از ابتکارهای علامه طباطبایی تا رویارویی آخرالزمانی با اسرائیل

سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ گذشته مطالب متنوعی منتشر کرده است که در ادامه مهم‌ترین آنها را مرور می‌کنیم.

رویارویی آخرالزمانی ایران با اسرائیل براساس فلسفه الهیاتی اجتناب‌ناپذیر است
حجت‌الاسلام احمد رهدار:

رویارویی جبهه مقاومت با اسرائیل رویارویی فراتر از دعواهای سیاسی است و به لایه فلسفه سیاسی و الهیات سیاسی و تاریخی برمی‌گردد و به همین دلیل نتایج آن هم بسیار بزرگ است؛ اینکه مقام معظم رهبری از جنگ برای بقا سخن گفتند به همین دلیل است و بر اساس مبانی قرآنی هم این رویارویی، اجتناب ناپذیر است یعنی حق و باطل تا آخر نمی‌توانند با هم کنار بیایند زیرا تضاد آنان تضاد ذاتی است؛ هم آرزو و رؤیای حق، از بین‌بردن باطل است و هم رؤیا و آرزوی باطل، از بین‌بردن و محو کامل حق است لذا باید از تعارف بیرون بیاییم.

به نظر بنده هانتینگتون در کتاب «برخورد تمدن‌ها» صادقانه گفت ما به سمت رویارویی پایان‌تاریخی در حال حرکت هستیم و در این رویارویی به تعبیر ایشان نماینده تفکر غرب، آمریکا، نماینده تفکر کنفسیوس و شرق، چین و تفکر نماینده اسلام، ایران شیعی است. ایران به نمایندگی از تفکر اسلامی با تمدنی با محوریت آمریکا در حال جنگ است و اسرائیل، سربازی است که به خاکریز و خط مقدم فرستاده‌ شده. در تحلیل آنان حزب‌الله و غزه خاکریز ایران است لذا اگر از تعارف دست برداریم ماجرا رنگ و بوی دیگری دارد و بسیط و ساده نیست.

بنابراین به نظر بنده از جهت فلسفه تاریخی و نصوص دینی این رویارویی آخر‌الزمانی قابل پیش‌بینی و قابل توجیه است؛ البته می‌توانیم این تحلیل تاریخی کلان را به جامعه‌شناسی سیاسی بکشانیم و در سطح پایین‌تر یعنی درون‌ جناحی و سیاسی مصطلح تحلیل کنیم و بگوییم اگر فلان شخص رئیس جمهور بود وضعیت متفاوت بود و یا اگر اصلاحاتی‌ها باشند یک طور و اگر اصول‌گراها باشند طور دیگری است؛ این زاویه فقط جزئیات بحث و مواجهه را تغییر می‌دهد یا اینکه زمان را عقب و جلو می‌کند ولی آن سطح کلی و اصل ماجرا را نمی‌تواند تغییر دهد.

ما در وسط تاریخ قدسی خداوند قرار داریم و به عنوان نماینده جبهه حق در حال کنش هستیم و باید از این کنشگری خودمان استقبال کنیم و با باور الهیاتی و باور به صدق وعده نصرت خدا وارد این میدان شویم. الان هم در میدان لبنان و در این وضعیت خاص که حزب‌الله در راس خود، سیدحس نصرالله، دبیر کل مجاهد و فرماندهان میانی و فرماندهان میدانی خود را در ماجرای پیجرها از دست داده است مهمترین منبعی که ارتزاق روحی می‌کند همین تفکرات الهیاتی و باورهای دینی است.

ابتکارهای علامه طباطبایی در معماری و کشاورزی ناشناخته مانده است
محمدباقر خراسانی:
 
یکی از مباحثی که این روزها مطرح است و ما هم باید زبان گویایی برای این مسئله باشیم بحث دفاع از فلسطین و لبنان است؛ علامه در دهه ۳۰ و ۴۰ به کمک برخی استادان افتتاح حسابی برای کمک به مردم فلسطین داشتند که این موضوع بر خلاف شایعاتی است که در مورد ایشان در کناره‌گیری از مسائل سیاسی مطرح شده است.
تلاش می‌کنیم تا ابعاد دانشی علامه طباطبایی را معرفی کنیم زیرا علامه طباطبایی خط زیبایی داشتند و هنرمند بودند؛ در سال قبل در برنامه افتتاحیه و اختتامیه در قم و تهران با همکاری خوشنویسان میزهای خوشنویسی طراحی شد.

