بحث امامت را در چیز کم‌ارزش‌تری به نام خلافت مچاله کرده‎‌ایم

به گزارش ایکنا، جلسه تفسیر قرآن سیدمجتبی حسینی شب گذشته دوازدهم دی‌ماه با محوریت سوره رعد برگزار شد.

وی در این جلسه به تفسیر آیه هفتم سوره رعد پرداخت. خداوند متعال در این آیه می‌فرماید: «وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ؛ و آنان كه كافر شده‏‌اند مى‏‌گويند چرا نشانه‏‌اى آشكار از طرف پروردگارش بر او نازل نشده است [اى پيامبر] تو فقط هشدار دهنده‏‌اى و براى هر قومى رهبرى است».

گزیده متن جلسه از نظر می‌گذرد؛

آیه می‌فرماید کفار می‌گویند چرا آیه و نشانه‌ای از طرف خداوند بر پیامبر نازل نمی‌شود. جواب این است که تو فقط انذارکننده هستی و برای هر قومی هدایتگری قرار دادیم. در این آیه یک نقش منذر برای پیامبر(ص) ذکر شده است که به این آیه هم اختصاص ندارد و در آیات مختلف دیگری هم آمده است. ما می‌توانیم چند قرائت از آیه داشته باشیم؛ از جمله اینکه پیامبر(ص) منذر است و در عین حال برای هر قومی هدایتگر است ولی همه نخواستند اینطور از آیه برداشت کنند که پیامبر(ص) هم منذر است و هم هادی است.

به همین دلیل تفکیک این دو از ابتدا برای مردم سوال ایجاد کرد. مفسرین قدیم هم می‌گفتند «لکل قوم هاد» یعنی خدا هدایتگر است. بعضی گفتند معنای آیه این است که تو منذری و برای هر قومی پیامبری هدایتگر است، این هم درست است. در روایات متعدد در منابع شیعه شنیدیم که اهل بیت(ع) فرمودند معنای آیه این است که تو پیامبر(ص) منذر هستی و علی(ع) هادی است. این روایات قضیه را به وادی دیگری می‌کشاند. بهتر است به روایاتی که در کتب اهل سنت است هم اشاره کنیم؛ در یک روایت آمده است پیامبر(ص) منذر است و هادی خداوند است. در روایت دیگری آمده است پیامبر(ص) هم منذر است و هم هادی. در روایتی دیگری آمده است منذر پیامبر(ص) و هادی علی بن ابی طالب(ع) است.

امام و زمان، امام و عصر

بحث امروز ما فراتر از این حرف‌هاست. در روایات متعدد شیعی داریم که پیامبر(ص) فرمودند من منذر هستم و علی(ع) هادی پس از من است. در روایت دیگری داریم که امام فرمودند: هر امامی هادی اهل زمان خودش است. در روایت دیگری امام باقر(ع) فرمودند: هر امامی هدایتگر قرنی است که در آن است. ما زیاد کلمه امام زمان یا امام عصر را شنیدیم ولی عنوان بحث من امام و زمان یا امام و عصر است. این از چیزهای مغفولی است که به آن توجه نمی‌کنیم.

این جزء افتخارات تفکرات شیعه است در دورانی که همه از بحث زمان در غفلت بودند، ما با زمان کار داشتیم. شما الآن را نگاه نکنید که در فلسفه و فیزیک و سایر علوم بحث زمان تکرار می‌شود و در چند قرن اخیر و به ویژه در چند دهه اخیر بحث زمان مطرح شده است.

امامت را در خلافت مچاله کردیم

حضرت می‌گوید هر امامی هادی قرنی است که در آن است، هادی زمانی است که در آن زمان است. چه ارتباطی میان زمان و امام برقرار است؟ متاسفانه ما بحث امامت را با خلافت ترکیب کردیم و امامت را در خلافت مچاله کردیم. این درد را به که بگوییم؟ به دوستان اهل سنت بگوییم یا به دوستان شیعه؟ ما بحث امامت را در چیز کم‌ارزش‌تری به نام خلافت مچاله کردیم آنقدر کم‌ارزش که وقتی به امیرالمومنین(ع) گفتند بیا خلیفه شو، فرمود ارزش خلافت از آب دهان بز کمتر است.

ما با خلافت مشکل نداریم. اصلا همان‌هایی که شما می‌گویید خلیفه باشند ولی بیایید از علی(ع) درس بیاموزید. وقتی مسلمانان از حضرت علی(ع) سوال می‌کردند ایشان نمی‌گفت بروید از خلیفه سوال کند. یک نفر را نشان بدهید که از علی(ع) سوال کرده است و حضرت گفته برو از خلیفه سوال کن. حتی خود خلفا مشکل داشتند می‌آمدند از ایشان سوال می‌کردند. شیعه یعنی این تفکر.

اینکه امام باقر(ع) می‌فرماید امام هر قرن هادی آن قرن است، منظور از قرن صد سال نیست بلکه اشاره به یک بازه زمانی است. شاید اشکال شود که برخی روایات می‌گوید پیامبر هادی است. پاسخ این است که ائمه(ع) ادعا نکردند ما از پیامبر(ص) مستقل هستیم. شاید اشکال شود برخی روایات می‌گوید خدا هادی است. پاسخ این است که اصل هدایت از جانب خدا است. پس منافاتی ندارد بگویید هادی خداست یا پیامبر است یا امام است.

ما به پیام اهل بیت(ع) ظلم می‌کنیم

امام، امام هر عصر است و انتفاع از امام مثل انتفاع از خورشید پشت ابر است. شما الآن که شب است از خورشید بهره نمی‌برید؟ اگر لحظه‌ای جاذبه خورشید گرفته شود همه چیز به هم می‌ریزد. پس امام برای هر عصر هست. متاسفانه ما داریم به پیام اهل بیت(ع) ظلم می‌کنیم. راحت می‌شود مجالس را پرکرد، مردم هم استخوان سبک می‌کنند ولی خیلی چیزهای دیگر هم سبک شده است.

شخصی از امام سوال کرد علم شما اهل بیت(ع) از کجاست؟ حضرت فرمود علم لحظه به لحظه از طرف رسول خدا(ص) به من می‌رسد و القا می‌شود. لذا در روایت دیگری امام فرمود خدا هیچ ابایی ندارد به سلیمان چیزهایی بدهد که به داوود نداده است، چون علم به میزان نیاز به شخص داده می‌شود. اینکه علی(ع) فرمود «سلونی قبل از تفقدونی» هم به همین جهت است و معلوم است پشت امام به یک جا گرم بوده است که چنین فرمایشی فرمودند.