال 1322 شمسی و جدیدترین آن «بچه‌های آذر» از سال 1392 به شمار می‌رود.
حافظی ابتدا به اولین روزنامه رسمی ایران اشاره کرد و گفت: روزنامه «وقایع اتفاقیه» در سال 1267 قمری، پایه‌گذار چاپ نوشته‌هایی درباره کودکان از قبیل بیماری‌های کودکان، اخبار مدرسه دارالفنون، حوادث و رخدادهای اتفاق افتاده برای کودکان و چاپ اعلان کتاب برای کودکان بوده است.
وی ادامه داد: این روزنامه که قدیمی‌ترین نشریه فارسی موجود در آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی است، چند شماره نخست آن به دو صورت دست‌نویس و چاپ سنگی منتشر شده که آرشیو مطبوعات آستان قدس تنها مرکز در کشور است که نسخه دست‌نویس آن را در اختیار دارد.
کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد آستان قدس رضوی به نخستین نشریه تخصصی کودکان با نام «نونهالان» اشاره کرد که توسط انجمن ایران و انگلیس در تهران منتشر می‌شد و اظهار کرد: این نشریه از سال 1322 اولین شماره‌اش را منتشر کرد و بیشتر حاوی مطالب علمی، ادبی و سیاسی بود که مطالبی برای کودکان نیز چاپ می‌کرد.
وی در ادامه تصریح کرد: یک سال پس از انتشار نونهالان، «جبار باغچه‌بان» با هدف تحریم این نشریه به دلیل وابستگی آن به سفارت انگلیس، مجله‌ای به نام «زبان» را چاپ کرد که صفحاتی از آن را به کودکان اختصاص می‌داد و با زبانی صمیمانه با آن‌ها سخن می‌گفت و در حال حاضر شماره‌هایی از این مجله‌ها در آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی موجود است.
حافظی با اظهار اینکه 17 عنوان از نشریات کودک موجود در این آرشیو مربوط به دوره پهلوی بوده و سایر نشریاتِ تخصصی و نیمه‌تخصصی مربوط به پس از انقلاب اسلامی است، افزود: بیش از 90 درصد نشریات کودک تهیه شده در این آرشیو، مربوط به شهر تهران و بقیه نشریات مربوط به استان‌های خراسان رضوی، قم، یزد، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان، خوزستان، و لرستان است و از کشورهای افغانستان، آمریکا و مصر نیز نشریه در حوزه کودک در این آرشیو وجود دارند.
وی با بیان اینکه عمده نشریات کودک قبل از انقلاب اسلامی در دهه 40 منتشر شده‌اند، دوره زمانی نشریات تهیه شده در این آرشیو را از سال 1322 تاکنون دانست و و عنوان کرد: نشریات عامه‌پسندی نیز قبل از این تاریخ منتشر شده‌اند که صفحاتی را به کودک و نوجوان اختصاص داده‌اند و از مهم‌ترین آن‌ها نشریات دانش، علم و تربیت، شکوفه و چندین عنوان دیگر در دوره قاجار است.
کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد آستان قدس رضوی افزود: همچنین، نشریات گل‌های رنگارنگ، راهنمای زندگی، اطلاعات هفتگی، صبا، تهران مصور، مهر ایران و ده‌ها نشریه دیگر از جمله مجله و روزنامه‌هایی هستند که مخاطبان کودک را در نشریه‌های خود مورد توجه قرار داده‌اند و شماره‌هایی از آن‌ها در آرشیو هستند.
یادآور می‌شود، آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی از سال 1359 شکل گرفت و در حال حاضر بیش از یک میلیون و 700 هزار نسخه از مطبوعات کشور را که افزون بر 23 هزار و 500 عنوان می‌شود، در اختیار دارد و از نظر تعداد عنوان، بزرگترین آرشیو مطبوعاتی ایران محسوب می‌شود.