 
ایشان در دهه ۳۰ و ۴۰ ابتکارهایی در زمینه کشاورزی به خرج دادند که شبیه سیستم آبیاری مکانیزه امروزی است یعنی هر درخت متناسب با نیاز آب دریافت می‌کرد یا خانه‌ای را در تبریز با معماری خودشان و به سبک امروزی طراحی کردند که به واسطه برخی بی‌دقتی‌ها آن خانه به فروش رفت و البته تخریب شده است.
 
قرار شد در ورودی شادآباد(محل تولد علامه) و اتوبان شهید بکایی تبریز پوسترهایی برای معرفی علامه نصب شود. علامه طباطبایی همچنین طراح مدرسه حجتیه بوده است لذا تلاش کردیم با همکاری سازمان نظام مهندسی نشستی تخصصی در این زمینه برگزار کنیم که البته هنوز به جایی نرسیده است. 

فضای مجازی؛ فیلترینگ، مسئولیت نشر و جایگاه خانواده
در میزگرد ایکنا بررسی شد

محمود حکمت‌نیا: فیلترینگ دو بعد دارد؛ یکی نقش دولت بر فضای مجازی است یعنی هرگاه چه در فضای مجازی و چه حقیقی جرمی رخ دهد، دولت باید برخورد کند و قانون هم دست دولت را باز گذاشته است منتهی اینکه یک سکویی را به طور کلی ببندیم در کوتاه مدت ممکن است و از لحاظ حقوقی هم می‌توان از آن دفاع کرد ولی برای درازمدت ممکن نیست. در همه کشورها وقتی اعتراضات خیابانی، جنگ و مسائل امنیتی وجود دارد به اختیار خود برخی پلتفرم‌ها را فیلتر می‌کنند و در این هم بحثی نیست و کاملا قانونی است ولی من نمی‌توانم بفهمم که الان چه فیلتری داریم که بیشتر افراد به آن دسترسی دارند و بدتر اینکه از طریق فیلترشکن این کار انجام می‌شود که آفات خود را دارد و دسترسی نسل جوان را به صفحات بسیار بد آسان‌تر می‌کند. 

ما واقعا باید این کار را به عنوان فعل اقتصادی تعریف کرده و در این محیط فعال باشیم و البته در موارد خاص هم با استدلال‌های حقوقی می‌توان فیلتر کرد ولی اینکه بگوییم دشمنان از کلان‌داده‌ها استفاده می‌کنند توجیه مناسبی نیست.

محمد محمدی‌نیا: تصمیم در مورد فیلترینگ بدون اینکه به نظام کارشناسی ارجاع شود گرفته شده است. این تصمیم هم ناشی از برداشت‌هایی از سطح جامعه است که همواره در قالب یک سری کلیشه‌های نادرست بیان می‌شود و ما این کلیشه را به برداشت قطعی برای مردم تبدیل کرده‌ایم ولی به نظر بنده برای رفع اشکال‌ها در آینده باید به چند سؤال اساسی جواب دهیم؛ اول اینکه آیا واحد در جامعه، خانواده است یا فرد؟ اگر ما بخواهیم خانواده را حفظ کنیم باید خانواده را محور قرار دهیم، نمی‌شود یک سکوی ارتباطی و اطلاعاتی در بین بیش از ۷۰ درصد مردم فراگیر شود ولی هیچ نسبتی با غایت خانواده اسلامی نداشته باشد. 

مسئله دیگر هم اینکه موافقان و مخالفان فیلترینگ باید جواب دهند که چه نوع اقتصادی در کشور قرار است محقق شود؟ اگر اقتصاد ما مولد نباشد چه فیلتر بکنیم و چه نکنیم ضرر خواهیم کرد زیرا الان بیشتر کاربران ما مصرف‌کننده هستند و اقتصاد مولد نمی‌تواند اینقدر محتوای ضد تبلیغ را در فضای مجازی تولید کند یعنی بیشترین سهم را در تبلیغ کالا داریم ولی این تبلیغ مولد نیست. 

