رژیم فستینگ بگیریم یا نگیریم + فیلم

«فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ؛ پس انسان بايد به خوراک خود بنگرد»(آیه ۲۴ سوره عبس). در این آیه از قرآن کریم خداوند به صراحت و تأکید بیان می‌کند که انسان «باید» به خوراک خود بنگرد. اگر همین یک آیه در خصوص تغذیه اجرا می‌شد آیا با پدیده خطرناک چاقی و عواقب و بیماری‌های متعدد آن مواجه بودیم؟ آیا صنعت غذایی ما اینگونه بود که اکنون هست؟ آیا لزومی داشت هر روز مردم کشورمان به دنبال رژیم‌های غذایی تجویزی از سایر کشورها که تأثیرگذاری مثبت و منفی آنها از نظر علمی تأیید یا رد نشده است و یا مدام به دنبال حذف برخی مواد از غذای خود باشند؟

خبرگزاری ایکنا، با هدف عمل به وظایف ذاتی خود مبنی بر ارتقای سواد سلامت، سلسله درس گفتارهایی با هدف عمل به آیه «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ» تهیه کرده است که طی آن احمد اسماعیل‌زاده، متخصص تغذیه و رژیم درمانی به آموزش مباحث مهم مربوط به بهبود تعذیه می‌پردازد. در قسمت ششم این مجموعه مبحث «تجارت رژیم‌های مشهور» مطرح می‌شود که با هم می‌بینیم و می‌خوانیم.

در بحث کنترل وزن و چاقی، بسیاری از افراد با مشاهده فضاهای مجازی یا اطلاعاتی که از افراد ناآگاه دریافت‌ می‌کنند، به روش‌هایی رو می‌آورند که متخصصان تغذیه مطلقاً آنها را برای کنترل وزن توصیه نمی‌کنند.

در علم تغذیه مبحثی با عنوان رژیم‌های مشهور یا (popular diet) داریم که این رژیم‌ها عمدتاً برای بحث‌های بیزینس و تجاری تنظیم شده‌اند، یعنی سلامت با اغلب این رژیم‌ها همراه نیست. یکی از معروف‌ترین این رژیم‌ها که متأسفانه اخیراً در کشور ما نیز به شدت باب شده، استفاده از رژیم‌های فستینگ است که افراد برای کنترل و کاهش وزن از آن استفاده می‌کنند.

برخی عنوان می‌کنند که این رژیم سالم است چون شبیه به روزه‌داری است اما روزه‌داری که در دین اسلام داریم در یک مدت یک ماهه اتفاق می‌افتد و شرایط خاص خود را دارد و بسیار هم برای سلامت انسان مفید است. مطالعات متعدد نیز همین مسئله را اثبات کرده است که افرادی که روزه‌داری اسلامی دارند، به تبع آن اتفاقات خوبی در بدنشان می‌افتد و روزه‌داری به کنترل التهاب، وزن  و ... کمک زیادی می‌‌کند و از نظر علمی شک و شبهه‌ای در فواید روزه‌داری اسلامی وجود ندارد.

در فستینگ افراد گاهاً 16 ساعت در روز چیزی نمی‌خورند؛ وقتی این کار برای یک یا چند هفته محدود انجام شود باز هم مشکلی ایجاد نمی‌کند اما بسیاری از افراد این کار را به صورت افراطی برای شش ماه و یا حتی بیشتر انجام می‌دهند.

کاهش وزنی که در اثر این رژیم‌ها برای افرادی که در طولانی مدت آن را انجام می‌دهند اتفاق می‌افتد، عمدتاً بر اثر تخلیه آب بدن است و چربی بدن چندان کاهش نمی‌یابد، بلکه آب بدن پایین می‌آید و به تبع آن عدد وزن نیز پایین می‌آید و فرد فکر می‌کند که وزن او کاهش پیدا کرده است؛ ولی بعد از مدتی که این رژیم را کنار می‌گذارد و به زندگی عادی خود باز می‌گردد می‌بیند که اضافه وزن او بازگشته است.

اما باید هشدار دهیم که وقتی آب بدن کم می‌شود، خطر ابتلا به سنگ کلیه بالا می‌رود، اسید اوریک بدن بالا می‌رود و احتمال ابتلا به سنگ صفرا افزایش پیدا می‌کند. همچنین مشکلات گوارشی و زخم معده ایجاد می‌شود و مهم‌تر از همه اینکه این کاهش وزن ماندگار نیست چون تخلیه مایعات بدن است، مایعات بدن هم سریع تخلیه می‌شود و بلافاصله برمی‌گردد و وزن از اول هم بیشتر می‌شود.

وقتی افراد از این رژیم استفاده می‌کنند و بعد به زندگی عادی باز می‌گردند و وزنشان بالا می‌رود و دوباره رژیم می‌گیرند و این کار را چند بار تکرار می‌کنند و در نهایت به متخصص تغذیه مراجعه می‌کنند تا رژیم صحیحی بگیرند، بدن آنها دیگر به راحتی به رژیم غذایی جواب نمی‌دهد و با گرفتن این نوع رژیم بدنشان را در مقابل کاهش وزن مقاوم و تا آخر عمرشان مشکل وزن را برای خودشان ماندگار می‌کنند.

پس برای کنترل وزن از رژیم‌های فستینگ استفاده نکنیم. گاهاً متخصصان تغذیه رژیم فستینگ را دو تا سه هفته برای خارج شدن بدن از حالت مقاومت تجویز می‌کنند که در این حالت اشکالی برای بدن ایجاد نمی‌کند اما استفاده از این رژیم را در طولانی مدت توصیه نمی‌کنیم.