قرآن کریم ریشه بیشتر حوادث ناگوار را در رفتار انسان می‌داند
استادیار دانشگاه زاهدان گفت: ده‌ها آیه در قرآن کریم وجود دارد که می‌فرماید خود انسان باعث اتفاقات شر، فساد و بلا می‌شود.
به گزارش ایکنا، پنل دین و اخلاق نخستین همایش ملی فرهنگ با تأکید بر جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی کرونا، 30 اردیبهشت‌ماه با حضور علی الله‌بداشتی، استاد فلسفه و کلام دانشگاه قم، حجت‌الاسلام محمدحسین مختاری، رئیس مؤسسه عروة‌الوثقی، محمد محمدرضایی، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران، محمدرضا بیات، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران، مصطفی محمودی صاحبی، استادیار دانشگاه زاهدان و غلامرضا معارفی، استادیار دانشگاه شاهد برگزار شد.
مصطفی محمودی صاحبی، در سخنانی با عنوان «آموزه‌های قرآن و حدیث و جنبه‌های اجتماعی کرونا»، با بیان اینکه کرونا هم مانند هر پدیده دیگر تابع اسباب و علل است، گفت: چند اصل در این مسئله حاکم است؛ امام صادق(ع) فرمودند خدا ابا دارد از اینکه امور را بدون اسباب آن جاری کند؛ اصل دیگر اینکه قرآن کریم فرموده است: إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ؛ یعنی خدا همه امور عالم را به خود انسان واگذار کرده است بنابراین هم باید به نقش اسباب و هم اراده انسان در سرنوشت توجه داشته باشیم.
وی افزود: حوادثی که در جهان روی می‌دهد اعم از بزرگ و کوچک براساس روایت امام صادق(ع) از طریق اسباب رخ می‌دهد؛ گرچه اراده خدا در جای خود محفوظ است. در آیه 79 نساء به این موضوع اشاره شده است؛ «مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا»؛ خدا خیر محض است و هر خیر عالم از سوی خدا رقم خورده است ولی در عالم اتفاقات رنج‌آور زیادی هم رخ می‌دهد که عذاب و بلا و سیئه است که براساس آیه قرآن از خود نفس انسان است.
محمودی تصریح کرد: ده‌ها آیه وجود دارد که فرموده اتفاقات شر و فساد و بلا را خود انسان باعث شده است؛ از جمله آیه 41 روم؛ ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ؛ آیه 30 شوری «وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ» باز این آیه علت را به انسان ربط داده است؛ آیه 97 اعراف هم فرموده است: وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ؛ تعبیر یکسبون یعنی گناه را از حد گذراندن. در این آیه هم تقوا را باعث نزول برکات آسمانی و زمینی و برعکس گناه را عامل عذاب دانسته است.
استاد دانشگاه زاهدان اضافه کرد: آموزه دیگر قرآنی این است که گناهان جدید عذاب‌های جدید به همراه دارد؛ در آیه 80 اعراف فرموده است: وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُمْ بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعَالَمِينَ؛ عذاب اینها ویژه بود: وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَطَرًا فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ؛ سنگ‌های لایه لایه بر آنها بارید«فَجَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِنْ سِجِّيلٍ». در روایات هم در این مورد از امام رضا(ع) بیان شده است که گناهانی که در بین مردم سابقه نداشته عذابی هم نازل می‌شود که بی‌سابقه است.
این قرآن‌پژوه اضافه کرد: گناه عامل مرگ و میر و نزول بلاهاست؛ مرگ زودرس به خاطر گناه رخ می‌دهد؛ آیا کسی باور می‌کرد چند میلیون انسان به واسطه حجم یک سر قاشق ویروس بمیرند؛ خدا اجل کسی را 70 سال در نظر گرفته ولی به خاطر گناه 40 ساله از بین می‌رود.
وی افزود: مجازات گاهی حتی به خاطر گناهان کوچک رخ می‌دهد، براساس قرآن و روایات، رابطه گناه با سلب آرامش و سلامتی به خاطر رفتار انسان‌هاست و نباید آن را به گردن موجودات دیگر و خفاش و ... بیندازیم. خدا ظلم به بنده نمی‌کند ولی اگر جنایات زیاد شود سلامتی و نعمت‌ها و برکت از بین می‌رود.
نقش گناه و کار نیک در عذاب و دفع عذاب
محمودی صاحبی اظهار کرد: براساس آیات و روایات، نزول بلا گاهی به خاطر رفتار عالمان و حاکمان است؛ با اینکه می‌دانند برخی کارها بر مردم ظلم است ولی باز انجام می‌دهند؛ امروزه متأسفانه این موارد وجود دارد. همچنین ترک نهی از منکر و حتی همراهی با جنایتکاران و گناهکاران می‌تواند باعث نزول بلا و شر ور رنج شود؛ به شعیب وحی شد که من از امت تو دو دسته را در دنیا عذاب می‌کنم هم خوبان و هم گناهکاران و وقتی شعیب علت عذاب افراد خوب را پرسید خداوند فرمود خوبان هم جزء آن هستند چون نهی از منکر را ترک کردند.
استاد دانشگاه زاهدان با بیان اینکه امروزه بیماری‌های نوظهور نتیجه رفتارهای زشت و فسادآلود خود انسان است، تصریح کرد: امروز تقریبا تمام گناهان فضای حقیقی در فضای مجازی به صورت بی‌شرمانه‌تر در حال انجام است؛ گناهان با بی‌پروایی و پرده‌دری در حال وقوع است؛ قبح و حرمت‌شکنی در فضای مجازی بیداد می‌کند؛ فرصت‌طلبی و سودجویی عده‌ای از انتشار برخی فیلم‌ها این فضا را به شدت آلوده می‌کند و برخی تصاویر و فیلم‌های ضد اخلاق و دوربین مخفی‌ها را نشان می‌دهند که شایسته انسان نیست. چالش‌های بی پایه و بی شرمانه خیانت به همسر و دادن جایزه به را راه می‌اندازند و تشویق می‌کنند.
وی تأکید کرد: امام علی(ع) فرمودند: «و لَو أنّ النّاسَ حِينَ تَنزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ و تَزولُ عَنهُمُ النِّعَمُ ، فَزِعوا إلى ربِّهِم بِصِدقٍ مِن نِيّاتِهِم و وَلَهٍ مِن قُلوبِهِم، لَرَدَّ علَيهِم كُلَّ شارِدٍ، و أصلَحَ لَهُم كُلَّ فاسِدٍ؛ امام على عليه السلام؛ اگر مردم به هنگامى كه بلاها بر آنان فرود مى‌آيد و نعمت‌ها از ايشان زوال مى‌پذيرد، با نيت‌هاى درست و دل‌هاى مشتاق، به پروردگارشان پناه برند، بى‌گمان هر گريخته‌اى را به آنان بازگرداند و هر فسادى را برايشان به اصلاح آورد.
انتهای پیام
