از نیاز انسان معاصر به فلسفه اشراق تا اهتمام اهل سنت به عزاداری امام حسین(ع)

سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی را منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را مرور می‌کنیم.

الهیات دغدغه علمی حوزه‌های ما نیست

حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی؛ استاد حوزه و رئیس مؤسسه اسراء

 اگر ما بسته فکر کنیم حکمت مشاء و اشراق حکمت خوبی است ولی نمی‌توانند مسائل امروز جامعه ما و جهان را حل کنند زیرا ارتباط وثیقی با وحی ندارد ولی حکمت متعالیه تا عمق بسیاری از جریانات از جمله خلود رفته است که دغدغه مهمی برای ملاصدرا بوده است؛ اینکه خلود جهنمیان در جهنم به چه معنایی است و تلاش کرده تا بدون لطمه به حیثیت وحیانی آن را تبیین عقلانی کرده و خیلی با ابن عربی در این موضوع همراهی کرده است. امروز برای حوزه ما الهیات دغدغه علمی نیست و چیزی نیست که حوزه را بی‌خوابی بکشاند زیرا برخی از کارهای ما در حوزه کار عمیق نیست.

حمله به مرکز اسلامی هامبورگ نشانه تبعیت آلمان از صهیونیست‌ها است

حجت‌الاسلام حمید ملکی؛ قائم‌ مقام مدیریت حوزه‌های علمیه

دقیقا در ایامی که نتانیاهو در آلمان به سر می‌برد حمله به مرکز اسلامی هم صورت می‌گیرد؛ البته صهیونیست‌ها قاعدتا براساس ماجرای هولوکاست باید از آلمانی‌ها متنفر باشند زیرا به تصور خودشان هیتلر چندهزار نفر از آنان را در کوره‌های آجرپزی سوزانده است ولی سیاست‌های این کشور در راستای حمایت از جنایتکاران اسرائیلی است؛ هنوز آلمان خودش را بدهکار این جنایتکاران می‌داند و البته چون اسرائیل فرزند نامشروع تمدن غرب در منطقه خاورمیانه است که به واسطه وجود آن می‌خواهند منافعشان را دنبال کنند دست از حمایت این جنایتکاران بر نمی‌دارند.

این رفتارها گویا نشانه آن است که حکومت آلمان، حکومت صهیونیستی است لذا این گونه خوش خدمتی می‌کنند؛ خیلی اتفاقات عجیب و غریبی در عالم در حال رخ‌دادن است؛ اگر چندسال قبل گفته می‌شد که غرب زیر سلطه صهیونیست‌ها قرار دارد کسی باور نمی‌کرد ولی الان برای افراد آزاده و بینا این مسئله روشن شده است. این خضوع دولت‌های غربی در برابر صهیونیست‌ها عجیب است؛ سازمان ملل و دیوان داوری لاهه بارها این رژیم را محکوم کرده است ولی به هیچ کدام از اینها وقعی نمی‌گذارد و دهن‌کجی می‌کند. البته اتفاقات روشنگرانه خوبی در عالم در حال رخ‌دادن است و انشاءالله در آینده نزدیک خروش جهانی خوبی را شاهد خواهیم بود.

نیاز انسان معاصر به فلسفه اشراق بیش از گذشته است

 حسن سیدعرب، استاد بنیاد دایره‌المعارف اسلامی

در نسبت با جامعه به ویژه تمدن بشری امروز ما، یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشر امروز توجه به اشراق است. بشر در دوره کنونی تمام طبیعت را دگرگون کرده و آنقدر در طبیعت دست‌اندازی کرده که بسیاری حوادث طبیعی پدید آمده که نتیجه دخالت بی‌جای بشر در طبیعت است. وقتی بشر با طبیعت چنین رفتاری می‌کند یعنی به دنبال بهره‌گیری کمّی از طبیعت است که به این کار موفق هم شده و آنچه بشر را به این کار موفق کرده علم جدید است. 

امروز نیاز کنونی بشر برای فرار از این حصاری که خودش برای خودش و عالم طبیعت فراهم کرده، اشراق است. اشراق یعنی توجه به عالم ماورای ماده و دور شدن از سیطره کمیتی که بر زندگی بشر حاکم است و انسان بدون این پدیده معنوی امکان ادامه زندگی نخواهد داشت. اشراق پدیده دیروزی نیست. نیاز ما به اشراق و فلسفه اشراق امروز بیشتر از دیروز است. ما دیروز اشراقی زندگی می‌کردیم ولی امروز فاقد اشراق و نور و معنویت هستیم به همین خاطر فلسفه سهروردی برای کسانی که دنبال این پیام برای بشر کنونی هستند که بتوان بشر را از محیطی که خودش برای خودش به وجود آورده رهایی ببخشند و توجه‌اش را به آسمان بیشتر کنند، امری لازم و ضروری است.

