به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست تخصصی «نزول الفاظ قرآن کریم» با حضور منصور پهلوان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، امروز، 12 تیرماه در تالار هویزه باغ موزه دفاع مقدس برگزار شد.
در ابتدای جلسه این پژوهشگر قرآنی درباره چگونگی نزول قرآن بیان کرد: بحث نزول قرآن، وسعت بسیاری دارد که نباید آن را محدود به چند بخش خاص کرد، چون همیشه موضوعات تکراری سبب شده، مخاطبان از این‌گونه بحث‌ها دور شوند. برای رهایی از این معضل هم باید از محافظه کاری بیش از حد دوری کرد.
وی افزود: با توجه به توضیح فوق، باید گفت که بین شیعه و سنی وحدت نظری درباره مبعث پیامبر(ص) وجود دارد؛ چرا که همه مسلمانان معتقدند قرآن در 27 ماه رجب بر پیامبر نازل شده است. این وضعیت در شرایطی است که در چند آیه تاکید شده، قرآن در ماه رمضان بر پیامبر نازل شده است. این دو تاریخ شاید برخی را به سوال برانگیزد، اما برای آن جوابی وجود دارد که باید بیشتر برای مردم بیان شود.
پهلوان شکل نزول قرآن را دو شکل توصیف کرد و گفت: قرآن به دو صورت به پیامبر نازل شد. ابتدا به صورت کلی، دوم به صورت تدریجی؛ با این توضیح باید گفت در آیه‌ای که به نزول قرآن در ماه مضان اشاره دارد منظور نازل شدن یک باره قرآن است.
«انزل» به معنای نزول کلی است
این پژوهشگر ادامه داد: نکته‌ای دیگر که به روی گفته فوق صحه می‌گذارد این است که در آیه‌ای که به نزول قرآن در ماه رمضان اشاره کرده از کلمه «انزل» استفاده می‌شود. این کلمه در عربی برای نزول یک باره و کلی استفاده می‌شود، اما آنجا که به بحث نزول تدریجی اشاره می‌کند کلمه «نزل» مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پهلوان ادامه داد: شکل نزول یک باره و تدریجی را در برخی دستورات اسلامی نیز می‌توان مشاهده کرد. برای مثال از نحوه حرام کردن شراب مثال می‌زنم که طی چند آیه بر پیامبر نازل شد، البته پیامبر بر حرام بودن قطعی شراب آگاه بود، اما بر بیان آن باید ظرفیت و موقعیت آن زمان هم در نظر گرفته می‌شد. این نکته‌بینی تیزهوشانه سبب شد که بسیاری از دستورات اسلام پذیرفته شود.
این پژوهشگر علوم قرآنی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: شاید این سوال پیش بیاید که چرا در ابتدا قرآن یک باره بر پیامبر نازل شد، و سپس به صورت تدریجی؟ جواب به این سوال مشخص است، زیرا نزول یک‌باره به پیامبر این امکان را می‌داد که نسبت به کل قرآن آگاهی لازم را داشته باشد و اگر سوالی پیش می‌آمد، می‌توانست به خوبی به سوالات پاسخ دهد، اما این‌که چرا یک بار هم به صورت تدریجی نازل شد؟ دلیلش این است که ظرفیت‌های توده مردم برای پذیرش آیات وحی مد نظر بوده است.
پهلوان در پایان بیان کرد: هر کدام از مسلمانان خود یک رسول هستند، چون بر تمامی آنها قرآن نازل شده است، در ضمن در آیه‌ای از قرآن هم آمده «کسانی‌که رسالت‌های الهی را تبلیغ می‌کنند، رسولان هستند». پس در مباحث قرآنی رسالت همگی ما سنگین است که متاسفانه در سال‌های اخیر به فراموشی سپرده شده است، در صورتی که هر یک از ما باید با کلام و رفتار مبلغ قرآن کریم باشیم.