پروردگارا! وقتی وجود خودم را مورد مطالعه قرار میدهم، میبینم چیزی نیستم
زیرا همه اعضای بدنم تحت اراده تو برای حیات من درکارند و هر کدام
جداگانه به کار خود مشغولند.اما وابسته به یکدیگر.از پوست تا گوشت تا
عضلات و استخوان‌ها و غضروف‌ها و مفاصل و رباط‌ها همه یک مجموعه‌اند از
امعا که عبارتند از معده، روده و مری و احشا که عبارتند از از ریه، قلب، کلیه و
کبد همه وابسته همند. آنچه بر این حکم میکند مغز است و اما مهمتر از
این‌ها همان روح و عقل من است که مرا دارای اراده و تصمیم قرار داده، پس ای
پروردگار! این تویی که مرا زنده نگه می‌داری، ای ذات مقدس! از کجا شروع
کنم در ستایش نعمت‌هایت گرچه لیاقت این‌را هم ندارم از این زمین که آن‌را
گسترانیده‌ای و برای موجودات برقرار کرده‌ای و برای هر موجودی اسکلتی مخصوص
و قدرتی خاص دادی و توان تهیه و به دست آوردن نیازهایش، توانا کرده‌ای و
زمین این مادر گیتی را چنان بارور نمودی که برای پاسخگویی به نیازهای همه
موجودات کوچک‌ترین قصور نکرده و نمیکند.
خداوندا! وقتی بر آسمان
مینگرم و درخشندگی ستارگان را مشاهده میکنم، درک و فهم در آیات تو ای
بزرگوار برایم روشن‌تر میشود.زیرا جز تو چه کسی توان همچون خلقتی عظیم را
دارد.
الهی! فهم و درک ما وقتی است که خورشید درخشنده با این همه بزرگی و
نور و عناصر حیات‌بخش را میبینیم، کرنش کرده و تو را سجده مینماییم و در
برابر عظمت کبریاییت سر تعظیم فرود میآوریم و هر چند لیاقت آن‌را هم
نداریم.
خدایا! وقتی سپده‌دم صبح نمایان میشود و تاریکی شب جای خود را
به روشنایی میدهد، پرندگان، چرندگان و خزندگان به هلهله و شادی و به
نغمه‌سرایی میپردازند اما ما انسان‌ها در خواب غفلت فرو رفته‌ایم و نسبت
به این کرامت‌ها و حکمت‌ها، بی‌خبر و بی‌تفاوت هستیم.
خداوندا! آن‌گاه
که زنبور عسل با آن نظم خاص مشاهده میشود و میبینیم که شهد گُل گیاهان را
با آن دستگاه که ساخته دست توست و شهد را تبدیل به عسل نموده، درمییابیم
بی‌شک فایده‌اش برای ما انسان‌ها است و جا دارد که ما بندگان ستایش کنیم
این حکمت و نعمت را ولی باز ما لیاقت این شکرگزاری را نداریم.
خالقا!
وقتی فوران آب چشمه‌ها چون گوهر گرانبها از سینه‌ی کوه‌ها به دشت‌ها سرازیر
میشود که حیات همه‌ی موجودات را تامین میکند.وظیفه‌ی ما بندگان است که
سجده کنیم تو را، اما ما ناشکر و ناسپاسیم.
الهی! ای کریم بی‌مانند!
وقتی دانه‌های برنج و گندم و ذرت و عدس و نخود در زمین میکاریم که در واقع
آن‌ها را در قبر دفن مینماییم، اما طولی نمیکشد که سرسبز و با طراوت به
روی ما انسان‌ها مینگرند و با ثمره‌ی گران‌قیمت خود، ما را قوت لایموت
میبخشند که میگوییم خود روییده میشوند اما هرگز چنین نیست بلکه ارده‌ی
توست ای کریم بر همه عالم! که دانه‌ها روییده میشوند و ما انسان‌ها
ناشکرانه به مصرف آن‌ها میپردازیم.
ای ذات مقدس! حیات موجودات را آب
قرار داده‌ای، آن‌گاه که غرش ابرها با همکاری بادها نقطه به نقطه زمین را
سیراب مینمایند.رودها، جویبارها بر فرش زمین در جریانند و ما انسان‌ها از
این برکت و نعمت‌های تو بهره‌مند میشویم.باز ما به این امور بی‌توجه و
ناسپاسیم ولی تو ای مهربان! رحمتت را از ما دریغ نمیداری.
پروردگارا!
این چه وحدت و دوستی عظیم است که تو ای وحدت‌بخش امور عالم! بین عناصر آب و
خاک و هوا و نور برقرار کرده‌ای که هر کدام در شکل و ساختمان هیچ وجه
مشترکی ندارند. اما خالق! چنان پیوند میان آن‌ها قرار دادی که حیات
کوچک‌ترین ذرات این جهان بدون آن‌ها امکان‌پذیر نیست و این‌ها را ما
انسان‌ها درک کرده‌ایم.اما اکثر ما انسان‌ها لیاقت شکرگزاری این امور را
نداریم.
