حجت‌الاسلام مهدی رستم‌نژاد:
ورودی حوزه‌های علمیه با وجود تبلیغات منفی کاهشی نیست
معاون آموزش حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه میزان ورودی حوزه‌ها کاهش نداشته است، گفت: عده‌ای همه امکانات، ظرفیت، هنر و سرمایه خود را بسیج کرده‌اند تا نسبت به حوزه موضع منفی بگیرند؛ شبکه‌های غرب و شرق عالم از اینترنشنال گرفته تا سایر شبکه‌ها علیه حوزه تبلیغ می‌کنند زیرا میدانند حوزه کانون انقلاب و نظام است و گاهی عده‌ای هم در داخل تحت تأثیر قرار میگیرند.
سال تحصیلی حوزه چند روزی است که آغاز شده است و صدای قال‌الباقر(ع) و قال‌الصادق(ع) از مدارس علمیه به گوش می‌رسد.پذیرش حوزه و کیفیت و کمیت آن، تبلیغ و تحولات آموزشی از جمله موضوعاتی است که به خصوص در ابتدای سال تحصیلی مورد توجه است؛ خبرنگار ایکنا به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید حوزه علمیه با حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد؛ معاون آموزش حوزه‌های علمیه سراسر کشور گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم؛
ایکنا ـ در سال‌های اخیر خبرها و تحلیل‌هایی منتشر می‌شود مبنی بر اینکه جوانان دیگر اقبال چندانی به تحصیل در حوزه ندارند. میزان پذیرش حوزه در سال جاری چگونه بود و آیا این خبرها صحیح است؟
پذیرش حوزه‌های علمیه نسبت به یکی دو سال اخیر کاهش نداشته است و تقریباً به میزان سال‌های اخیر است، فرایند پذیرش طلبه در سال جاری هنوز خاتمه نیافته زیرا پذیرش در حوزه همراه با تحقیق میدانی، مصاحبه و امور دیگر است همچنین طلاب در بدو ورود وارد یک دوره طرح میثاق تربیتی می‌شوند که دوره آموزشی اخلاقی، حوزه‌شناسی و ... است و جزء فرایند پذیرش محسوب می‌شود.
رشته‌ها و گرایش‌ها هم در حوزه از پایه هفتم شروع می‌شود؛ تا شش سال اول دروس عمومی توسط طلاب در قالب مباحث کلام و اخلاق و احکام و قرآن و ادبیات و مقداری فقه و اصول باید خوانده شود و پس از آن می‌توانند گرایشهای مختلف را انتخاب کنند.
باید توجه کرد که جمعیت کشور رو به میانسالی است و به تعبیری دیگر جمعیت جوان کشور کاهش پیدا کرده است؛ الان متقاضیان دانشگاه‌ها هم به خصوص در بخش پسران کاهش چشمگیری دارد بنابراین لزوماً کاهش استقبال از دانشگاه به معنای ادبار نسبت به دانشگاه نیست و بخشی از جوانان هم ترجیح می‌دهند تا به جای ادامه تحصیل، مستقیماً از دیپلم وارد باز کار شوند. حال اگر اقبال به دانشگاه کاهش یافت کسی آن را به معنی ضدیت نسبت به دانشگاه تلقی نمی‌کند ولی نسبت به حوزه عده‌ای عمدا آن را به معنای ضدیت با حوزه و نظام اسلامی تعبیر می‌کنند ولی این درست نیست. چند سال قبل 5 میلیون پذیرش در دانشگاه داشتیم و الان به حدود سه میلیون رسیده است لذا اقبال به صورت کلی کم شده که دلایل مختلفی دارد.
معمولا تبلیغ منفی علیه یک نهاد آموزشی و پژوهشی نداریم ولی برخی‌ها همه امکانات، ظرفیت، هنر و سرمایه خود را بسیج کرده‌اند تا نسبت به حوزه موضع منفی بگیرند؛ شبکه‌های غرب و شرق عالم از اینترنشنال گرفته تا سایر شبکه‌ها علیه حوزه تبلیغ می‌کنند زیرا میدانند حوزه کانون انقلاب و نظام است و گاهی عده‌ای هم در داخل تحت تأثیر قرار میگیرند ولی جوانان روشن و بیدار و انقلابی در ایران زیاد هستند و به هر حال با توجه به این شرائط و وضعیت، حضور کنونی جوانان در حوزه معنادار و قابل قبول است و البته ما هم ظرفیت خیلی زیادی نداریم و دنبال افزایش کمّی هم نیستیم.
ایکنا ـ اشاره به ظرفیت محدود و مشکلات افزایش کمی داشتید آیا پذیرش کنونی متناسب با امکانات موجود هست؟
حوزه امکانات محدودی دارد و در عین حال به دنبال تربیت افرادی آگاه، مؤمن و مسلط به دانش‌های روز و افرادی با اخلاق است لذا دنبال کمیت صرف نیستیم؛ حوزه مانند مراکز آموزشی دیگر نیست که افراد پس از اتمام دوره‌های آموزشی دنبال کار خود می‌روند؛ افراد وقتی وارد حوزه شدند تا سطوح بالا می‌ماند و تحصیل می‌کنند و یا تبلیغ می‌کنند و این لباس را دائما به تن دارند لذا هر سال افزایش جمعیت وجود دارد.
