اسلوب صداسازی در تلاوت قرآن / راهکارهای اصلاح صداهای نامطلوب (2) + فیلم
یکی از مباحث مربوط به صداسازی در هنر تلاوت قرآن کریم به روش‌های عملی صداسازی در ارائه تلاوت و تمرینات ویژه آن مربوط می‌شود. صداهای نامطلوب در تلاوت و راهکارهای مربوط به اصلاح آن‌ها یکی از این مسائل است که رضا روانبخش به تبیین آن پرداخته است.
به گزارش ایکنا، مجموعه آموزشی «هنر تلاوت» به درخواست خبرگزاری قرآن با تدریس رضا روانبخش، کارشناس حوزه موسیقی و مدرس آواز اصیل ایرانی تهیه شده است. در ادامه مشروح پنجاه و هفتمین جلسه این دوره آموزشی را می‌خوانید:
در جلسه گذشته به موضوع برخی معضلات صوتی که در تلاوت‌ها و هنرهای آوایی شنیده می‌شود، پرداختیم که یک نمونه از این معضلات صداهای توگلویی بود. در این جلسه نیز به موضوع صدای «غُنّه‌ای» یا «تودماغی» می‌پردازیم که برخی از قاریان در صدای خود دچار این مشکل هستند.
عوامل مختلفی موجب غُنّه‌ای و یا تودماغی شدن صدا می‌شوند. یکی از این عوامل سرماخوردگی و به تبع آن، حالت زکام است که به علت اختلال در سیستم تنفسی و التهاب مجاری مربوطه بروز می‌کند و صدای تولید شده ناچار به فضای بینی آمده و به صورت تودماغی بیرون می‌آید.
عامل دیگری که موجب ایجاد چنین صدایی می‌شود، این است که گاهی بر اثر فشردن انتهای گلو، مانعی برای خروج راحت صوت از طریق دهان ایجاد می‌شود و از این رو مقداری از هوا به مجاری بینی راه یافته و در این حالت، صدای تودماغی به گوش می‌رسد و عبارات و جملات به خوبی قابل تشخیص نیستند.
از علل دیگری که موجب ایجاد صدای غنه‌ای می‌شود، قرار گرفتن زبان در جلو و بالای دهان است. لذا با پایین آوردن و عقب بردن زبان می‌توانیم از ایجاد صدا و طنین تودماغی جلوگیری کنیم.
علت دیگری که موجب ایجاد صدای غنه‌ای در خواندن و حتی در تکلم می‌شود، خواندن و صحبت کردن با صدای ضعیف است که این شدت ضعیف صدا نیز موجبات ایجاد صدای خیشوم یا تودماغی را فراهم می‌کند که می‌توانیم آن را با افزایش شدت صوت از بین ببریم. همچنین، باز نکردن کافی دهان نیز باعث بروز صدای غنه‌ای می‌شود که باید از بروز آن جلوگیری کرد.
گاهی برای ایجاد فضاهای خاص به ویژه در برخی تحریرها و همچنین، برای کاهش شدت یا حجم صوت در لحظاتی کوتاه، از تکنیک غنه‌ای کردن صدا بهره می‌بریم که موجب ایجاد فضایی خاص و دلنشین می‌شود که نمونه‌هایی از این تکنیک را در تلاوت‌های اساتید مشهور جهان اسلام همچون مرحوم مصطفی اسماعیل، مرحوم عبدالباسط، مرحوم منشاوی و ... شنیده‌ایم.
یکی از مسائل مهمی که وجود دارد، این است که در هنگام غنه‌ای شدن صدا، امکان دارد که این حالت ادامه پیدا کند و به یک مشخصه ثابت در صوت تبدیل شود که این موضوع نیز نگران‌کننده است و ما باید مراقب این مسئله باشیم که ایجاد فضای غنه‌ای در صدای ما که ممکن است بر اثر یک سرماخوردگی و زکام بلندمدت ایجاد شده باشد، تبدیل به عادت نشود.
یادآور می‌شود، علاقه‌مندان می‌توانند روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه، ساعت ۱۷ شاهد انتشار فیلم این جلسات آموزشی همراه با متن آن در سایت ایکنا و در شبکه‌های اجتماعی iqnanews@ باشند.
انتهای پیام