خداوندا! به کدام نعمت‌های بی‌کرانت شکرگزار باشیم.به انار و
دانه چون یاقوتش، به ذرت و دانه‌های ردیف شده‌اش، به برنج و خوشه‌ی چون
گوشواره‌اش، به انگور و دانه‌ی چون گوهر درخشنده‌اش، به سیب، گردو، هلو،
گلابی، پسته و هزاران نعمت دیگر، چه زیبا در قرآن بیان شده، که ای جن و انس
کدامین نعمت پروردگارتان را انکار میکنید.
پروردگارا! آنچه حلال
کرده‌ای بسیاری از حیوانات، پرندگان، چرندگان، آبزیان را و هر کدام نشانه
مخصوص خود را دارند، که همین علائم نشان‌گر حلال بودن آن‌هاست.از حیوانات
اهلی و وحشی تا دریایی، تمام این حلال گوشت‌ها تغذیه‌ی پاک دارند و از همه
مهمتر سیستم گوارشی مخصوص آن‌هاست که آن‌را از سایر حرام گوشت‌ها متمایز
ساخته‌ای، بی‌شک خواست تو این بوده که انسان حلال‌های پاک را مصرف نماید و
این ما انسان‌هاییم که از این قانون و قاعده سرباز زده و حلال و حرام را با
هم مصرف کرده و به‌جای شکرگزاری کفران نعمت مینماییم.
ای کریم! این
تویی با این‌که امر فرموده‌ای که حلال‌ها را برای شما خلق کرده‌ایم و از
حرام‌ها بپرهیزید و با این نافرمانی ما انسان‌ها تویی که این نعمت‌ها را از
ما بندگان دریغ نمیداری و این است که تو بزرگوار و سزاوار پرستشی.
ای همیشه حاضر و ناظر! از چرخش منظم زمین به دور خورشید که امر فرمودی باید در زمین به این سرعت به دور خورشید بچرخد.
ای
قدرت مطلق! آیات و نشانه‌هایت چنان واضح و روشن است که اگر ما آدمیان
کوچک‌ترین دقتی داشته باشیم، فریب وسوسه‌های ابلیس قرار نخواهیم گرفت.
چه
زیبا در آن آیات بیان شده که شیطان گفت: «خداوندا! مرا به‌خاطر این آدم از
درگاهت بیرون کردی.خداوندا! به خودت قسم که من همه‌ی آن‌ها را با خود به
جهنم خواهم برد» و تو ای ذات مقدس! امر فرموده‌ای که «ای رانده شده، آیات
ما چنان واضح و روشن است که انسان با کوچک‌ترین دقت به عظمت ما پی خواهد
برد و از پیروی تو، خود را دور نگه خواهد داشت».پس ای ارحم‌الراحمین! ما را
یاری ده تا با یقین به وجود مقدست سر تعظیم فرود آوریم.
پروردگارا! ما را چنان هدایت کن که رضای تو در آن باشدبه نام تو ای دانای توانا و ای بینای شنوا! به نام تو که هر موجود زنده‌ای را حیاتی مخصوص بخشیدی و هر جامدی را ارزش خاص دادی که همه بی‌شک، زنجیره‌ای متصل و انفکاک‌ناپذیر از جهان مخلوق تواند.
به یقین انسان به همه‌ی این موجودات نیازمند است، از گیاهان که تولیدکنندگانند، تا درختان که در واقع هر کدام‌شان حیات مخصوص دارند و به جامدات چنان ارزش دادی که وجود و رفاه و نیازمندی‌های انسان بدون وجود آن‌ها میسر نخواهد شد.کمال زیباییها را در وجود همین نباتات و جامدات قرار داده‌ای از سنگ‌آهن گرفته تا مس و از مس تا طلا و فیروزه و الی آخر.
تو ای بزرگ بیهمتا! بار منت کرامت را بر بنی‌آدم نهادی و او را بر بسیاری از موجودات و مخلوقات فضیلت بخشیدی، همان‌طور که در قرآن در سوره اسرا آیه 70 با این مضون «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا» فرموده‌ای: «ما بر بنی‌آدم منت نهادیم و او را هم در دریا هم در خشکی سوار طبیعت کرده‌ایم و روزی او را از حلال‌های پاک و مطهر قرار دادیم».
خداوندا! تو دانایی بر هر چه اراده کنی، زیرا قبل از این‌که بخواهی پدیده‌ای را خلق نمایی بی‌شک آن‌را آگاهی بخشی و چون اراده کنی، قطعاً توانایی به همه‌ی امور عالم.
