Rais Mteule wa Iran Masoud Pezeshkian ni Nani?
Kwa mujibu wa hesabu ya mwisho ya kura iliyotangazwa na makao makuu ya uchaguzi mapema Jumamosi, Pezeshkian amechaguliwa kuwa rais wa tisa wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran.
Alipata kura 16,384,403 kati ya jumla ya kura 30,530,157, huku mpinzani wake Jalili akipata kura 13,538,179 katika marudio ya uchaguzi wa Ijumaa, ambao ulishuhudia idadi kubwa ya wapiga kura waliojitokeza.
Pezeshkian atachukua nafasi ya Shahidi Ebrahim Raisi, rais maarufu aliyeaga dunia katika ajali ya helikopta mnamo Mei 19 kaskazini-magharibi mwa Iran, pamoja na wengine saba.
Pezeshkian alikuwa mmoja wa wagombea sita walioidhinishwa na Baraza la Kikatiba (pia linajulikana kama Baraza la Walinzi), chombo cha kusimamia uchaguzi chenye wanachama 12, kuwania katika uchaguzi wa urais mwezi uliopita.
Aliibuka kinara katika duru ya kwanza uchaguzi wa Juni 28 baada ya kupata kura milioni 10.4, akifuatwa na Jalili aliyepata milioni 9.4, ingawa wote wawili walipungukiwa na wingi wa asilimia 50 pamoja na kura moja.
Pezeshkian aliyezaliwa Septemba 29, 1954, huko Mahabad, mkoa wa Azarbaijan Magharibi, aliwakilisha mji wa kaskazini-magharibi wa Tabriz katika bunge la 12 la Iran.
Safari yake ya kisiasa imekuwa ya kushangaza, akipanda ngazi hadi kushikilia wadhifa katika baraza la mawaziri kama Waziri wa Afya chini ya Rais Mohammad Khatami (2001-2005).
Mbunge mzoefu, Pezeshkian alichaguliwa kwenye mabunge ya 8, 9, 10, na 11. Kati ya 2016 na 2020, pia alishikilia wadhifa wa naibu spika wa kwanza.
Hapo awali aligombea urais 2013 na 2021 lakini alishindwa kupata mafanikio mara zote mbili.
Daktari wa upasuaji wa moyo , Pezeshkian pia aliwahi kuwa chansela wa Chuo Kikuu cha Tabriz cha Sayansi ya Tiba na kwa sasa ni mwanachama wa jopo la kitaaluma katika chuo kikuu hiki maarufu kaskazini mwa Iran.
Baada ya kuidhinishwa kugombea urais katika uchaguzi wa Juni 28 mwezi uliopita, alienda katika mtandao wa X akitumia ‘Kwa Ajili ya Iran’ kama kauli mbiu yake ya kampeni.
Alitambulisha mipango yake, akisisitiza umuhimu wa kukabidhi kazi kwa watu wenye uzoefu na ujuzi katika utawala wake.
Vile vile amemtangaza Javad Zarif, Waziri wa zamani wa Mambo ya Nje wa Iran kuwa chaguo lake la kuongoza Wizara ya Mambo ya Nje ya nchi huku akiapa kutekeleza maagizo ya Kiongozi wa Mapinduzi ya Kiislamu Ayatullah Seyyed Ali Khamenei.
Katika mdahala wa wagombea urais, Pezeshkian aliangazia umuhimu wa kushikilia na kutimiza ahadi kama jambo kuu katika kudumisha viwango vya maadili.
Alisisitiza umuhimu wa kuonyesha heshima kwa watu binafsi, kuhakikisha sauti zao zinasikika, na kutetea vitendo vinavyozingatia misingi ya haki na uadilifu.
Waziri huyo wa zamani wa afya pia alisisitiza jukumu muhimu la uaminifu katika kuendeleza taifa mbele, akisisitiza kwamba uaminifu ni muhimu katika kukuza uaminifu miongoni mwa watu.
Alikariri kanuni elekezi ya sera ya mambo ya nje ya Iran kuwa "Si Mashariki wala Magharibi," akielezea dhamira ya serikali yake katika kuendeleza maslahi ya kitaifa katika nyanja ya sera za kigeni.
Pezeshkian alisisitiza umuhimu wa kutanguliza uhusiano na mataifa jirani na kupanua uhusiano wa kimataifa ili kukuza ukuaji wa nchi huku akisisitiza umuhimu wa kubadilisha chaguzi za sera za kigeni ili kuimarisha biashara na ushirikiano.
Mara nyingi, alisisitiza ahadi yake ya kufuata mfumo wa kisheria wa Jamhuri ya Kiislamu na sera zilizofafanuliwa na Kiongozi wa Mapinduzi ya Kiislamu Ayatullah Seyyed Ali Khamenei.
