حجت‌الاسلام محمدمهدی رجبی، حافظ بین‌المللی قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، با بیان اینکه حفظ ترتیبی، آیات قرآن برای تمام افراد جامعه مناسب نیست، گفت: با یک برنامه‌ریزی خوب و مدون می‌توان حافظان زیادی با رویکرد حفظ موضوعی آیات قرآن در سطح کشور، تربیت کرد، برای نمونه به جای اینکه فرد حافظ کل قرآن باشد، حافظ دو هزار موضوع قرآنی خواهد بود.
تدوین برنامه حفظ موضوعی با حضور اساتید آشنا به مفاهیم
وی ادامه داد: برای ورود جدی به بحث آموزش حفظ موضوعی لازم است تا اساتید حفظ قرآن که با معارف و تفاسیر قرآن آشنا هستند، برنامه‌های مدونی برای آموزش حفظ موضوعی تعریف کنند، در این مسیر آنگونه که باید برای گسترش حفظ قرآن فعالیت کرد، کاری انجام نمی‌شود و ظرفیت‌های موجود در این بخش مورد توجه نیستند.
حجت‌الاسلام رجبی با اشاره به طرح‌های زماندار حفظ ترتیبی، اضافه کرد: اصل اینکه هر برنامه اجرایی یک چهارچوب و یک آغاز و پایان مشخص داشته باشد و فعالیت را از حالت بی‌نظمی خارج کند، مطلوب و پسندیده است، زمانبندی کلی با توجه به محتوای برنامه و میزان حفظ قرآن، یک چشم‌انداز کلی را برای قرآن‌آموز در رشته حفظ ترسیم می‌کند.
تعریف طرح‌های متنوع حفظ ترتیبی برای اقشار مختلف جامعه
وی افزود: قرآن‌آموز با تفکیک و معرفی هر طرح حفظ قرآن زمانبندی شده، می‌تواند با توجه به فعالیت‌های روزمره خود دوره‌ای را انتخاب و حفظ قرآن را در همان چهارچوب انتخابی خود پیگیری کند، اما این موضوع را باید مورد توجه قرار داد که برای افراد مختلف باید طرح‌های مختلفی تعریف و ارائه کرد.
این حافظ بین‌المللی قرآن اظهار کرد: هرکس که می‌خواهد وارد طرح‌های آموزش حفظ قرآن شود، باید قبل از شروع در جریان مشاوره‌ای کوتاه قرار گیرد و میزان زمان مورد نظر خود برای حفظ قرآن را به مجریان طرح‌های حفظ اعلام کند، ضمن اینکه آموزش‌ها در موضوع حفظ قرآن باید با توجه به سن افراد مدنظر باشد.
حجت‌الاسلام رجبی با تأکید بر ایجاد تنوع در طرح‌های آموزشی حفظ ترتیبی قرآن، گفت: اینکه بر یک نوع از طرح‌های زماندار حفظ قرآن تأکید کنیم، امر درستی نیست، اما در کل زمانبندی و چارچوب‌نویسی برای حفظ قرآن و آموزش آن به تناسب افراد جامعه کار پسندیده‌ای است و کسی که وارد هر طرح آموزشی می‌شود، باید خود را با شرایط انتخابی‌اش تطبیق دهد.
توانایی افراد و زمانبندی؛ دو معیار انتخاب مسیر حفظ
وی با اشاره به اینکه طرح‌های آموزش حفظ باید یک آینده‌نگری در ذهن قرآن‌آموز ایجاد کند، ادامه داد: در بحث زمانبندی طرح‌های حفظ، باید گفت که تعریف طرح‌های مختلف برای اقشار مختلف جامعه باید به‌تناسب توانایی و زمان مورد نظر هر فرد برای حفظ آیات قرآن در نظر گرفته شود و یک دورنمای روشنی از حفظ قرآن را برای متقاضیان ارائه کند.
این حافظ قرآن ابراز کرد: اگر می‌خواهیم حفظ قرآن در سطح جامعه فراگیر شود، باید طرح‌های ما همه جانبه و برای اقشار مختلف جامعه تعریف شود، در مرحله بعد از تعریف طرح نیز سازمان‌های متولی فعالیت‌های قرآنی به پیگیری و حمایت از طرح‌های مطلوب و فراگیر بپردازند.