بر ارض و سماء بینایی و از هر کلامی که از زبان هر موجود برآید شنوایی، این است که هیچ اموری از تو پنهان نیست و هیچ عمل پسندیده و ناپسندی بر تو پوشیده نیست.آنچه پسند تو باشد وعده‌ی پاداش داده‌ای و آنچه را که پسند تو نباشد و از حد بگذرد وعده‌ی کیفر داده‌ای.
پروردگارا! ما را چنان هدایت کن که رضای تو در آن باشد و از آنچه، رضایت تو نیست ما را یاری فرما که از آن دور شویم و همیشه مطیع فرمان تو باشیم.
درآمدی بر هدایت و جهان غیبخداوند متعال در آیات یک تا سه سوره مبارکه بقره فرموده است: « الم ﴿1﴾ ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ ﴿2﴾ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ؛ الف لام ميم، اين است كتابى كه در [حقانيت] آن هيچ ترديدى نيست [و] مايه هدايت تقواپيشگان است، آنان كه به غيب ايمان میآورند و نماز را بر پا میدارند و از آنچه به ايشان روزى داده ايم انفاق می‌كنند».
همچنین در آیه 18 سوره مبارکه زمر فرموده است: «الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ؛ به سخن گوش فرامیدهند و بهترين آن‌را پيروى میکنند اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندان».
همچنین در آیات 17 تا 19 سوره مبارکه غاشیه آمده است: «أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿17﴾ وَإِلَى السَّمَاء كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿18﴾ وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ؛ آيا به شتر نمی‌نگرند كه چگونه آفريده شده، و به آسمان كه چگونه برافراشته شده، و به كوهها كه چگونه برپا داشته شده».
آن بزرگواران، تمام دوران حیات‌شان جز رضای خداوند، دنبال چیز دیگری نبودند و در این راه چه رنج‌ها که نکشیدند و چه خون دل‌ها که نخورده‌اند، خیلی‌ها جان شیرین‌شان را فدای راه دوست کرده‌اند.پس برماست که به‌عنوان رهروان دین، با توجه به این‌که در عصر حاضر و دستیابی به امکانات رفاهی بسیار ساده است و نیز جامعه‌مان از خواندن و نوشتن و دستیابی به تحصیلات دانشگاهی برخوردار است و از طرفی شاهد به وجود آمدن امکانات انحرافی موجود و تبلیغات ممالک ضد اسلام و قرآن در دنیا هستیم و این‌که میبینیم، در سمت و سوی جهان غرب و شرق در لجن‌زار فساد فرو رفته است و حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال کرده‌اند و با تمام وجود برای به انحراف کشیدن جوهره‌ی وجود انسانی، لحظه‌ای دریغ نمیورزند و همواره نظاره‌گر آنیم که دو جانب شرق و غرب برای رسیدن به امور نفسانی و لذت‌طلبی‌های مخرب زودگذر از تمام حربه‌های گوناگون شیطانی استفاده نموده و مینمایند.
با کمال تاسف خیلی از تحصیل‌کرده‌های ما که ادعای مسلمانی هم داریم و به قول خودمان در جامعه اسلامی به سر میبریم، خیلی زود فریب زرق و برقهای دنیای امروز را خورده‌ایم و دائماً در تلاش برای به دست آوردن تجملات ظاهر فریب دنیا هستیم، بدون این‌که توجه به کتاب آسمانی و احادیث پیامبر عظیم‌الشان و گفتار ائمه‌اطهار(ع) داشته باشیم، در لاک تزویر و ریا فرو رفته‌ایم و به قول امام صادق(ع) «مطیع با عُجب شده‌ایم و عاصی با عذر!».
باید از خود بپرسیم آیا این آیات الهی به ما هشدار نمیدهند که فریب جهل جهان و جهانیان را نخوریم!؟ اگر به آیات خداوند بنگریم هر کدام‌مان در حد توان‌مان و قلم‌مان و زبان‌مان که هر یک از این‌ها خود آیات خداوند هستند در راه رسیدن به رستاخیز معنوی و قرآنی، هدایت‌گر جامعه‌ی پیش‌روی خود باشیم و از فرصت استفاده کنیم، بیتردید رضایت حق‌تعالی را جلب نموده‌ایم.
آنانی‌که استاد دانشگاه یا معلم مدارس هستند چنان‌چه از فرصت به دست آمده‌ی آموزش شاگردان خویش بهره‌ی کافی ببرند و در راه هدایت آنان، گامی بردارند، قطعاً بخشی‌از جامعه‌ی ایستا را به‌سوی جامعه‌ی پویا و به رستاخیز رسیده، هدایت نموده‌اند، نه تنها آن‌ها بلکه هر یک از ما باید احساس مسئولیت نماییم و در حد توان‌مان به مردم آگاهی دهیم.
دلنوشته: فرهاد عزیزی