اهتمام اهل سنت به عزاداری برای امام حسین(ع) در طول تاریخ

حجت‌الاسلام مهدی فرمانیان، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب

آقای جعفریان مقاله‌ای در مورد بستر تاریخی عزاداری در اهل سنت نوشته و از برخی متون مهم مطالب را نقل کرده است که یکی از آن متن کتاب عبدالجلیل قزوینی است. او می‌گوید عده‌ای از اهل سنت به ما انتقاد می‌کنند که عزاداری برای عاشورا بدعت است ولی وی انتقاد شدیدی کرده است و می‌گوید خواجه بومنصور از علمای بزرگ اهل سنت در آن دوره در اصفهان هر سال نوحه و عزا برپا می‌کرده است.

در بغداد هم خواجه علی غزنوی هم این تعزیت را بزرگ داشته و در لعنت سفیانیان مبالغه می‌کرد؛ سائلی برخاست و گفت معاویه را چه می‌گویی؟ او دوبار خودش را به نشنیدن زد ولی وقتی اصرار سائل را دید، گفت نمی‌دانم، کدام معاویه را می‌گویی؟ این معاویه را که پدرش دندان مصطفی بشکست و مادرش جگر حمزه را درید و بیش از ۲۰ بار تیغ روی علی کشید و پسرش سر حسین برید، ای مسلمانان شما این معاویه را چه می‌گویید و مردم از مذاهب مختلف در مجلس او زبان به لعنت معاویه برگشودند.

مبنای شرعی محدودیت ادیان در حکومت اسلامی

حجت‌الاسلام سیدحمید موسویان،  نویسنده کتاب «آزادی دینی از منظر فقه اسلامی»

سخنی که من در کتاب دنبالش بودم این بود؛ فقها در مبناهای فقهی‌شان یک حکم همه‌زمانی و همه‌مکانی اعلام کردند و انگار فرقی ندارد شما در چه شرایط و وضعیتی باشید. مثلا اگر امروز به هندوستان مسلط شدیم باید همه معابد را از بین ببریم؟ شما تصور کنید به جامعه‌ای می‌روید که مردم بودایی یا هندو هستند آیا باید با آنها برخورد کنید؟ این از مشکلاتی است که ما در تاریخ داشتیم. مثلا در دوره نادرشاه، وقتی به هندوستان حمله می‌شود معابد آنجا را از بین می‌برند. برای این عمل مبنای فقهی درست شده و تصور این بوده اگر بر جایی مسلط شدیم باید چنین برخوردی داشته باشیم. صحبت من برای چنین مواردی است. آیا واقعا خدا چنین چیزی را از ما خواسته؟ نتیجه بحث من این بوده که دلیلی موجهی برای این حکم نداریم و حکم کلی صادر کردن در این زمینه اشکالات بسیار زیادی دارد.

الهیات تعزیت در بین مسلمانان، عامل مقاومت و انسجام اجتماعی است

حجت‌الاسلام حبیب‌الله بابایی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

در مسیحیت مقتل‌خوانی وجود دارد و لباس سیاه می‌پوشند و سمفونی غمگین هم دارند ولی منجر به گریه نمی‌شود و البته سه روز بعد هم عید پاک را جشن می‌گیرند یعنی این عزا ماندگاری هم ندارد برخلاف ما که یک یا چند دهه در محرم و سفر عزاداری داریم. در اسلام به صورت کلی عزا و مقتل‌خوانی در کشورهای سنی و شیعه پررنگ است و این تعزیت‌ها باعث ایجاد معنا و معنویت و وحدت اجتماعی، حماسه و مقاومت ... است. 

جبهه معنویت و عدالت نیازمند اتحاد و برادری است

حجت‌الاسلام علی عباسی؛ رئیس جامعه المصطفی

راهبرد جامعه المصطفی به تبعیت از نظام جمهوری اسلامی ایران، مبتنی بر تقویت وحدت اسلامی و احترام به سایر ادیان و مذاهب تعریف شده است و بر همین اساس، جامعه المصطفی با بسیاری از مراکز علمی جهان از ادیان مختلف قرار همکاری علمی دارد. متاسفانه به دلیل برخی سیاست‌ها در یک دهه گذشته شاهد پدید آمدن گروه‌هایی میان مسلمانان بوده‌ایم که به نفرت پراکنی و قرار دادن ملت‌های اسلامی در برابر یکدیگر دست زدند. امروز دنیای اسلام در شرایطی است که جمع بزرگی از مسلمانان تحت فشار و ظلم قرار دارند؛ اما دولت‌های اسلامی واکنش مناسبی به این جنایات نشان نمی‌دهد.

روزانه ده‌ها و صد‌ها مسلمان بی گناه در فلسطین قربانی این جنایات می‌شوند، اما ما هیچ حمایتی را از بسیاری دولت‌های مسلمان شاهد نیستیم. برخی از این دولت‌ها به زبان مدعی حمایت از ملت فلسطین هستند، اما در عمل بیشترین روابط اقتصادی را با رژیم صهیونیستی برقرار کرده‌اند. این شرایط اسفناک نتیجه تفرقه و عدم وحدت میان مسلمانان است که مورد سوءاستفاده قدرت‌های سلطه‌گر قرار می‌گیرد. تمام تلاش دشمنان ما ایجاد اختلاف و نزاع در جهان اسلام است. اتحاد و برادری در جهان اسلام موجب عزت مسلمانان و شکست توطئه‌های دشمنان خواهد شد.