به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی نتایج بررسیهای باستانشناسی بر روی تپهها و محوطههای باستانی و همچنین شواهدی از آثار فرهنگی حاکی از آن است که منطقه بردسکن در هزارههای دوم و اول پیش از میلاد مسکونی و آباد بوده است.
این ناحیه در قرون و سدههای گذشته جزیی از سرزمینی به شمار میرفت که در متون جغرافیایی و تاریخی از آن با نام ترشیز یا طرثیت یاد شده است. ترشیز در نیمه اول سده چهارم هجری از شهرهای تابعه نیشابور محسوب میشد.
با طلوع دولت نادرشاه افشار اندکی از تهاجمات افغانها و ترکمنها به این ناحیه فروکش کرد و تا سلسله قاجار نیز ادامه یافت.
مناره فیروزآباد
این اثر تاریخی در 20 کیلومتری جنوب بردسکن و در میان دهستان شهرآباد قرار دارد. قرائن و شواهد باستانشناسی مؤید آثار زیستگاهی از صدر اسلام تا سده هفتم هجری در نزدیکی این بنا است. این مناره با ظاهری استوانهای شکل و ارتفاع 18 متر از نظر تزئینات و نحوه آجرچینی نشاندهنده معماری به سبک و شیوه رازی است.
بنا دارای دو کتیبه در بالا و پایین با مضامین آیات قرآنی، تاریخ بنیان اثر و بانی آن بوده که قرائت این خطوط به دلیل مخدوش بودن میسر نیست. همچنین در داخل مناره نیز پلکانی مارپیچ تعبیه شده است. روی هم رفته ویژگیهای معماری، انتساب این اثر را به عصر سلجوقی نشان میدهد.
مسجدجامع کوشه
این بنای مذهبی در 11 کیلومتری جنوب بردسکن و در روستای کوشه گلستان واقع شده است؛ فضای داخلی مسجد متشکل از شش شبستان ستوندار با پایههای چهار ضلعی به ابعاد یک متر و 60 سانتیمتر ساخته شده است.
در داخل حجره دوم، محرابی در میان ستون با گچبری ساده تزئین شده است. در عصر حاضر، این بنا که به همت بانویی به نام معصومه به سال 1294 هجری شمسی ساخته شده، نیز مورد توجه مردم بوده و نماز جماعت در آن اقامه میشود.
برج علیآباد کشمر
برج مقبره آجری موسوم به علیآباد کشمر بر سر راه بردسکن به کاشمر قرار دارد. گویا این بنا بر فراز بقایا و آوارههای قلعهای کهن به نام کوشک بنیان شده و از دیدگاه معماری با برج رادکان در چناران قابل مقایسه است.
نمای خارجی بنا در پائین هشت ضلعی و بالاترین قسمت آن دارای گنبد مخروطی به صورت دو پوسته است که 48 نیم ستون به انضمام تزئینات هندسی از آجر و کاشی فیروزهای زینتبخش آن شده است.
بنا فاقد کتیبه است و بیشتر نشاندهنده اسلوب معماری در قرن هفتم هجری است.
رباط کبودان
به قولی واقف این رباط «حاجی میرزا احمدی مجتهد کاشمری» بوده و به سعی و اهتمام «کربلائی غلامرضا طبسی» بنیان شده است؛ شالوده رباط، سنگی است و با طرح و نقشه یک ایوانی مشتمل بر حیاط مرکزی، 12 اتاق و نمازخانه است.
مسجد جامع سیفآباد
این بنا نیز در جنوب بردسکن و در روستای یوسفآباد واقع شده است، بیشترین فضای مسجد در بخش شرقی آن به صورت شبستان ستوندار با پایههای چهار ضلعی به ابعاد یک و نیم متر شکل گرفته است. بر رأس پوشش گنبدخانه، گنبدی با ظاهر ساده و بر بالای ایوان دو ستون کوچک آجری که نمادی از مأذنه است، به چشم میخورد.
محراب داخل بنا و پوشش زیر گنبد با آجرهای خفته راسته تزئین شدهاند. بنا بر شواهد، معماری مسجدجامع سیفآباد با ساختار یک ایوانی در سده سیزدهم هجری بنیان شده است.
مقبره عبدلآباد
مقبره عبدلآباد در فاصله 25 کیلومتری از جنوب خاوری بردسکن قرار دارد. این بنا که متعلق به سده هشتم هجری است، بقعهای خشتی آجری به ارتفاع 10 متر دارد؛ گنبدی بر فراز آن ساخته شده و فضای داخلی آن در قسمت زیر گنبد و بخشی از دیوارهای داخلی منحصر به گچبریهای ساده است.
آب انبار سیدباقر
در مرکز بردسکن و در مقابل مسجدجامع این شهر نیز بنایی آجری از دوره قاجار باقیمانده که به آب انبار سیدباقر مشهور است.
ساختار معماری این آب انبار دارای 22 پله آجری، فضای پاشیر و مخزن بوده و از ویژگیهای بارز آن وجود بادگیری چهار طرفه به ارتفاع دو متر بر روی گنبد مخزن است.
امامزاده اللهآباد
مزار امامزاده اللهآباد در روستای اللهآباد در 22 کیلومتری بردسکن قرار گرفته است. بنای امامزاده دارای نقشهای چهار گوش است.
