در بین هر چیزی، برگزیدهای وجود دارد؛ ازمیان موجودات، انسان به عنوان اشرف مخلوقات برگزیده شده؛ از میان پیامبران، رسول گرامی اسلام؛ از میان ادیان، دین مبین اسلام؛ از میان کتب آسمانی، قرآن مجید؛ از میان سنگ ها، حجرالاسود و...، و از میان شبهای تمام سال نیز، شب قدر، به عنوان بهترین و برترین شب شناخته شده است.
رمضان نیز فرصت مناسبی است تا در شبها و سحرهای آن، به ویژه در شبهای قدر، به زندگی خود رنگ و بوی خدا و معنویت ببخشیم.
استاد محمد رضا حکیمی در کتاب «خورشید مغرب» در باره ی این شب مینویسد:
«... آن شبی که باید شکواییه ی هجران را درنوردید و به امید وصل و دیدار، بیدار نشست و از جام ظهور «سلام» تا « مطلع فجر» سرمست بود، کدام شب است؟ شبی است که باید به یاد روی محبوب، با دردمندیهای عاشقانه نالید و زارید... ».
شبی است که حضرت حافظ با الهام از قرآن، آن را شب وصل نامیده است و طومار «نامه ی هجران» را به هم پیچیده میداند:
شب وصل است و طی شد نامه ی هَجر/ سلام فیه حتی مطلع الفجر
دلا در عاشقی ثابت قدم باش/ که در این شب نباشد کار، بی اجر
شب قدر، شب نزول قرآن، شب نزول «فرشته»ها و «روح» است.
شبی است که مقدرات بشر رقم میخورد.
شبی است که در آن، شیاطین در بند هستند و راهی به سوی گمراه ساختن آدمی ندارند.
شبی است که بنده ی گنهکار، با خدا از در آشتی در میآید و با آب توبه، تیرگیهای گناه را از آیینه ی دل میشوید تا نور حق بر آن بتابد و صفات الهی در آن متجلی گردد....
در این شب پرفیض و برکت، لطف خدا از زمین و آسمان بندگان را احاطه کرده است و هر کس به فراخور خویش، بهره و نصیبی از فیوضات این شب دارد؛ طبیعی است که هرکس دلش دریاتر باشد، دریافتش نیز بیشتر است!
شبی است که در آن، انسانهای عارف، برات آزادی از آتش جهنم دریافت میکنند.
دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند/واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی آن شب قدر که این تازه براتم دادند
اما برای شناور ماندن در این اقیانوس عظیم چه باید کرد؟
کتابهای زیادی درباره ی اعمال این شبها نگارش یافته است. مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی یکی از آن هاست و اعمالی برای این شبها ذکر کرده که عبارتند از: غسل، شب زنده داری، لعن بر قاتلان علی(ع)، تلاوت قرآن، توبه و استغفار، قرآن بر سر گرفتن و....
سالکان، این شب را به رفع تکلیف نمیگذرانند؛ با انجام این اعمال میتوان نام خود را در دفتر خوشبختی ثبت کرد و مورد توجه یگانه حجت باقیمانده ی خدا بر روی زمین قرار گرفت. شب قدر، شبی است که باید «دفترچه ی بیمه» زندگی را به مهر « تمدید اعتبار» امام زمان (عج) ممهور ساخت.
اگر دل در این شب، بهاری نشد، همیشه ی سال پائیزی و سرد است.
آنجا که میتوان با قطره اشکی در نیمههای شب، انبوه آتشی را خاموش کرد؛
آنجا که فرشتگان، به نزدیکترین مدار زمین رسیدهاند؛
آنجا که شیاطین در « بند» هستند.
آنجا که درهای جهنم بسته است و درهای بهشت باز؛
آنجا که خواندن یک آیه، با ختم قرآن برابری میکند؛
و...
چرا غفلت؟!
باید در این شب های« امتحان الهی»، آب بیداری به سر و صورت خود زد و معرفت کسب کرد تا موفق به دریافت «کارنامه ی قبولی » شد!...
شب قدر شبی است که طاعت بیداردلان و نیایش شب زنده داران، رنگ دیگری به خود میگیرد و عاشقانه تر است؛ آنان با محبوب خود راز و نیاز میکنند و میگویند:
یارب، زگناه خویش، شرمنده منم/ بر هرچه عقوبت است، زیبنده منم
غفار تویی، غنی تویی، شاه تویی/ بدکار منم، گدا منم، بنده منم
پس اگر سستی کردیم و نتوانستیم نام خود را از دفتر بدکاران و گناهکاران حذف کنیم، باید انگشت حسرت به دندان بگیریم و تا شب قدر سال بعد، منتظر بمانیم؛ اما از کجا معلوم که شب قدر دیگری را درک کنیم ؟!...
امید که خداوند در چنین شب سرنوشت سازی، همه ی بندگان را به لطف خود بنوازد، لذت مناجات را به ما نیز بچشاند و بهترین سرنوشتها را برای شیعیان و پیروان اهل بیت رقم زند. آمین
مهدی محدثی