اهل بیت(ع) کدام گروه از شیعیان را دوست دارند؟ + صوت

به گزارش ایکنا، دومین جلسه سوگواری دهه اول ماه محرم با محوریت شرح زیارت جامعه کبیره، با سخنرانی سیدمجتبی حسینی، کارشناس دین و مفسر قرآن شب گذشته 17 تیر در دبیرستان صدیقین برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانیم؛

«بموالاتکم علمنا الله معالم دیننا و اصلح ما کان فسد من دنیانا؛ به واسطه ولایت و دوستی شما است که خداوند نشانه‌های دین‌مان را به ما آموخت و تباهی‌های دنیای ما را به سامان آورد».

عرض کردیم موالات رابطه‌ای است که هیچ فاصله‌ای بین آن نباشد و پی‌در پی باشد. موالات از کلمه ولی می‌آید. ولی جایی است که هیچ غیری میان دو نفر نباشد. یکی از معانی کلمه ولی محبت است. محبت از معانی استخراج‌شده از کلمه ولی است نه اینکه بگوییم ولی مساوی با ولی است. ولی معانی متعددی دارد و در دل کلمه ولی، محبت هم هست. یک وقت من شما را دوست دارم که به این محبت می‌گویند ولی یک وقت یک محبت طرفینی بین ما برقرار است که فاصله‌ای میان آن نیست. یک موقع من، شما را دوست دارم ولی واسطه محبت بین من و شما چیز دیگری است. این محبت است ولی موالات نیست. اگر علت محبت ویژگی درونی باشد، غیر محسوب نمی‌شود ولی گاهی یک ویژگی بیرونی علت محبت است.

دلالت‌های لفظی کلمه «موالات»

موالاتی که ما را به آن توصیه کردند آن میزان محبت پی‌درپی است که طرفینی باشد و فاصله‌ای میان آن نباشد. خود کلمه موالات از باب مفاعله است و مفاعله برای امور طرفینی است. خیلی چیزها امور طرفینی هستند ولی معلوم نیست طرفین آن مساوی هم باشند. جایی که طرفین مساوی هم باشند مثلا من یک کاری برای شما می‌کنم و شما یک کاری برای من می‌کنی، در اینجا از تفاعل استفاده می‌شود.

یک زمان کاری طرفینی است ولی نیاز نیست طرفین، یک اندازه باشند مثلا من شما را دوست دارم، شما هم مرا دوست داری ولی اینطور نیست یک اندازه همدیگر را دوست داشته باشیم، این باب مفاعله است که طرفینی است ولی الزاما بنا نیست طرفین یک اندازه باشند. موالات هم از این قسم است. خیلی از کارهای طرفینی همین‌طور است مثلا مناجات از باب مفاعله است. یک وقت شما نجوا می‌کنی یعنی فقط شما داری با خدا حرف می‌زنی ولی یک زمان مناجات می‌کنی که نجوای طرفینی است. در مناجات الزام ندارد اگر شما ده دقیقه صحبت می‌کنی طرف مقابل هم ده دقیقه صحبت کند. زیبایی مناجات همین است که خدا دارد در مناجات با تو در گوشی صحبت می‌کند. این مناجات برای تو و خدا است و به دیگران ارتباطی ندارد. اگر انسان این نکته را بفهمد خیلی از آن لذت می‌برد. فارغ از اینکه چه چیزی گیر شما می‌آید همین که بهانه‌ای پیدا کردید و با خدا صحبت کردید خودش لذت دارد.

ثمرات موالات اهل بیت(ع) چیست؟

موالات یعنی ولایتی که طرفینی است. از مصداق‌هایش این است که طرفین موالات متابعت دارند، پیروی دارند. نمی‌شود من با شما ارتباط موالات داشته باشم ولی شما به شرق بروی، من به غرب بروم. نمی‌شود شما حرکت کنی ولی من حرکت نکنم چون عرض کردم موالات جایی است که داریم با هم می‌رویم. این‌ها را می‌گویم تا بتوانیم ارتباط خودمان با اهل بیت(ع) را از طریق موالات ترسیم کنیم و توجه داشته باشیم که محبت، موالات نیست. این موالات خیلی کار می‌کند. یک کار آن همین است که حضرت فرمود کسانی که موالات ما را دارند از ما هستند و ما هم از آنها هستیم یعنی بخشی از وجود ما از آنها است و بخشی از وجود آنها از ما است. 

محبتی که از طریق موالات باشد، محبت ولایی است. گاهی اوقات محبت هست ولی طرفینی و ولایی نیست. مثلا خیلی‌ها سیدالشهدا را دوست داشتند. حتی بسیاری از خلفا، خصوصا خلفای عباسی اهل بیت(ع) را دوست داشتند. خلیفه مریض شده بود، مادرش نذر کرده بود اگر فرزندم شفا گرفت این هدایا را به امام می‌دهم. این محبت است ولی طرفینی نیست ولی موالات، محبت طرفینی است. ما خیلی اوقات دعا می‌کنیم خدا محبت اهل بیت(ع) را در قلب ما زیاد کند ولی آیا تاکنون دعا کرده‌ایم امام حسین(ع) هم ما را دوست داشته باشد؟ متاسفانه ما به این مسئله توجه نمی‌کنیم و مدام می‌گوییم خدایا، محبت اهل بیت(ع) را در دل ما اضافه کن. یکبار دعا کنید که خدایا، اهل بیت(ع) هم ما را دوست داشته باشند که اتفاقا دارند. 

امام صادق(ع) فرمود: «إِنَّا لَنُحِبُّ مِنْ شِيعَتِنَا مَنْ كَانَ عَاقِلا فَهِما فَقِيها حَلِيما مُدَارِيا صَبُورا وَفِيّا» یعنی ما از شیعیان کسانی را دوست داریم که عاقل، فهیم، فقیه، حلیم، اهل مدارا، صبور و وفادار باشند. کاش ما این صفات را بر خودمان تطبیق می‌دادیم تا بفهمیم آنها ما را چقدر دوست دارند. آیا شما با مردم مدارا می‌کنی؟ آیا بردبار و حلیم هستی؟ حلیم یعنی اگر یک چیزی از یک نفر فهمیدی برای دیگران نقل نکنی و ظرفیت داشته باشی. یکی از صفات خداوند حلم است. اگر خدا حلیم نبود کدام یک از ما الآن زنده بودیم؟ باید این صفات را در خودمان تقویت کنیم تا ائمه(ع) ما را دوست داشته باشند.

بنابراین اگر موالات باشد فاصله‌ای میان ما و اهل بیت(ع) نیست. مثلا اگر امیرالمومنین(ع) به بهشت برود، تو هم به بهشت می‌روی چون فاصله‌ای با او نداری. امیرالمومنین(ع) دارد بالا می‌رود، تو هم بالا می‌روی. وقتی آن حضرت به مقامات بالا رسید دل تو هم به اندازه ظرفیت خودش بالا می‌رود. به هر ترتیب مقام موالات مقام بالایی است.