 ایرانیان چه قبل و چه بعد از اسلام بزرگ‌زاده بوده‌اند
آیت‌الله جوادی آملی:

ما مردم ایران مردان بزرگی هستیم ما یعنی نه حوزوی‌ها و دانشگاهی‌ها، ما یعنی ایرانی‌ها مردان بزرگی هستیم، زیرا هر جا سخن از شرف و افتخار علمی بود ایران حضور داشت. چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام؛ ما بزرگزاده‌ایم و این افتخار است نه تکبر.

یک بیان نورانی امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه دارد، فرمود اگر بزرگان شما یک سنت صالحی داشتند این را گرامی بشمارید، فرمودند به اینکه آثار گذشته را که پیشینیان داشتند حفظ کنید. این تکبر نیست. اینکه اجداد ما در مازندران در برابر حکومت عباسیان ایستادند، قدرت اهل بیت را حفظ کردند، به استقبال امامزاده‌ها و سادات علوی رفتند و آنها را تکریم کردند و ما را شیعه بار آوردند این فخر است، باید این را حفظ بکنیم و حفظ ما در تشیع ماست.

فعالیت‌های علمی در دوره انفعال حوزه علمیه
حجت‌الاسلام ابوالحسن نواب:

آقای بی‌آزار شیرازی در زمانی که هیچ اندیشمندی به فکر جوانان نبود و حوزه هم منفعل بود وارد این مباحث شد، وقتی بنده جوان بودم با وجود سختی مالی، کتب ایشان را خریداری کرده و می‌خواندم، وقتی عبری‌ یادگرفتن تشبه به کفار و یهود بود کسانی چون ایشان سراغ زبان خارجی رفتند یا کسانی چون آیت‌الله امینی سراغ نوشتن آثار دینی برای دانش‌آموزان رفتند که اثرگذاری زیادی داشت و کسی چندان به این فکر نبود.‌

آثار ایشان مانند تک درختانی در بیابانی برهوت بود که همه از سایه و ثمره آنها استفاده می‌کردند لذا آقای بی‌آزار و شهید مطهری و آیت‌الله ابراهیم امینی یک معجزه بودند.

پرفسوری که مسلمان بود و به خارج رفت زمانی ذهنش در مورد امام زمان مخدوش شد. آیت‌الله امینی وقتی وضع فکری ایشان را دیدند کتابی در مورد امام زمان نوشتند و برای این استاد فرستادند تا کتاب را به انگلیسی ترجمه کند و همین سبب شد تا او از این انحراف برگردد. بنده این استاد را بعدا دیدم و او گفت آیت‌الله امینی خاطره وضوی امام حسین(ع) و امام حسین(ع) را برای من تکرار کرد.

نجفقلی حبیبی، فیلسوفی سیاست‌ورز و سیاستمداری اخلاق‌مدار است
سیدعباس صالحی:

دانشمند فروتن دکتر نجفقلی حبیبی از جمله اندیشمندان سخت‌کوش و صاحب اثری است که چهره علمی فرهنگی و اخلاقی او بیشتر در پشت چهره مدیریتی و سیاسی او در محاق مانده است. حبیبی شخصیتی است متضلع و چندوجهی که جامعیت او را می‌توان و باید فراتر از کنشگری‌های مؤثر او در یکی از این ساحت‌ها مشاهده کرد.

او فیلسوفی است سیاست‌ورز، سیاستمداری است اخلاق‌مدار، روشنفکری است متعبد و دینداری است آزادمنش و مهم این که همه این ویژگی ها او را هیچگاه از دغدغه مندی برای اسلام و ایران و مسئولیت‌پذیری برای کاستن از مشکلات جامعه و دردهای مردم باز نداشته است.

فروتنی و بی تکلفی دکتر حبیبی دایره حضور او را در عرصه های مختلف مدیریتی از تأسیس دانشگاه تربیت مدرس تا توسعه دانشگاه علامه طباطبایی و در آن میان مسئولیت‌های مختلف دانشگاهی و فرهنگی و نیز نمایندگی مردم در مجلس و عضویت در شوراهای مؤثر وسعت بخشیده است. اما آنچه در ورای همه این سطوح و عرصه‌ها باید دید، تلاش‌ها و آثار ارزنده علمی، فرهنگی و اخلاقی اوست.