اسلوب و روش‌های صداسازی در هنر تلاوت قرآن (1) + فیلم
یکی از مباحث مربوط به صداسازی در هنر تلاوت قرآن کریم به اسلوب و روش‌های عملی صداسازی در ارائه تلاوت و تمرینات ویژه آن مربوط می‌شود که شامل اجرای واکه‌های شش‌گانه در وسعت صوتی افراد می‌شود که رضا روانبخش به تبیین آن پرداخته است.
به گزارش ایکنا، این مجموعه آموزشی به درخواست خبرگزاری قرآن با تدریس رضا روانبخش، کارشناس حوزه موسیقی و مدرس آواز اصیل ایرانی تهیه شده است. در ادامه مشروح چهل و یکمین جلسه این دوره آموزشی را می‌خوانید:
در ادامه سلسه مباحث جلوه‌های موسیقایی هنر تلاوت قرآن کریم به موضوع بسیار مهم صوت و صداسازی در این هنر رسیدیم. طی هفت جلسه گذشته، مقدماتی از مقوله صوت و صداسازی برای علاقه‌مندان بیان شد. در این جلسه و جلسات آتی نیز اسلوب‌ها و روش‌های عملی صوت و صداسازی آموزش داده خواهد شود.
اولین و مهمترین تمرینی که ارائه می‌شود، تمرینی است که باید در آن واکه‌ها را در نت‌های مختلف از بم صدا تا زیر (اوج) صدا اجرا کنیم. همانطور که در جلسات قبلی نیز بیان شد، شش واکه «آ، ای، او، اَ، اِ، اُ» در زبان فارسی (از کف صدا تا سقف بالای صدا) مد نظر هستند.
در این تمرینات واکه‌ها را به شکل خیلی ثابت اجرا نکرده و نمی‌کشیم، بلکه آن‌ها را طوری اجرا و تمرین می‌کنیم که علاقه‌مندان با اجرای آن به صدای صحیح، زیبا و بهینه‌ای که از صوت خود انتظار دارند، خواهند رسید. این تمرین به این صورت است که ضربه و ویبره‌ای به صدا در حین کشش وارد خواهیم کرد.
البته باید توجه داشت که ضربه‌ای که به صدا زده می‌شود، به چه شکلی ادا شود؛ چراکه اگر این ضربه را خیلی قوی اجرا کنیم، به صوت آسیب خواهد رسید و اگر آن را خیلی ضعیف ادا کنیم نیز به نتیجه مطلوب دست پیدا نمی‌کنیم. در این نوع تمرین، هوا را با فشار از دیافراگم به سمت بالا می‌فرستیم تا به تارهای صوتی برخورد کرده و صدا به سمت بیرون پرت شود.
نکته خیلی مهمی که باید در حین اجرای واکه‌ها به آن توجه داشته باشیم این است که واکه‌ها باید خیلی خالص ادا شوند؛ یعنی هنگامی که یکی از آن‌ها را اجرا می‌کنیم، باید مراقب باشیم که در حین اجرا، صدا به سمت صدای واکه‌های دیگر حرکت نکند. همچنین، در هنگام اجرای نت‌های بالا نیز باید دقت داشت که صدا حالت چهچهه به خود نگیرد.
نکته بسیار مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد، خط قرمز این تمرین است. این نوع تمرین بر روی صداهای پایین یا اوایل صدای میانی به خوبی و به راحتی انجام می‌شود و مشکلی ایجاد نمی‌کند، ولی در چهار یا پنج نت آخر و اوج صدا خیلی سخت خواهد بود و خط قرمز آن نیز این است که هنگامی که احساس کردیم به صدا ضربه وارد می‌شود و یا صدا گرفته می‌شود، باید تمرین را به سرعت قطع کرده و دوباره از نت‌های پایین آغاز کنیم و یا اینکه به صدا استراحت دهیم.
رعایت این خط قرمز بسیار مهم است؛ چراکه اگر در صدا گرفتگی ایجاد شود و این گرفتگی نیز تداوم داشته باشد، موجب ایجاد خش در صدا خواهد شد که از بین نخواهد رفت و کیفیت و شفافیت صوت را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
علاقه‌مندان می‌توانند روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه، ساعت ۱۷ شاهد انتشار فیلم این جلسات آموزشی همراه با متن آن در سایت ایکنا و در شبکه‌های اجتماعی iqnanews@ باشند.
انتهای پیام
