حجتالاسلام والمسلمين مجيد كافی، دكترای جامعهشناسی در گفتوگو با خبرگزاری بينالمللی قرآن(ايكنا)، به علل انجام فعل حرام با وجود علم به گناه بودن آن اشاره كرد و گفت: هر انسانی دارای سه ساحت: باورها، گرايشها و اراده است و گناهانی كه افراد مرتكب میشوند به علت صحيح عمل نكردن يكی از سه ساحت در دورن انسانها است.
وی به عملكرد ساحت باورها در انسان اشاره و عنوان كرد: برخی از انسانها نسبت به گناه بودن اعمال خود آگاهی ندارند و عدم اطلاع آنان از كمبود آگاهی ايشان نشأت میگيرد كه نسبت به برخی از اعمال گناه آگاهی دارند اما برخی ديگر را نمیشناسند.
حجتالاسلام كافی ادامه داد: در برخی موارد نيز انسان نسبت به گناه بودن عمل خود آگاهی دارد اما نسبت به آن ايمان ندارد و به نحوی نمیخواهد زير بار برود كه عمل وی گناه محسوب میشود، اين عملكرد نيز از ساحت باورها نشأت میگيرد.
اين دكترای جامعهشناسی از برخی افراد نام برد كه باور و شناخت نيز نسبت به گناه بودن عمل خود دارد اما ساحت گرايشهای او هميشه غلبه بر ساحت باور و شناخت وی دارد. به طور مثال فرد به گناه بودن روزهخواری ايمان دارد اما لذتی كه در خوردن و آشاميدن وجود دارد مانع از آن میشود كه بتواند در برابر اين عمل گناه مقاومت كند.
وی ادامه داد: برخی از مؤمنين را میتوان در گروهی ديد كه ساحت گرايشهای آنان بر بينشهايشان غلبه دارد، به عنوان مثال فرد نسبت به گناه بودن عمل غيبت آگاه است اما لذت عنوان كردن اين سخن در نزد فرد ديگر برايش لذت بخشتر است.
حجتالاسلام كافی به ساحت اراده در درون انسان اشاره كرد و گفت: برخی از افراد از گناه بودن عملكرد خود آگاه هستند و علاقه نيز دارد كه اين عمل گناه را انجام ندهد اما اراده او ضعيف است و نمیتواند در برابر انجام گناه مقاومت كند. غلبه هر يك از اين ساحتها در درون انسان نسبت به مرد و زن بودن و پير و جوان بودن متفاوت است.
وی به تبيين علل از بين رفتن قبح گناه در جامعه پرداخت و گفت: تكرار گناه در جامعه سبب میشود كه به مرور زمان حساسيتها نسبت به اين عمل كم شود و فرد نيز باور میكند كه عمل وی گناه نيست.
حجتالاسلام كافی يكی از كاركردهای امر به معروف و نهی از منكر را حفظ حساسيت انسانها نسبت به انجام عمل ناهنجار و گناهآلود ارزيابی و عنوان كرد: قبح گناه با تضعيف امر به معروف در جامعه و تكرار آن از بين رفتن میرود.
وی در بخش ديگری از سخنان خود به فخرفروشی به عنوان يك عمل گناه اشاره و اظهار كرد: انسان دارای عزت نفس و خواهان تعريف و تمجيد ديگران است. گاهی اين تعريف و تمجيد زمينه واقعی دارد و فرد از فضيلتی برخوردار است اما گاهی نيز اين تعاريف ريشه صحيح ندارد و از امور كاذب نشأت میگيرد.
وی يكی از اموری كه سبب تعريف و تمجيد كاذب میشود را ثروت دانست و گفت: ثروت جزو ذات و فطرت افراد نيست ولی فرد برای اينكه در نظر ديگران بزرگ جلوه كند اقدام به جلوه دادن و بيان آن در نظر ديگران میكند كه اين امر نيز از كم بودن ايمان وی نشأت میگيرد. اگر انسان ايمان خود را تقويت نكند گناه و رذائل بر ايمان وی غلبه میكند، بدين ترتيب انسان با ايمان نبايد نسبت به ايمان خود مغرور شود و خود را از گناه دور بداند.
حجتالاسلام والمسلمين كافی در پايان سخنان خود خانه نشين شدن افراد شايسته و بر مسند قدرت نشستن افراد ناشايسته و نالايق را از عواقب جدی فخرفروشی در جامعه برشمرد.