با نگرش به شواهد این بنای مذهبی احتمالاً در عصر صفوی ساخته شده و از گذشته تاکنون برای مردم منطقه مکانی مقدس به شمار میرفته که برای اهدای نذورات به آنجا میروند.
قلعه شادیآباد
این قلعه از قرن پنجم تا قرن هشتم هجری قمری آباد شده و مسکونی بوده و هنوز مخروبههای آن مشهود است. قلعه شادیآباد بهصورت کهن دژی بسیار بزرگ و در شش جهت دارای برجهای دیدهبانی و قراولخانه بوده است و شخصی به نام محمدحسین نامرادی که امروز در دوبیتیها ذکر زبانها است، ساکن این قلعه بوده است.
این بنا در فاصله 30 کیلومتری جنوب غربی بردسکن و در فاصله شش کیلومتری شمال قلعه تاریخی رحمانیه در فاصله 9 کیلومتری شمال امامزاده اللهآباد واقع شده است.
قلعه رحمانیه
این قلعه در روستای رحمانیه و در 19 کیلومتری جنوب غربی بردسکن قرار گرفته و بنا بر مطالعات انجام شده قدمت آن به قرون هشت تا 12 هجری قمری باز میگردد.
قلعه رحمانیه دارای پلانی دایرهای شکل هست که نحوه قرار گرفتن آن در ارتفاع مؤید این نکته است که قلعه یکی از ابنیه نظامی و مستحکم دوران خود بوده است. فضاهای داخلی نیز به صورت دایرهای و متحدالمرکز ساخته شدهاند و در ساختار آن از ملات کاهگل و خشت استفاده شده است.
دهانه بیجورد
دهانه بیجورد یکی دیگر از مناطق مفرح و خوش آب و هوای شهرستان بردسکن هست که در شمال این شهرستان در میانه کوهها و کوهپایههای بیجورد واقع شده است. این منطقه بسیار سرسبز و خرم بوده و به علت داشتن چشمهها و آب فراوان از پوشش گیاهی مناسبی برخوردار است. از سایر جاذبههای طبیعی بردسکن میتوان به آبشار سر برج اشاره کرد که در ناحیه شمالی بردسکن واقع شده است.
دره آسیاب خوشاب
این دره یکی از مناطق خوش آب و هوای شهرستان بردسکن است که در شمال این ناحیه واقع شده است. منطقه شمالی بردسکن دارای کوهپایههایی زیبا و خرم و کوههایی نسبتاً رفیع نظیر کوه سرخ، چهل دختر، بغل داغ و وارسنگ است که درههای سرسبز در میانه آنها واقع شدهاند.
دره آساب خوشاب از تنوع گیاهی مطلوبی برخوردار است و در آن انواع درختان مثمر و غیرمثمر رشد کردهاند.
نمکزار کویر لوت
جنوب شهرستان بردسکن با کویر لوت مجاور بوده و به همین سبب دارای چهرهای پست و هموار است که در نهایت به کوه کم ارتفاع اللهآباد میپیوندد.
یکی از جاذبههای طبیعی و گردشگری شهرستان بردسکن نمکزارهای کویر لوت است که تصویری بدیع از زیباییهای کویری را در برابر دیدگان علاقهمندان به طبیعت به تماشا میگذارد. این موهبت الهی شایسته بهرهبرداری بیشتری است که مسئولان امر را در جهت برپایی تورهای کویرگردی و ایجاد تسهیلات و امکانات توریستی در آن منطقه تشویق و ترغیب میکند.
عشایر بردسکن
این شهرستان با گستردگی جغرافیایی، تنوع اقوام و سابقه کهن با فرهنگ غنی درخشان و پویا توانسته است در طول تاریخ هویت و اصالت خویش را حفظ کرده و با هماهنگی و جذابیت در حوزه میراث غنی فرهنگی، معنوی و طبیعی بدرخشد.
این شهرستان به خاطر تنوع اقلیمی چشمانداز روشنی از نظر فضای روستایی و عشایری نیز دارد لذا طوایفی از قبیل کلاه درازی، طاهری، ایلخانی، شورچاهی، بلوچ خانزائی، طایفه بیگی، تیموری و عبدالسرخ در این منطقه زندگی میکنند.
سوغات و رهآورد سفر از سوغات و ارمغانهای شهرستان بردسکن میتوان به انواع گلیم و قالیچههای خوشنقش و نگار اشاره کرد. همچنین گیوههای دستدوز و سبدهای حصیرباف این منطقه مورد توجه گردشگران و مسافران است.
بردسکن دارای محصولات باغی معروفی از جمله انار، انجیر و انگور نیز است که کشمش و خشکبار آن از شهرت بسزایی برخوردار است. زعفران و زیره نیز جزو سوغات مهم این شهرستان به شمار میروند.
صنایع دستی و هنرهای سنتی
از صنایع دستی و هنرهای سنتی شهرستان بردسکن که امروزه در این منطقه رواج دارد، میتوان به انواع فرشهای دستباف که پودهای آن در تناوبی بین پنج تا هفت رج از گرهها مشاهده میشوند، اشاره کرد. این نحوه پودکشی از صفحات مشخصه قالیهای منطقه بردسکن است. از دیگر هنرهای سنتی و صنایع دستی بردسکن میتوان از گلیمبافی، حصیربافی، قالیچهبافی و گیوهدوزی نام برد.