عزت‌الله یوسفیان‌ملا، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره مشکلات کنونی اوقاف در کشور و راه‌های گسترش سنت وقف در میان آحاد جامعه پرداخت. وی در پاسخ به پرسشی در خصوص لزوم تغییر در قوانین یا تصویب قوانین جدید در جهت افزایش بهره‌وری موقوفات، گفت: وقف یک سنت حسنه الهی بوده که باید در راستای ترویج آن تلاش ارزنده‌ای صورت گیرد. قوانین موجود مربوط به موقوفات دارای مشکلات اساسی است و مجلس آمادگی تغییر قوانین موقوفات را دارد.
وقف به مردم سپرده شود
یوسفیان ملا خاطرنشان کرد: ریاست محترم مجلس شورای اسلامی، هفته گذشته در جلسه‌ای که با متولیان وقف کشور و مسئولان سازمان اوقاف و امور خیریه داشتند، مطلب بسیار مهمی را عنوان کردند که وقف نباید تحت نظارت دولت یا نهادی دیگر باشد، بلکه باید اداره آن به مردم سپرده شود.
وی افزود: این سخن بجایی است و باید در این راستا حرکت کرد. اکنون اکثر مستأجرین موقوفات ناراضی هستند و خود سازمان اوقاف هم از شرایط اداره وقف راضی نیست. هنگامی‌که دو طرف قضیه از وضعیت موجود راضی نیستند، چرا در قوانین مربوط به وقف تجدیدنظر صورت نگیرد.
مدیریت مناسبی بر موقوفات وجود ندارد
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: البته این تجدیدنظر، باید با حفظ کامل وقف‌نامه‌ها، حقوق وقف و عمل وقفیت باشد و هرگز نباید در اصول اساسی وقف تغییری صورت گیرد. در مورد این‌که نیاز به برخی ساماندهی قانونی در امر موقوفات وجود دارد، تردیدی نیست، اما انتظار مجلس این است که این لایحه از جانب خود سازمان اوقاف و متولیان وقف به مجلس ارائه شود.
وی درباره دلایل عدم‌بهره‌وری بسیاری از موقوفات در کشور عنوان کرد: چون ساماندهی و مدیریت درستی در امر موقوفات وجود ندارد، اکثر موقوفات از بهره‌وری لازم برخوردار نیستند. موقوفات موجود در کشور بسیار زیاد هستند، اما با مدیریت‌هایی که لازم است، اداره نمی‌شوند و از سوی دیگر سوءاستفاده‌های زیادی در این زمینه صورت می‌گیرد و حقوق وقف به خوبی ادا نمی‌شود.
آمادگی مجلس برای تصویب قوانین جدید در زمینه وقف
یوسفیان‌ملا تصریح کرد: این امر باعث شاکی شدن اکثر مردم نیز شده است. پس معلوم است که واقعاً در این زمینه مشکلاتی وجود دارد. برای حل مشکلات موجود در زمینه وقف می‌توان گفته‌های اخیر رئیس مجلس را به عنوان یک اصل پذیرفت و دولت هم می‌تواند در این زمینه و برای اصلاح ساختار و اصلاح نحوه اداره موقوفات با رعایت نظر واقف و رعایت اصل وقف‌نامه‌ها به مجلس لایحه ارائه کند و نماینگان نیز آمادگی کامل دارند تا با حمایت از این طرح‌ها، اقدامات لازم را انجام داده و لوایح را تصویب کنند.
وقف بهترین وسیله برای گسترش عدالت اجتماعی
وی ضمن ارائه پیشنهاداتی برای گسترش سنت وقف در میان عموم مردم جامعه، اظهار کرد: برای رسیدن به این هدف باید فرهنگ وقف به بهترین نحو ممکن در جامعه نهادینه شود. وقف سنت پسندیده الهی و بهترین وسیله برای برقراری عدالت اجتماعی در جامعه است. بنابراین باید تلاش‌های فراوانی از جمله در عرصه فرهنگ‌سازی صورت گیرد تا این عمل پسندیده همگانی شود.
وی ادامه داد: باید فرهنگ وقف چنان نهادینه شود که واقف احساس کند به نیتی که در وقف اموال خود دارد، می‌رسد. اکنون ممکن است واقفین تصور کنند مالی را که وقف می‌کنند، از مالکیت آنان خارج شده و به نیت واقعی آنان چه در زمان حیات و چه بعد از وفات به درستی عمل نخواهد شد.
باید عمل درست به نیت واقفان را برای آنان اثبات کرد
وی افزود: اگر واقفین بدانند که به طور کامل به نیات آنان عمل می‌شود و نظر آن‌ها در امر اداره موقوفات قطعاً موثر است، در گسترش عمل وقفی تأثیر فراوانی خواهد گذاشت. کسی که در کار وقف است، باید تمام حق و حقوق آن را ادا کرد. اگر کسی گمان کند که اگر کسی مدرسه‌ای می‌سازد، بعد از مرگش اسم مدرسه را عوض می‌کنند یا یک جایی را برای موضوعی وقف می‌کند و بعداً تغیر کاربری خواهد داد، در دوری جستن مردم از انجام عمل وقف تأثیر فراوانی خواهد گذاشت.
عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: باید عمل درست به نیت واقفان را برای آنان اثبات کرد. بسیاری از قوانینی که امروزه در زمینه وقف وجود دارند، قوانین گویایی نیستند. باید در این قوانین اصلاحات لازم را انجام داد تا خیرین به انجام هرچه بیشتر این سنت خداپسندانه تشویق شوند.
جلب رضایت عمومی؛ اصلی اساسی در گسترش وقف
یوسفیان‌ملا نقش رسانه‌ها و مطبوعات را در ترویج فرهنگ وقف ضروری دانست و تأکید کرد: اصحاب رسانه، روحانیون و نخبگان می‌توانند بیشترین اثر‌گذاری دراین زمینه را داشته باشند. نمایندگان مجلس نیز می‌توانند بر امور وقف، رسیدگی و نظارت لازم را داشته باشند و برای قوانینی که در این حوزه نیاز است، طرحهای خود را به صحن علنی مجلس ارائه دهند.
نماینده آمل در خانه ملت در پایان عنوان کرد: جلب رضایت عمومی اصلی اساسی در جهت گسترش وقف است که در این خصوص باید تلاش‌های شایسته‌ای صورت گیرد و سازمان اوقاف و امور خیریه نیز باید تلاش‌هایش در انجام این اصل و دیگر موارد لازم برای همگانی شدن وقف را بیشتر کند. با انجام اعمال مذکور شاهد خواهیم بود که وقف پیشرفت زیادی خواهد داشت.