رسول بخشی‌دستجردی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بررسی مهم‌ترین موانع تحقق بانکداری اسلامی در کشور پرداخت و اظهار کرد: مهم‌ترین مشکل نظام بانکی ما موضوع خلق پول است و در واقع اقتصاددانان محترم اسلامی، گمان می‌کنند اگر ما بتوانیم به طریقی ربا را از نظام بانکی حذف کنیم و به یک بانکداری بدون ربا برسیم این بانکداری، اسلامی است.
اقتصاددانان اسلامی به موضوع خلق پول توجهی نکرده‌اند
وی ادامه داد: چنین اظهارنظری، دقیق نیست؛ چراکه نظام بانکداری موجود علاوه بر خصیصه بهره یا ربا یک ویژگی دیگر هم دارد که آن هم باید اصلاح اساسی شود و آن موضوع خلق پول است. نظام بانکی موجود ما مبتنی بر اصل ذخیره جزئی فعالیت می‌کند که براساس این اصل، نظام بانکی می‌تواند خلق پول کند و در واقع در عقود اسلامی همانند مضاربه، جعاله، مساقات و ....به لحاظ اقتصادی و عقلی در درست و صحیح بودن این عقود، شکی نیست و متناسب با اصول اقتصادی و مذهبی طراحی شده‌اند اما وقتی قرار است این عقود در قالب نظام بانکداری موجود که مبتنی بر موضوع خلق پول است عملی شود مشکل پدید می‌آید.
بخشی اظهار کرد: موضوع خلق پول مورد توجه اقتصاددانان اسلامی ما قرار نگرفته است و این مورد نیازمند بررسی بسیار دقیقی است که آیا اساسا این موضوع مورد تأئید اسلام هست یا خیر؟ براساس تحقیقاتی که ما در سالیان اخیر انجام داده‌ایم مشخص شده است که موضوع خلق پول مورد تائید اسلام نیست، چراکه منتهی به جابه‌جایی ثروت از اقشار جامعه به سوی بانکداری می‌شود؛ به ویژه اگر بانک‌ها خصوصی باشند وضع بدتر می‌شود بنابراین باید در مورد خلق پول فکری اساسی کرد.
ضرورت ممانعت از خلق پول از جانب بانک‌ها
وی تأکید کرد: من به چند آمار اشاره می‌کنم که این آمار مبتنی بر نقدهای ما بر نظام بانکداری است که مثلا مجموع مطالبات شبکه بانکی کشور از دولت و مردم، بیش از سه‌برابر درآمد ملی است. همچنین مجموع کل مطالبات بانکی، از کل سپرده‌هایی که در بانک‌ها گذاشته شده است بیشتر است و نه تنها از سپرده‌ها بیشتر است از کل نقدینگی کشور که سپرده‌ها جزئی از نقدینگی هستند هم بیشتر است؛ یعنی اگر کل نقدینگی کشور به مالکیت بانک‌ها درآید طلب بانک‌ها وصول نمی‌شود.
وی اظهار کرد: این اشکالات بسیار عمیقی است که ناشی از نظریه اصل ذخیره جزئی یا همان خلق پول است و اگر اکنون در نظام بانکی می‌خواهیم صرفا عقود اسلامی را رعایت کنیم یا ربا را از آن حذف کنیم، این مشکل حل نمی‌شود و تأکید بنده، بیشتر بر این موضوع است که علمای اقتصاد اسلامی توجه خود را بر روی موضوع خلق پول معطوف کنند؛ چراکه بنده مهم‌ترین مانع تحقق بانکداری اسلامی در کشور را پدیده خلق پول می‌دانم.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری برای حل مشکل خلق پول وجود دارد اظهار کرد: مسلما باید مانع خلق پول در شبکه بانکی شد؛ به این طریق که ما باید به سمت ذخیره قانونی برویم که بانک نگه می‌دارد و مرتب افزایش پیدا می‌کند و این یک واقعیت علمی و انکارناپذیر است.