نگهداری بیش از ۱۸۰ نسخه خطی و چاپ سنگی زیارت عاشورا در مشهد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، به نقل از روابط عمومی روابط ‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، سید محمدرضا فاضل‌هاشمی، رئیس ادارۀ مخطوطات‌ سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، گفت: نسخه‌های خطی و چاپ سنگی متعددی از زیارت‌نامه عاشورا و شرح و تفسیر و ترجمه آن در قالب بیش از 180 نسخه در گنجینه کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که بیشتر این نسخه‌ها به دلیل اینکه به شیوه هنرمندانه‌ای تذهیب و یا به دستخط خوشنویسانی ممتاز کتابت شده، از نفاست زیادی برخوردار هستند.

فاضل‌هاشمی در میان این آثار ابتدا به نسخه‌ای از زیارت عاشورا اشاره کرد که به خط ناخنی به حالت برجسته و فرورفته با ناخن کتابت شده است و ادامه داد: نسخه‌ای دیگر با تزیینات هنری برجسته و در قطع طوماری وجود دارد که این اثر دارای سه سرلوح، بین سطور طلااندازی، دارای جدول‌بندی و کمندکشی، صفحات اول دارای سرلوح مزدوج پرکار و متن آن، گل و بوته الوان به لاجورد و طلا و حاشیه به شنگرف است که در قرن 13 دوره قاجار، بر روی کاغذ نخودی در اندازه 5/7 در 5/10 کتابت شده است.

وی با اشاره به ترجمه‌های متعدد از زیارت عاشورا ابراز کرد: یکی از این نسخه‌ها، ترجمه «مزار» شهید اول از «علی بن حسین کربلائی» در موضوع زیارت‌نامه‌ها با جلد روغنی است که به خط نسخ ممتاز استاد میرزا احمد نیریزی خوشنویس مشهور قرن 12 و با ترجمه به نستعلیق 8 سطری در 164 ورق در سال  1108 قمری کتابت شده و وقفی میرزارضاخان نائینی در 1311 شمسی به شمار می‌رود.

رئیس ادارۀ مخطوطات‌ سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ادامه داد: از دیگر نسخه‌های نفیس ترجمه، نسخه‌ای به کتابت «محمد حسین اصفهانی» در سال 1265 قمری باجدول‌کشی به زر است و نسخه دیگر در 23 ورق، توسط «محمد بن محمد خراسانی» در 1302 قمری کتابت شده است.

وی‌ با بیان اینکه آثار زیادی با موضوعات مختلف که بخشی از آن، به زیارت عاشورا اختصاص یافته است، در این گنجینه موجود است، عنوان کرد: یکی از نفیس‌ترین این نسخه‌ها «زادالمعاد» علامه مجلسی است، اثر دیگر، «مصباح المتهجّد» از محمد بن حسن شیخ طوسی مربوط به قرن چهارم و پنجم به شمار می‌رود که از این اثر و از مختصر مصباح نسخه‌های زیادی موجود است و نیز «انیس الصالحین» تألیف «محمد بن ابی الحسن موسوی مشهدی» که در موضوع ادعیه و زیارت عاشورا و اعمال ماه‌های قمری محسوب می‌شود.

فاضل‌هاشمی با اشاره به نسخه‌های متعددی از شرح زیارت عاشورا تصریح کرد: نسخه‌ای از زیارتنامه عاشورا به همراه نقد و تفسیر آن، با جلد مقوا و کاغذ شکری در این گنجینه موجود است که توسط «محمد علی بن محمد نصیر مدرس چهاردهی» تألیف و در 1362 شمسی توسط وی وقف شده، و «علی بن حسین غروی» به خط نسخ 16 سطری در 1332 قمری، آن را کتابت کرده است.