ایکنا ـ رهبر انقلاب در سالیان اخیر بر جهاد تبیین و اهمیت تبلیغ تاکید فراوانی دارند، آیا این تاکیدات در فرایند آموزش حوزه علمیه تغییراتی ایجاد کرده است؟
بله. قطعاً؛ اولا مباحث تبلیغی را در همین سطوح اولیه که هنوز طلبه، مبلغ نشده است تقویت کرده‌ایم و مباحث تبلیغی را در سطوح بالاتر بسیار جدی گرفته‌ایم و الان حدود 40 رشته و گرایش تبلیغی در حوزه داریم و به سرعت سرفصل‌ها را تدوین کردیم و طلاب زیادی هم در این رشته‌ها مشغول شدند؛ هم رشته‌ها و هم در برنامه‌های درسی بحث تبلیغ و تربیت مبلغ به صورت جدی مورد توجه قرار گرفت و همچنان هم دوستان و همکاران ما در حال برنامه‌ریزی برای تقویت بیشتر تبلیغ در حوزه هستند.
ایکنا ـ در مباحث اخلاقی با توجه به اینکه انتظارات زیادی از حوزه در این زمینه وجود دارد چه کاری صورت گرفته است؛ برخی می‌گویند اثرگذاری و تعداد جلسات اخلاق حوزه کمتر شده است؟
مباحث اخلاقی همواره مورد توجه بوده و هست؛ الان در سطح یک حوزه، 12 عنوان اخلاقی داریم و طلاب در آن مشغول هستند و امتحانات هم دایر است؛ سابق در حوزه متن آموزشی برای اخلاق نظری نبود یعنی در حوزه چنین چیزی معمول نبود ولی الان جزء دروس رسمی حوزه است؛ از جهت آموزشی، اخلاق نظری پیشرفت‌های زیادی داشته است و دروس و محققان و مدرسان آن بیشتر شده‌اند؛ در گذشته چند استاد درس اخلاق برگزار می‌کردند ولی الان کلاس‌های رسمی اخلاق به خصوص در سطح یک داریم.
رشته‌های اخلاق هم در درختواره دانشی، برجسته دیده شده است لذا از بعد نظری کارهای خوبی صورت گرفته است و در بحث عملی هم موضوع اخلاق بیشتر متوجه معاونت تهذیب است که آن‌ها هم کارهای خوبی اجرا می کنند؛ هم در مباحث قرآنی و مهم در تهذیب و دوره‌های اخلاقی و مشاوران اخلاقی و ... .
ایکنا ـ گاهی مطرح می‌شود دروس طلاب و واحدهای درسی زیاد است و این تاثیر منفی بر افراد دارد و جلوی کیفیت را سد می‌کند، آیا تدبیری برای این کار اندیشیده شده است؟
در آئین‌نامه‌های آموزشی، روش اجرا بیان شده برخی از امور درسی به انتخاب خود طلبه واگذار شده است، مثلا آئین‌نامه‌ای که به صورت رویه عمل می‌شود این است که طلبه در طول شش سال می‌تواند سطح یک را بگذراند، در کنار آن تبصره‌هایی وجود دارد که طلابی که قصد دارند جهشی و ارتقایی همین دروس را بخوانند برای آنان امکان‌پذیر است یعنی فرد می‌تواند دو درس دیگر را اضافه بگیرد که کاملا اختیاری است ولی ممکن است یکسری طلاب بدون اینکه توانایی این کار را داشته باشند آن را انتخاب کنند و مشغولیت خود را به میزان زیادی افزایش دهند؛ بنابراین موضوع اختیاری است یا در مصوبات بیان شده است که اگر کسی مشکلات معیشتی و بیماری و ... دارد می‌تواند دو پایه را در سه سال بخواند یعنی باز قانون به او اجازه می‌دهد؛ بنابراین قانون برای افرادی که بخواهند تندتر و کندتر حرکت کنند وجود دارد لذا تراکم درس در مواردی الزام قانونی نیست.
حجم دروس هم در برخی کتب کاسته شده است و این کار را از سال قبل شروع شد. بخشی از دروس در سطح دو و سه مطالعاتی و غیر الزامی شده است یا حتی برخی دروس بدیل که خواندن آن ساده‌تر است معرفی شده است؛ در مواردی هم برخی از اساتید ممکن است تدریس کندتر و یا تندتری داشته باشند و این مسائل هم باید در قضاوتت در این موضوع به صوت یک منظومه در نظر گرفته شود.
ایکنا ـ ظاهرا برای حافظان قرآن و نهج‌البلاغه هم امتیازاتی وجود دارد.
برای این افراد هم در پذیرش و هم برای تحصیل در مدارس قرآنی حوزه تسهیلاتی وجود دارد؛ الان بیش از 50 مدرسه قرآنی در کشور داریم که به طلاب حفظ قرآن و قرائت و تفسیر و ... آموزش می‌دهند و برنامه‌های مسابقات قرآن و ... هم وجود دارد غیر از اینکه حوزویان زیادی داریم که در مؤسسه قرآنی در سراسر کشور تاسیس کرده‌اند و محصل از بین اقشار مختلف علاقه‌مند دارند که در حقیقت کمک به تبلیغ و ترویج قرآن و معارف نورانی قرآن کریم در بین مردم است.
گفت‌وگو از علی فرج‌زاده
انتهای پیام مطالب مرتبط
