بهترین زنان مسلمان در نگاه امام جواد(ع)

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا جباری، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) شامگاه 19 خرداد ماه در ادامه سلسله مباحث امام جواد(ع)شناسی که از سوی مؤسسه پرسمان در حال برگزاری است، گفت:  یک محور مهم در مباحث سیره معنوی امام جواد(ع) بحث گناه‌گریزی است؛ شخصی از حضرت نصیحت خواست و ایشان فرمودند اگر نصحیت کنم قبول می‌کنی و با جواب مثبت او، امام(ع) فرمودند: شهوات را رها و با هوای نفس خود مخالفت کن. در روایت دیگری که در تحف العقول آمده است فرمودند: توبه را به تاخیر انداختن، فریب‌خوردن و مغرورشدن است و مراقب باش گرفتار تسویف(تاخیر در انجام کارها) نشوی زیرا وقتی انسان گرفتار تسویف شود دچار حیرت خواهد شد و با اصرار بر گناه گویا از مکر الهی غافل شده است و خود را در امنیت کاذبی قرار داده است در حالی که آیه فرمود جز افراد زیان‌کار کسی خود را از مکر الهی در امان نمی‌بیند.

 

وی افزود: در روایت دیگری در کشف الغمه از امام(ع) داریم که ایشان فرمودند: انسان‌هایی که به خاطر گناهان عمرشان کوتاه می‌شود و از دنیا می‌روند بیشتر از کسانی هستند که با اجل طبیعی از بین می‌روند. عمر طولانی توام با عبادت از نعمات الهی است و انسان با گناه این ظرف قرب الی الله را کوتاه می‌کند؛ انسان‌هایی که طول عمر پیدا می‌کنند به خاطر نیکی بیشتر از کسانی هستند که عمر طبیعی طولانی دارند. 

 

جباری بیان کرد: در روایت دیگری در فصول‌المهمه از وجود مقدس امام(ع) داریم که اگر همه درهای آسمان بر روی بنده بسته باشد ولی اهل تقوا باشد گشایش برای او ایجاد می‌شود؛ و من یتق الله؛ اگر کسی پاسخ نیکی را با شکر نعمت داد بیش از آن چه را گرفته است پس داده است.

 

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: یکی از نمونه‌های جالب در بحث گناه‌گریزی امام جواد(ع) ماجرای 200 کنیزی است که مامون مأمور کرد تا در ورودی قصر صف بکشند و گوهری به دست آنان داد تا هر کدام تعظیم کرده و گوهر را به امام(ع) هدیه دهند؛ امام(ع) بی‌اعتنا به همه آنان کوچکترین نگاهی به هیچکدام نکردند و وارد قصر مامون شدند؛ در روایت دیگری داریم که مامون فرد لوده و مغنی ریش‌درازی به نام مخارق را مأمور کرد تا جلوی امام(ع) موسیقی بنوازد؛ امام(ع) سر به زیر انداختند و توجهی نکردند ولی او خیلی این کار را تکرار کرد و امام(ع) فرمودند ای ریش‌دراز از خدا بترس و به محض این فرمایش امام(ع)، آلت موسیقی از دست او افتاد و دستش شل شد و تا آخر عمر نتوانست از آلت موسیقی استفاده کند. این فرد گفت با آن خطاب، چنان ترسی بر من فائق شد که تاکنون از آن خلاصی ندارم.

 

وی با بیان اینکه شکر، رضا و صبر محور دیگری در سیره امام جواد(ع) است، ادامه داد: در مورد صبر چند روایت بیان شده است؛ ایشان فرمودند صبر را مانند بالشی برای خودتان قرار دهید و ملازم آن باشید و نتیجه صبر را ایشان کم‌شدن شکوه از ناملایمات می‌دانند؛ انسان صبور با متانت و  تأنی از مشکلات عبور می‌کند.

جباری با اشاره به اهتمام امام جواد(ع) به عبادت، تصریح کرد: از جمله اهتمام ایشان به عبادت اهتمام به نماز اول وقت ولو در سفر است؛ ایشان وقتی در سال 215 قمری به بغداد تشریف آوردند تا آن سال ام‌الفضل را به مدینه ببرند؛ از بغداد که می‌خواستند خارج شوند هنگام مغرب بود و به مسجدی رسیدند و کوزه آبی طلبیدند و در کنار درخت سدر بی‌ثمری وضو گرفتند و وارد نماز جماعت شدند و با آداب لازم، نماز را اقامه فرمودند؛ در روایت بیان شده است که ایشان در رکعت اول نماز مغرب، سوره نصر، در رکعت دوم، سوره توحید و در ادامه تعقیبات را خواندند و وقتی از مسجد بیرون آمدند دیدند درخت سدر سبز شده است؛ مردم وقتی نماز امام(ع) و این صحنه درخت را دیدند مجذوب ایشان شدند.

