فرد دارای جوهره خاص از طریق قرآن هدایت می‌شود
استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی گفت: فردی که دارای زمینه و جوهره ویژه و خاصی باشد، در عمل و از طریق قرآن هدایت می‌شود.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، علیرضا آزاد، استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی، امروز 14 فروردین‌ماه، در جلسه تفسیر مجازی قرآن‌کریم، در خصوص قرارگیری واژه «محسنین» در کنار کلمات «هدایت» و «رحمت» اظهار کرد: با توجه به آیه «هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِين»؛ آیه سه سوره لقمان و آیه «ذَلِکَ الکِتَبُ لاَرَیْبَ فِیهِ هُدىً لِّلْمُتَّقِینَ»؛ آیه دو سوره بقره، برخی گفته‌اند که هدایت قرآن تنها درخصوص محسنین، متقین و در آیات دیگری مسلمین است. در بخشی از آیه 185 سوره بقره خداوند می‌فرماید: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ»؛ به این معنی که قرآن برای همه مردم منشأ هدایت است.
وی ادامه داد: هم‌چنین در آیه 138 سوره آل عمران نیز این‌گونه بیان می‌شود که «هذا بَيانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ»؛ به عبارتی قرآن مایه آشکارگی برای همه مردم است که برخی پس از آشکاری و وضوح این مطلب هدایت می‌شوند و ممکن است بعضی افراد هدایت نشوند.
استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی بیان کرد: فردی که دارای زمینه و جوهره ویژه و خاصی باشد، در عمل و از طریق قرآن هدایت خواهد شد، اما این موضوع به آن معنا نیست که قرآن برای متقین و این چنین افرادی نازل شده باشد.
آزاد با اشاره به شعر «باده نی در هر سری شر می‌کند/ آن‌چنان را آن‌چنان‌تر می‌کند/ گر خورد نیکو، نکوتر می‌شود/ گر خورد بدخوی، بدتر می‌شود/ لیک چون اغلب بدند (بد هستند) ناپسند/ لاجرم می را محرم کرده‌اند»؛ درباره نسبت و ارتباط این شعر با دین، بیان کرد: برخی بیان می‌کنند که ویژگی دین به این صورت است. به عبارتی می‌توان بیان کرد که انسان شیاد با ابزار دین، شیادتر می‌شود و افراد درستکار نیز با دین درستکارتر می‌شوند.
وی افزود: از جمله نکات این است که آیا می‌توان بیان کرد که اگر قابلیت قابل نباشد، فاعلیت فاعل اثر لازم را نخواهد داشت؟ در آیات دیگری از قرآن نیز آمده است که خداوند برخی افراد را به وسیله قرآن هدایت و برخی را گمراه می‌کند. همانطور که محصول زمین‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. در حالی که (مانند میوه شیرین و خرزهره) هر دو از یک زمین، آب و خاک به عمل می‌آیند. در واقع زمانی که قابلیت قابل وجود ندارد، فاعلیت فاعل چنان که باید و شاید اثرگذار نخواهد بود.
استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی بیان کرد: نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که با قرینه «محسنین» در این آیه می‌توان متوجه شد که قرآن در شرایط ثابتی طرفداران خودش را چگونه توصیف می‌کند و در حقیقت سپاه قرآن چه ویژگی‌ای دارند؟ با توجه به این که سوره لقمان در مکه نازل شده است، در شرایط رقابتی و در آیه ششم سوره نیز «لهوالحدیث» بیان شده است؛ یعنی این آیات بیان می‌کنند که قرآن در برابر سخنان بیهوده دیگران چه ویژگی‌ای دارد.
آزاد تصریح کرد: از جمله ویژگی‌هایی که قرآن برای خود در شرایط رقابتی، وضعیت مکه و در برابر کفار بیان می‌کند این است که من انسان‌های نیک و نیکوکار را هدایت می‌کنم. در واقع قرآن مدعی هدایت انسان‌ها با هر ویژگی و عقیده‌ای نیست.
وی اضافه کرد: نکته کاربردی ویژه‌ای که وجود دارد این است که در سوره لقمان و با توجه به شرایط مکی آن بر متقین تأکید نمی‌شود، بلکه محسنین و افراد نیکوکار مورد تأکید هستند. در آغاز دعوت و یا در شرایطی که قصد عرضه و ارائه پیامی جهانی و همگانی دارید تا هر کسی با هر اندیشه‌ای با شنیدن سخن و پیام شما به فکر فرو رود، باید بر روی مشترکات انسانی تأکید کنید و نه مشترکات دینی افراد.
استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی تشریح کرد: همانطور که در سوره لقمان، ایمان، تقوا و امور درون دینی مورد تأکید نبوده و بر نیکوکاری تأکید می‌شود، آیات قرآن این شیوه را به زیبایی به ما نمایش می‌دهند. به این ترتیب به نظر می‌رسد واژه «محسنین» و فلسفه بیان شده در مورد آن با کلیت سوره لقمان و ویژگی‌های حضرت لقمان هم‌راستا است و این تناسب در آیات مد نظر قرار گرفته است.
انتهای پیام
