هشدار آیت‌الله رشاد نسبت به آفت مدرک‌گرایی

به گزارش ایکنا، مراسم باشکوه آئین آغازین سال تحصیلی حوزه‌های علمیه استان تهران همزمان با عید علم، با حضور گسترده مسئولان، مدیران، اساتید و طلاب، در حرم امام خمینی (ره) برگزار شد.

آیت‌الله علی اکبر رشاد، استاد حوزه علمیه تهران در این مراسم ضمن تقدیر از مدیران، اساتید و طلاب علی الخصوص مدیریت حوزه‌های علمیه استان به جهت تشکیل این گردهمایی، بر عزم جدی جامعه حوزوی برای تداوم مسیر امام راحل (ره) و تعقیب رهنمودهای ایشان تأکید کرد. 

وی با اشاره به قرارگیری حوزه‌های علمیه در «فرآیندی پویا از تحول و تکامل معنوی و علمی»، دستاوردهای چهار تا پنج دهه اخیر را از حیث «ساماندهی ساختاری»، «نظام‌بخشی به امور»، «تحول در آموزش و تهذیب»، «تعمیق ارتباط با جامعه»، «مهارت‌آموزی و مهارت‌افزایی» و «تأثیرگذاری بر نسل جوان»، قابل مقایسه با ادوار گذشته، حتی بازه‌های چهارصدساله عنوان کرد.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران در ادامه، خطاب به طلاب، محور اصلی سخن خود را «تبیین یک ابرتهدید» خواند و از آن به «تهدید زوال هویت و گم‌گشتگی هویتی» تعبیر کرد.

وی با بیان اینکه اگرچه پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی کسب شده، اما فرصت‌هایی نیز از دست رفته است، هشدار داد که تهدید اصلی، زوال هویت حوزوی در بین طلاب است.

آیت‌الله رشاد با ابراز نگرانی از نفوذ آسیب‌های نظام‌های آموزشی وارداتی، افزود: حوزه‌های علمیه «کهن‌ترین و پرتاریخ‌ترین نهاد علمی زنده دنیا» هستند.

وی افزود: «مدرک‌داشتن» امری مطلوب، اما «مدرک‌زدگی» آفتی بزرگ محسوب می‌شود. همچنین، درج عبارت «معادل» روی مدارک حوزوی عملی «اسف‌بار» و نشان‌دهنده‌ «خودباختگی» در برابر دیگر نهادها عنوان شد. هدایت طلاب به سمت اشتغال‌های خارج از نهاد حوزوی تا جایی که در عمل از این نهاد مقدس خارج می‌شوند، از دیگر آفات حوزه است.

رشاد بیان کرد: همچنین پدیده «دوزیستی» و «حجت‌الاسلام‌های کت و شلواری» به عنوان یکی از «آفات تهذیبی» مورد انتقاد است و یک طلبه حتی بدون لباس حوزوی نیز باید از سیمای ظاهری، رفتار و گفتارش، هویت طلبگی او نمایان باشد.

وی ادامه داد: از وجوه تمایز بنیادین حوزه با سایر نهادهای علمی، «مادام‌العمر بودن هویت طلبگی» و «عدم گسست از تحصیل» است. حضور در عرصه‌های خدمت‌رسانی، مشروط به «حفظ پیوند با تحصیل» و «توأمان بودن با تربیت و تهذیب» است و بر «حضوری بودن» و «بهره‌گیری از محضر استاد» از سننی است که باید مورد تأکید قرار گیرد.

وی با بیان اینکه هدف غایی حوزه «تربیت انسان» است، اضافه کرد: تربیت انسان تنها در سایه «ذوب شدن نفس شاگرد در وجود استاد» و الگوگیری از «سیره، سبک زندگی و منش» او محقق می‌شود.

آیت‌الله رشاد با بیان اینکه «هویت طلبگی با لباس آن عجین شده است»، پوشش حوزوی را یک «مؤلفه دینی و هویت‌ساز» خواند و گفت: وفاداری به این لباس نشانه پایبندی به سنت پیامبر (ص) و اصالت ایرانی ـ اسلامی است؛ البته «خوش‌پوشی»، «نظافت» و «آراستگی» به عنوان وظایف طلبگی است و باید از پیروی از مدل‌های متظاهرانه و خارج از شأن طلبگی هم نهی شود.

آیت‌الله رشاد در خاتمه، ضمن تقدیر از خدمات ارزنده حضرت آیت‌الله شب‌زنده‌دار، به «تأسیس دفتر فقه معاصر» اشاره کرد و افزود: بیش از 100 استاد تقاضای تدریس این دروس را داشتند که این اقدام، گامی بلند در جهت پاسخگویی به نیازهای زمانه و تعمیق پژوهش‌های حوزوی است.