 

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: فردی در مود انجام طواف نیابتی از جانب معصومین(ع) از ایشان سؤال کردند؛ آن فرد از طواف برای پیامبر(ص) به امام(ع) خبر داد و وقتی نام پیامبر(ص) به میان آمد امام با اجلال و تکریم یاد کردند؛ در روایت داریم رنگ چهره امام صادق(ع) وقتی نام پیامبر(ص) را می‌بردند منقلب می‌شد. این فرد یک به یک ائمه(ع) را شمرد و از حضرت زهرا(س) هم نام برد و گفت من به ولایت این ائمه(ع) متدین هستم و برای آنان در حج طواف می‌کنم و امام جواد(ع) فرمود تو متدین به دینی هستی که خداوند غیر آن را از بندگانش نخواهد پذیرفت.

 

جباری بیان کرد: بنابراین عبادات نیابتی ما پیشکش به 14 معصوم(ع) است و طبیعتا آن بزرگان هم عنایت به این فرد خواهند داشت و موجب ارتقاء معنوی فرد می‌شود.

 

عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره) با اشاره به سیره خانوادگی و رفتار با خویشاوندان، افزود: براساس روایت کتاب کافی که از ابراهیم بن محمد همدانی نقل شده است؛ این فرد می‌گوید من نامه به امام(ع) در مورد ملاک‌های ازدواج نوشتم و ایشان از جدشان پیامبر(ص) نقل کردند اگر کسی نزد شما آمد و از اخلاق و دین او راضی بودید کافی است (دین متکفل اخلاق هم هست ولی باز جدا ذکر شده است) و مسائل ظاهری در درجه بعد مطرح است و فرد باید اهل کار و تلاش هم باشد؛ اگر دین و اخلاق بود مهربانی و رافت و گذشت و همه چیز خواهد بود و اگر این دو در آن نباشد فساد بزرگ به دنبال دارد.

وی اضافه کرد: الان بیشتر طلاق‌ها عمدتا ناشی از بی‌توجهی به همین موضوع است و افراد صرفا با ملاک ثروت و مسائل ظاهری ازدواج می‌کنند و بعد از مدتی منجر به طلاق می‌شود. 

 

استاد حوزه علمیه با اشاره به مسئله مهریه، اظهار کرد: الان در جامعه حتی افراد با ایمان ما معتقد به مهریه کم نیستند و اصرار بر مهریه بالا دارند و بنده خودم با کسانی مواجه بودم که صبغه ایمانی دارند ولی مهریه بالا قرار می‌دهند و همین سبب شده است تا افراد زیادی، زندانی مهریه‌های سنگین باشند؛ امام جواد(ع) بر مهریه اندک تاکید داشتند و به نقل از پیامبر(ص) فرمودند: بهترین زنان امت من کسانی هستند که روی زیبا و مهریه اندک دارند. مهریه ام‌الفضل با اینکه دختر مامون بود 500 درهم مهرالسنه لحاظ شد؛ البته اگر چاشنی مهریه امور معنوی مانند قرآن باشد پسندیده و خیلی خوب است؛ امام جواد(ع) دعایی را نوشتند که برای رفع مشکلات خوب است و چاشنی معنوی برای مهریه در ازدواج با ام‌الفضل قرار دادند.

 

وی با اشاره به انتخاب نام نیک در سیره ائمه(ع)، افزود: حضرت علی(ع) فرمودند که هم والد بر فرزند و هم فرزندان بر والدین حقی دارند و از جمله حقوق والدین آن است که فرزندان مطلقا تابع پدر و مادر باشند مگر در حکم خداوند و حق فرزند بر والدین هم گذاشتن نام نیک برای او است که متاسفانه امروز این کار توسط برخی والدین انجام نمی‌شود، همچنین بر تربیت دینی فرزندان و آموزش قرآن به فرزندان به عنوان حقوق فرزند تاکید شده است. خود ایشان هم نام نیک هادی را بر امام هادی(ع) نهادند.

 

جباری اضافه کرد: یکی از شیعیان خدمت امام جواد(ع) رسید و به ذهن این فرد رسید که از امام(ع) بخواهد که دعا کنند تا فرزندش پسر شود، ناگاه امام لب به سخن گشود و فرمود نام او را احمد بگذار که نام پیامبر(ص) است.