گروه هنر: یادداشت زیر عدم استقبال از همایش علمی جشنواره تجسمی فجر را توجیه نکردن ضرورت «نیاز به توجه به پژوهش‌های کیفی» از سوی هنرمندان تجسمی می‌‌داند، این در حالی است که اساتید هنر دانشگاه‌ها می‌توانند هنرمندان جوان را برای توجه به تئوری‌های هنر ترغیب کنند.
اوایل مهرماه 1391 همراه با اعلام فراخوان جشنواره هنرهای تجسمی فجر در رشته‌های مختلف، موضوعات بخش مقالات علمی این جشنواره شامل «سیر تحولات و دستاوردهای هنرهای تجسمی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی»، «مطالعات تطبیقی میان هنرهای تجسمی انقلاب اسلامی ایران و تحولات هنری بیداری اسلامی»، «اصول و مبانی هنرهای تجسمی انقلاب اسلامی در حوزه اندیشه و هنر دینی»، «نقش و جایگاه هنرهای تجسمی در دیگر هنرهای انقلاب اسلامی» و «بررسی زمینه‌های احیاء ارزش‌های والای هنر ایرانی و اسلامی در هنرهای تجسمی معاصر ایران» اعلام شد.
دبیرخانه تجسمی فجر، اوایل بهمن‌ماه اعلام کرد که با پایان مهلت ارسال آثار، 37 چکیده‌مقاله به دبیرخانه رسیده است و هیئت انتخاب و داوری متشکل از عبدالمجید حسینی‌راد، خشایار قاضی‌زاده و محمد خزایی پس از بررسی، در مرحله اول 23 مقاله را برای ارزیابی ثانویه انتخاب کرده‌اند. همچنین اسامی منتخبین در سایت جشنواره منتشر و وضعیت ارسال مقاله آنها به صورت چکیده و یا کامل مشخص شد.
محمد خزائی، دبیر بخش مقالات پنجمین جشنواره تجسمی فجر به خبرنگار ایکنا گفت: با برگزیدگان تماس گرفته شده است تا مقاله خود را به صورت کامل در فرصت تعیین شده به دبیرخانه ارسال کنند. وی در این گفت‌وگو از برگزار نشدن همایش یا نشست جهت ارائه مقالات برتر خبر داد و گفت: همه تلاش ما این است که مقالات این دوره و گزیده مقالات پنج دوره قبل در کتاب مقالات فجر چاپ و در روز اختتامیه رونمایی شود.
خزائی که دبیری این بخش را در فجر چهارم نیز برعهده داشت، سطح کیفی مقالات ارسالی در جشنواره پنجم را بالاتر از مقالات جشنواره چهارم دانست. از نظر وی ویژگی خاص این بخش در جشنواره پنجم چاپ کتاب مقالات خواهد بود.
عدم استقبال مخاطبان از همایش علمی فجر چهارم با وجود ارائه مقالات کیفی
به نظر می‌آید وی در تصمیم‌گیر‌ی‌های خود استقبال نامطلوب از نشست‌های ارائه مقاله جشنواره چهارم را دخالت داده است. سال گذشته همایش علمی جشنواره با موضوع «تحولات هنر انقلاب تا امروز» با ارائه 7 مقاله و یک میزگرد برگزار شد و در آن عبدالمجید حسینی‌راد، حسن بلخاری، کاوه تیموری، حسنعلی پورمند، امامی‌فر، محمد ستاری و خشایار قاضی‌زاده در سینماتک مؤسسه صبا مقالات خود را ارائه دادند.
همچنین برگزاری میزگردی با عنوان «واکاوی سرچشمه‌های الهام‌بخش هنر اسلامی در دنیای معاصر» با حضور محمدحسین حلیمی، علی رجبی، هادی هزاوه‌ای و محمد نعیمایی از دیگر برنامه‌‌های همایش علمی فجر چهارم با صندلی‌های خالی تماشاگران در موسسه صبا بود.
همایش علمی فجر چهارم در حالی که در آن سفارش پژوهش داده شده بود، نتایج خاصی در بر نداشت، هم از این باب که در هنگام ارائه مقالات توسط اساتید مطرح، تعداد حضار در سالن انگشت‌شمار بود و هم از این باب که کتاب مقالات آن به چاپ نرسید |
داوران فجر چهارم که اسامی آنان اعلام نشد، از میان 91 مقاله ارسالی مقالات شهرزاد صالحیپور، سیدنظامالدین امامی‌فر و منصور کلاه‌کج را بدون رتبه‌بندی به عنوان مقالات برتر اعلام کردند.
همایش علمی فجر چهارم در حالی که در آن سفارش پژوهش داده شده بود، نتایج خاصی در بر نداشت، هم از این باب که در هنگام ارائه مقالات توسط اساتید مطرح، تعداد حضار در سالن انگشت‌شمار بود و هم از این باب که کتاب مقالات آن به چاپ نرسید.
برای برگزاری چنین همایشی با حضور اساتیدی با سطوح پژوهشی بالا، هیچ‌گونه تبلیغات خاصی صورت نگرفته بود، اطلاع‌رسانی بسیار ضعیف در همه سطوح، هم فضای سایبر، هم مراکز پژوهشی و هم در محل برگزاری همایش در حالی که از نظر مکانی جزء بهترین‌سالن‌ها برای برگزاری چنین برنامه‌هایی است، باعث شد تا بسیاری از علاقه‌مندان این حوزه از برگزار شدن چنین برنامه‌‌ای با خبر نشوند.
پژوهش‌های علمی؛ منبع تغذیه‌ای برای هنرمندان تجسمی
اگر چه اطلاع‌رسانی این برنامه از وظایف دبیرخانه و روابط عمومی جشنواره تجسمی فجر بوده است، اما قسمت بزرگی از این کوتاهی بر گردن اساتید رشته‌های مختلف تجسمی در دانشگاه‌هاست. در صورتی که نیاز به بهره‌گیری از پژوهش‌های قوی، توسط اساتید در دانشگاه‌های هنر و گروه‌های تجسمی توجیه و ضروری عنوان شود، می‌توان کلیه شرکت‌کنندگان در جشنواره تجسمی فجر در رشته‌های نقاشی، خوشنویسی، نگارگری، سفال، مجسمه‌سازی، پوستر، کاریکاتور، عکاسی و تصویرسازی را جذب چنین جلساتی کرد؛ البته این به شرطی است که کیفیت مقالات ارائه شده در همایش‌های علمی فجر، همچون فجر چهارم در سطح بالایی قرار داشته باشد و با گذر زمان از این کیفیت کاسته نشود.
محور مقالات جشنواره بعدی همزمان با اختتامیه این جشنواره اعلام شود
در پایان ذکر این موضوع خالی از لطف نیست که پژوهش در سطح کیفی مطلوب امری است که نیاز به زمان و تمرکز دارد و فرصت چهار ماهه از سوی دبیرخانه جشنواره زمینه فعالیت مطلوب را فراهم نمی‌کند. چه بهتر که موضوعات درخواستی و محور مقالات در جشنواره بعدی همزمان با اختتامیه این جشنواره اعلام شود و جامعه پژوهشگر را برای فعالیت در این زمینه ترغیب کند.
به قلم: الهام ترنیان