به گزارش
ایکنا از خراسان رضوی از مهمترین دستورات اقتصادی اسلام، کسب روزی حلال است. تلاش برای به دست آوردن روزی حلال از آن جهت مورد تأکید و عنایت ویژه قرار گرفته است که نقش بسزایی در جسم و روح انسان دارد و بی‌توجهی به آن، افزون بر عواقب اخروی، پیامدهای منفی و مخربی را برای روحیات و خلقیات انسان وجود می‌آورد. هرچند روزی حلال در سخن به‌آسانی گفته می‌شود و بیشتر انسان‌ها بر این گمانند که روزی آن‌ها حلال و طیب است اما کسب واقعی روزی حلال در مقام عمل، بسیار سخت است. در روایات بسیاری به کسب روزی حلال و پرهیز از حرام تأکید شده است که به برخی از آن اشاره می شود.
«پيامبر گرامی اسلام (ص)» در خصوص کسب روزی حلال می فرماید:
طَلَبُ الحَلالِ جِهادٌ.
به دنبال روزی حلال رفتن، جهاد در راه خدا است. (مواعظ عدديّه، ص ٣)
مَن طَلَبَ الدُّنيا حَلالاً في عَفافٍ كانَ في دَرَجَةٍ الشّهداءِ.
كسي که دنيای خود را با عفت نفس و از راه حلال تأمين می‌كند مقام و منزلت شهيدان را خواهد داشت. (المحجةالبيضاء، ج ٣، ص ٢٠٣)
اذا وَقَعتِ اللُّقمَةُ مِن حرامٍ في جَوفِ العَبدِ لَعَنَهُ كُلُّ مَلَكٍ في السَّمواتِ و الأرضِ!
همين که لقمه حرام داخل اندرون بنده‌ای شد تمام فرشتگان آسمان‌ها و زمين او را لعنت می‌کنند! (بحار، ص ١٠٣، ص ١٢)
مَن اَكَل الحلالَ قامَ علي رأسِهِ مَلكٌ يَستَغفِرُ لَهُ حَتّي يَفْرُغَ مِن اَكِلِه.
وقتی کسی غذای حلال می‌خورد فرشته ای بالای سر او حاضر می‌شود و برايش طلب مغفرت می‌کند تا وقتی که از صرف غذا فارغ شود. (مکارم‌الأخلاق، ص ١٥٠)
مَن لَم يَستحي مِن طَلَبِ الحَلالِ مِن المَعيشَةِ خفَّتْ مَؤُنتُهُ و رَخي بالُهُ و نَعِمَ عِيالُهُ.
کسي که از تحصيل روزي حلال (در هر کاری که باشد) شرم نکند، زندگی او کم‌هزينه، خاطرش آسوده و خانواده‌اش در نعمت و آسايش به سر خواهند برد. (تحف‌العقول، ص ٥٧)
إنَّ أَطيَبَ ما أَكَلَ الرَّجُلُ مِن كَسِبِهِ وَ إنَّ وَلدَهُ مِن كَسِبه.
پاکيزه‌ترين خوراک انسان از راه درآمد و کسب (حلال) او است و بداند که نسل و اولاد او نيز نتيجه همين کار و کسب او خواهند بود. (شهاب‌الاخبار، ص ٣٦٠)
من اَكَلَ حراماً مّالم يَقْبَلِ اللهُ مِنهُ صَرفاً و لا عدلاً.
کسی که مال حرامی را بخورد هر چند اندک باشد، خداوند هيچ عملی از او قبول نمی‌کند چه واجب باشد چه مستحب. (بحار، ج ١٠٣، ص ١٦)
سوگند دروغ و تباهی کسب
اَليَمينُ الكاذِبَةُ مُنفِفَةٌ لِلسِّلعةِ مُمحِقَةٌ لِلکَسب.
سوگندِ دروغ خوردن در معامله هرچند که جنس را به فروش می‌رساند اما باعث رفع برکت و تباهی کسب خواهد شد. (شهاب‌الأخبار، ص ٨٤)
در این خصوص امام جعفر صادق(ع) نیز می فرماید:
اِنّ اللهَ لَيُبغِضُ المُنفِقَ سِلعَتَهُ بِالأَيْمانِ.
خداوند، آن کاسبی که اجناس خود را با سوگند و قَسم می‌فروشد دشمن می دارد. (امالی صدوق، ص ٤٨٣)
«اميرالمؤمنين علی(ع)» در خصوص کسب روزی حلال می فرماید:
سوَفَ يأتيكَ ما قُدِّرَ لَك فَخَفِّضِ المُکْتَسب.
آنچه برايت مقدّر شده به تو خواهد رسيد، در کار و کسبت حريص و افراطی مباش. (شرح غُرر، ج ١، ص ٤٣٤)
رباخواری؛ پلیدترین راه کسب درآمد
مَنِ اتَّجرَ بِغَيرِ فقهٍ فَقَدِ ارْتَطَمَ في‌الرِّبا!.
کسي که بدون فرا گرفتن احکام و معارف دين به کار و کسب بپردازد مسلماً در غرقاب ربا خواری فرو خواهد رفت! (نهج‌البلاغه، کلمة ٤٣٩)
در کلام امام جعفرصادق(ع) جوینده روزی حلال همانند مجاهد راه خدا است:
الشّاخِصُ في طَلَبِ الرِّزقِ الحَلالِ كَالمُجاهِدِ في‌سبيلِ الله.
کسی که در پی درآمد و روزی حلال باشد همانند مجاهد در راه خدا است. (بحار، ج ١٠٣، ص ١٧)
مَن باتَ كالّاً مِن طَلَبِ الحَلالِ باتَ مَغفوراً لَهُ.
کسی که به دنبال روزی حلال، روز خود را خسته و درمانده سپری کرده، (بداند كه) شب خود را (نيز) با گناهان آمرزيده سپری خواهد نمود. (بحار، ج ١٠٣، ص ٢)
كَسْبُ الحَرامِ يَبينُ في الذُّرِّيَّةِ.
درآمد حرام و نامشروع، اثر آن در نسل و اولاد ظاهر می‌شود. (وسائل، ج ١٢، ص ٥٣)
«امام محمدباقر(ع)» درباره کسب روزی حلال می فرماید:
أخَبثُ المكاسِبِ كَسبُ الرِّبا.
پليدترين کسب و درآمدها كسب ربا خواری است. (فروع کافی، ج ٥، ص ١٤٧)
«امام رضا(ع)» می فرماید:
أحْسَنُ الناسِ معاشاً مَن حَسُنَ معاشُ غَيرِهِ في مَعاشِه.
بهترين زندگي و معاش را كسی دارد كه در پرتو معاش او معاش ديگران نيز به خوبی تأمين شود. (خير او به ديگران می رسد) (تحف‌العقول، ص ٤٧١)
منابع:
(مواعظ عدديّه، ص ٣)
(بحار، ص ١٠٣، ص ١٢)
(فروع کافي، ج ٥، ص ١٤٧)
(شهاب‌الأخبار، ص ٨٤)
(تحف‌العقول، ص ٤٧١)
(امالي صدوق، ص ٤٨٣)
(وسائل، ج ١٢، ص ٥٣)
(نهج‌البلاغه، کلمة ٤٣٩)
(مکارم‌الأخلاق، ص ١٥٠)
(فروع کافی، ج ٥، ص ١٤٧)
انتهای پیام