قیامت و آرزوی انسان برای خاک بودن

حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین در ادامه یادداشت‌هایی که با محور پرسشگری در قرآن کریم برای ایکنا ارسال کرده است، طی یادداشتی به تحلیل پرسش‌های مطرح شده در سوره نبأ پرداخته است که این یادداشت را با هم می‌خوانیم.

در آغاز حادثه ناگوار انفجار بندرعباس را یادآور شده و به خانواده جانباختگان این حادثه تسلیت می‌گوییم و شفای عاجل مجروحان این حادثه تلخ را از خداوند منان مسئلت داریم.

امروز آغازین روز ماه ذی‌القعده است. روز نخست این ماه یادآور وعده چهل روزه خداوند (واعدنا) با موسی کلیم(ع) است. همچنین این ماه، ایام تدارک سفر معنوی برای حج ابراهیمی است. سرآغاز این ماه همچنین، زادروز‌ ولادت خجسته کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه(س) است که به روز دختر در کشور ما نیز شهره و مزین شده است. از این منظر این ماه، فرصت مغتنمی برای در معرض نسیم الهی قرار گرفتن است.

همانگونه که پيامبر(ص) فرمودند که همانا از جانب پروردگار در مدت عمرتان، نسيم‌هايى مى‌وزد، پس خود را در معرض آنها قرار دهيد، باشد كه نسيمى از آن نفحات به شما بوزد و زان پس هرگز به شقاوت نيفتيد.

همین حدیث شریف مضمون شعر مولانا است که سروده است: «گوش و هش دارید این اوقات را / در ربایید این چنین نفحات را». با شادباش این فرخنده ایام معنوی، توفیقات و تفضلات وافر الهی را برای همگان مسئلت داریم. در این مناسبت گفتار دیگری از سلسله گفتارهای پرسشگری در قرآن کریم (گفتار سی و سوم، سوره نباء) را تقدیم می‌داریم.

پرسش‌هایی که تاکنون از پایان سوره‌های قرآن کریم بررسی شد، نشان می‌دهد که موضوع قیامت با بسامد قابل توجهی از سایر موضوعات بیشتر در معرض توجه بوده است‌. اولین پرسش سوره نباء، نیز هر چند صراحتی به قیامت ندارد، اما سیاق و مضامین آیات مانند خبر بزرگ، اختلافی که درباره این خبر میان مردم وجود دارد، همچنین بیان «يوم الفصل» و ویژگی آن، عذاب دردناک طاغيان، برخورداری اهل تقوا از نعيم مقيم و مهم‌تر از همه آیه پایانی این سوره همگی گواه آن است که پرسش این سوره نیز درباره قیامت است: «مردم از چه چیزی از يكديگر پرسش می‌کنند»؟ پاسخ این است که از «خبر بزرگ» مى‌پرسند.

خبری که در آن اختلاف دارند، به زودى از آن آگاه خواهند شد. گویا برای رفع تردید و اثبات وقوع قیامت، پدیده‌های شگرفی را از نظام مشهود طبیعت در اسلوب استفهام تقریری مثال می‌آورد :آیا زمین را بستر آرامش و کوه‌ها را ستون (میخ) و ... قرار ندادیم. و ...آری «روز حق»(آیه ۳۹) به یقین می‌رسد: روزى كه آدمى آنچه را با دست خويش پيش فرستاده است بنگرد؛ و كافر گويد: «كاش من خاك بودم».