حمیدرضا شکارسری، کارشناس ادبی و حوزه دفاع مقدس کشورمان در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره استفاده از زبان شعر برای جهانیسازی دفاع مقدس، گفت: میانجیگری فرهنگی بین اقوام و ملل جهان، یک مقوله بسیار پیچیده، بغرنج و بین رشتهای است.
وی ادامه داد: حال اگر برای این میانجیگری فرهنگی سعی بر استفاده از یک واسطه به نام زبان شاعرانه نیز داشته باشیم، مسئله مشکل بغرنجتر میشود؛ چراکه شعر اساس مقولهای است که حین ترجمه به سایر زبانها، بخشی از توانائیهای خود را از دست میدهد.
این کارشناس حوزه دفاع مقدس با تأکید بر اینکه شعر جایگاه رفیع خود به عنوان یک واسطه فرهنگی بین انسانها در جهان را از دست داده است، تصریح کرد: امروزه ابزارها، مدیاها، رشتهها و انواع دیگر هنرها تا حدود زیادی جای شعر به عنوان ابزار ارتباطی میان ملل گوناگون را تنگ کردهاند. بدین ترتیب این انتظار که بتوانیم مقوله دفاع مقدس را با واسطه شعر جنگ و دفاع مقدس به منصه ظهور جهانی برسانیم و درخشش جهانی به آن ببخشیم، انتظار خیلی بزرگی است.
جنگ تحمیلی، دفاع از عقیده، باورها و ایدئولوژی یک ملت بود
نویسنده مجموعه نقد ادبی «زایشمرگهای متن» با اذعان به اینکه 8 سال دفاع مقدس یک جنگ معمولی نبود، بیان کرد: جنگ تحمیلی به مثابه سایر جنگهائی که در جهان و صرفاً به خاطر آب و خاک رخ میداد، نبود؛ در واقع جنگ تحمیلی، دفاع از عقیده، باورها و ایدئولوژی یک ملت بود.
وی با تأکید بر اینکه این ارزشها خواه یا ناخواه در شعر دفاع مقدس نیز بروز میکند، اظهار کرد: تفاوت بین شعر دفاع مقدس و شعر جنگ این است که باورها و مقدسات در این نوع شعر بروز پیدا میکند و ابعاد جنگ را به یک دفاع مقدس تبدیل میکند؛ حال اینکه در شعر جنگ، یک نگاه ضدجنگی نهفته است.
شاعر مجموعه شعر «عاشقانههایی برای دشمن» خاطرنشان کرد: با وجود این، تا چه اندازاه احتمال میدهیم که شعری که مواضع دینی و ایئولوژیک را در خود بروز میدهد، بتواند در آن سوی مرزها همدل و مخاطب پیدا کند؟ مگر در بین کشورهای مسلمان و آن هم میان بخشی از آنها که نمیشود از آن با تعبیر جهانی شدن شعر یاد کرد.
با چه پشتوانهای میخواهیم شعر دفاع مقدسی را جهانی کنیم؟
وی با اشاره به اینکه از سوی دیگر با یک مقوله وسیعتری به نام شعر ایرانی مواجه هستیم، عنوان کرد: باید در نظر داشت که مگر تا چه اندازه توانستهایم شعر را جهانی کنیم که اکنون انتظار جهانی شدن شعر دفاع مقدس را داریم.
شکارسری در ادامه سخنان خود، با بیان اهمیت جایگاه ترجمه در زمینه تسری آثار به آن سوی مرزها، گفت: تا چه اندازه از نهضت ترجمه به عنوان پشتوانه جهانیسازی شعر ایران برخوردار هستیم و تا چه اندازه این نهضت میتواند نیازهای جهانیسازی شعر دفاع مقدس را برآورده کند؟
این سراینده مجموعه شعر «شکلهای فروتنی» یادآور شد: منتقدان و محققان ما نیز در این عرصه فعال نیستند و اکنون باید پرسید که این منتقدان و محققان تا چه اندازه توانستهاند به بررسی زاوایای آشکار و نهان شعر دفاع مقدس دست یابند و به تفسیر آن بپردازند تا بتوان آمادگی لازم برای جهانی کردن شعر دفاع مقدس را کسب کرد؟
مشکل گروههای فشار در بعد فراملی
این شاعر دفاع مقدسی با اشاره به اینکه ناشران ما در بازاریابی فرامرزی شعر دفاع مقدس با تمامی محدودیتهای داخلی، فعالیتهای نزدیک به هیچ داشته و نتوانستهاند موفقیتی را کسب کنند، تصریح کرد: اگر همه این موارد که بیان شد به درستی اجرا شوند، باز هم در بعد فراملی با مشکل گروههای بزرگ فشار بینالمللی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: باید این سؤال را پرسید که لابیهای بزرگ سیاسی جهان که دل خوشی از ایران ندارند و سیاستهای کلان فرهنگی دنیا را تحت سیطره خود گرفتهاند، از نظر دور نداریم که با حضور آنها تا چه میزان امکان جهانی شدن شعر دفاع مقدس وجود دارد. باید بپذیریم که اساس انتظار جهانی شدن از شعر دفاع مقدس بسیار فراتر از محدودیتها و توانائیهای داخلی است.