حجت‌الاسلام رجبی گفت: نکته مهمی که در اجرای طرح‌های حفظ قرآن باید به آن توجه کرد، همین عدم آگاهی افراد نسبت به کیفیت و اجرای برنامه‌ها است که گاهی در بعضی طرح‌ها با ریزش افراد در مقاطع مختلف آموزش نمایان می‌شود.
وی با اشاره به تعداد زیاد متقاضیان بانوی شرکت‌کننده در طرح‌های حفظ قرآن، عنوان کرد: باید در تعریف طرح‌های آموزشی حفظ برای بانوان، به‌تناسب زمانبندی و اشتغال آن‌ها در منزل، ابتدا به آموزش‌های حضوری و در غیر این صورت، تعریف طرح‌هایی به صورت غیرحضوری و تلفنی را مدنظر داشته باشیم.
حمایت از طرح‌های آموزش کارشناسی شده برای گسترش فرهنگ حفظ
حجت‌الاسلام رجبی اضافه کرد: اگر طرحی کارشناسی شده است، با تصمیم‌گیری و مشورت اساتید ارائه شود و افراد متخصص اجرای آن را برعهده بگیرند و باید از عمومی شدن آن حمایت کرد، در واقع وقتی تعدادی طراح آشنا به فنون آموزش حفظ قرآن، برنامه‌ای را با تشریح جزئیات و مشخص کردن اهداف آن ارائه می‌کنند، باید برای ارائه و معرفی آن در سطوح استانی و کشوری اهتمام ورزید.
وی با مفید خواندن و نتیجه‌بخش دانستن گسترش حفظ در جلسات آموزش قرائت قرآن، افزود: ما وقتی مطلوب بودن اصل حفظ قرآن را اثبات کردیم باید از هر طریقی به جذب افراد برای فعالیت در این عرصه بپردازیم، افرادی که خود در زمینه‌هایی مثل قرائت قرآن فعالیت داشته‌اند و در جلسات قرآن شرکت می‌کنند، دیگر نیازی به برنامه‌های مشخصی که برای عموم مردم در نظر گرفته می‌شود، ندارند.
حرکت جلسات قرائت قرآن در مسیر حفظ، ثمرات زیادی دارد
حجت‌الاسلام رجبی گفت: نکته‌ای که در زمینه گسترش حفظ قرآن در بین جوامع و جلسات قرآنی باید مورد نظر قرار داد، موضوع تشویق است، شاید افرادی که به صورت تخصصی در فعالیت‌های غیر از حفظ قرآن فعالیت می‌کنند، افزودن برنامه مدون حفظ، فعالیت قرآنی آنان را سنگین جلوه بدهد، در نتیجه لازم نیست آموزش حفظ در بین قرآنیان را با تعریف برنامه‌های تکلیفی پیگیری کنیم، بلکه این افراد همین که در مسیر حفظ قرار بگیرند، ثمرات زیادی در بحث گسترش حفظ قرآن شاهد خواهیم بود.
وی اضافه کرد: قاریان ما به جهت کثرت قرائت‌ها، به‌تناسب موضوعات مختلف، آیات را به صورت دسته‌بندی شده در ذهن خود دارند، نظر من این است که اساتید خوش‌سلیقه در موضوع قرائت قرآن، بخشی از زمان جلسات قرآنی خود را برای حفظ قرآن در نظر بگیرند در نتیجه این فعالیت، شاهد خواهیم بود که یک استاد دغدغه‌مند قرائت قرآن پس از مدتی قرآن‌آموزان خود را به صورت همزمان در موضوع حفظ و قرائت به صورت همگام هدایت کرده است.
کمرنگ بودن حفظ نسبت به قرائت قرآن، طبیعی است
این حافظ بین‌المللی قرآن در ارزیابی روند رشد تربیت حافظ به نسبت قاریان قرآن نیز بیان کرد: قرائت قرآن به دلیل جذابیتی که دارد در فراگیری آن بین قرآن‌آموزان نقش مهمی ایفا می‌کند، از طرفی سختی‌هایی که در مسیر حفظ قرآن به طور طبیعی وجود دارد و ریزش‌هایی که در این مسیر واقع می‌شود، گسترش فرهنگ حفظ قرآن را به نسبت آموزش قرآن در زمینه قرائت کمرنگ‌تر نشان می‌دهد.