به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با افزایش مسابقات قرآن در سطح دستگاه‌ها و نهادها که این روزها شاهد برپایی آن هستیم و تقریباً اکثر دستگاه‌ها، نهادها و وزارت‌خانه‌ها، اقدام به برپایی مسابقات قرآن در سطح کارکنانشان می‌کنند و در کنار آنها، مسابقات قرآن جمهوری اسلامی ایران که از مرحله شهرستانی آغاز و پس از پشت سر گذاشتن مرحله کشوری برگزیدگان خود را به مسابقات بین‌المللی قرآن می‌رساند؛ شاهد فعالیت چندین برابر داوران مسابقات قرآن هستیم و گاهی اوقات مشاهده می‌کنیم که برخی از داوران مسابقات قرآن هر هفته برای داوری در مسابقات مختلف قرآنی دعوت می‌شوند و بخش زیادی از اوقات خود را به داوری در مسابقات قرآن می‌پردازند.
ضرورت ساماندهی بحث داوری در مسابقات قرآن و روندی که این روزها شاهد آن هستیم مبنی بر اینکه اکثر دستگاه‌ها و نهادها به گفته همین داوران مسابقات بین‌المللی قرآن برای بالا بردن سطح مسابقات قرآن، ترجیح میدهند از داوران بین‌المللی استفاده کنند و با حضور این داوران بین‌المللی در اکثر مسابقات قرآن کشور شانس حضور داوران جوان‌تر برای کسب تجربه در عرصه داوری از بین برود؛ گزارشی در گفت‌وگو با داوران بین‌المللی مسابقات قرآن که در رشته قرائت داوری می‌کنند(قضاوتی از جنس بین‌المللی برای مسابقات قرآن/ جای داوران جوان کجاست؟) طی روزهای گذشته بر روی خروجی ایکنا منتشر شد که با توجه به ضرورت پرداختن به این موضوع در این گزارش به گفت‌وگو با داوران مسابقات بین‌المللی قرآن که در رشته حفظ داوری می‌کنند و از حافظان کل قرآن کریم نیز هستند، پرداخته‌ایم.
داوران جوان چگونه کسب تجربه کنند؟
حجت‌الاسلام والمسلمین شهیدی‌پور، حافظ کل قرآن کریم درباره داوری مسابقات مختلف قرآنی توسط داوران بین‌المللی، می‌گوید: متأسفانه داوران بین‌المللی مسابقات قرآن در تمامی سطوح مسابقات داوری می‌کنند؛ مگر ما به دنبال استعدادهای جدید نیستیم؟! اگر قرار باشد که تمامی مسابقات قرآن در کشور توسط داوران پیشکسوت و بین‌المللی انجام شود پس داوران جوان‌تر چگونه کسب تجربه داشته باشند؟
وی ادامه می‌دهد: اگر زمینه کسب تجربه برای چهره‌های جوان را فراهم کنیم تا داوران جوان با داوری در سطح شهرستانی و استانی کسب تجربه داشته باشند و بتوانند برای داوری در مسابقات کشوری و بین‌المللی آماده شوند اتفاق بسیار خوبی خواهد افتاد. متأسفانه طی سال‌های اخیر یک تبی بین داوران مسابقات قرآن ایجاد شده که اگر کسی سه سال داوری کشوری داشته باشد، می‌تواند در مسابقات بین‌المللی قرآن داوری کند که البته این دیدگاه هم اشتباه است و هر یک از داوران باید در جایگاه خود قرار بگیرند.
شهیدی‌پور با بیان اینکه نباید داوران محدود به چند نفر شوند، ادامه می‌دهد: باید اجازه دهیم در یک دوره زمانی مشخص افراد مستعد خود را به سطحی از توانمندی برسانند که بتوانند در مسابقات بین‌المللی قرآن داوری کنند؛ باید راه را برای ارتقای داوران کم‌تجربه‌تر و زمینه حضور آنها در مسابقات بین‌المللی قرآن فراهم کنیم و به جای اینکه داوران بین‌المللی در مسابقات شهرستانی و استانی داوری کنند باید اجازه دهیم داوران جوان‌تر فرصت داوری در سطوح بالاتر را به دست آورند.
صلاح نمی‌دانم داوران بین‌المللی مسابقات سطوح پایین‌تر را داوری کنند
وی با عنوان این مطلب که صلاح نمی‌دانم داوران بین‌المللی در تمام مسابقات قرآن داوری کنند، می‌گوید: ما باید در بحث مسابقات قرآن و داوری رقابت‌های قرآنی جوان‌گرایی داشته باشیم و اجازه دهیم که جوانان هم وارد این عرصه شوند تا سلامت مسابقات قرآن در تمامی سطوح حفظ شود؛ داوران پیشکسوت نیز بهتر است نقش ناظر را داشته باشند. اگر داوران پیشکسوت دیدند که داوران جوان بد عمل کردند، می‌توانند ورود داشته باشند.
شهیدی‌پور ادامه داد: لزومی ندارد که در تمامی مسابقات کشوری قرآن هم از داوران بین‌المللی استفاده شود؛ به طور مثال سازمان اوقاف می‌تواند در مسابقات کشوری شکوفه‌ها از داوران جوان‌تر استفاده کند و ترکیبی بچیند که مشخص باشد در سال جاری، کدام داوران می‌توانند در کدام مسابقات داوری داشته باشند تا اینطور نشود که هر سازمانی از هر داوری که خواست دعوت کند و آن داور نیز بپذیرد.
در حالی که شهیدی‌پور، داوری در رقابت‌های سطوح پایین‌تر توسط داوران بین‌المللی را صلاح ندانسته و تأکید می‌کند که فرصت کسب تجربه برای جوانان نیز باید فراهم شود، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج‌ابوالقاسم حافظ کل قرآن کریم و از داوران مسابقات بین‌المللی قرآن نیز بر این نکته تأکید کرده و با بیان اینکه لزومی ندارد داورانی که به مسابقات قرآن استانی و شهرستانی دعوت می‌شوند از داوران بین‌المللی باشند، می‌گوید: زمانی که داوران بین‌المللی برای داوری مسابقاتی که سطح پایین‌تری دارد دعوت می‌شوند بهتر است سوال کنند که بقیه داوران چه کسانی هستند؛ اگر داوران بین‌المللی در هیئت داوران آن مسابقات حضور داشتند دلیلی برای پذیرش داوری آن مسابقات وجود نداشته و نباید بپذیرند.
چند داور بین‌المللی همزمان در مسابقات سطح پایین‌تر نباشند
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه این روزها وقتی از یک داور بین‌المللی برای داوری در هر سطحی دعوت میشود اگر دیگر داوران بین‌المللی در هیئت داوران حضور داشته باشند، می‌پذیرد و در غیر این صورت نمی‌پذیرد در حالی که باید برعکس این موضوع اتفاق بیفتد زیرا لزومی ندارد در مسابقاتی در سطح شهرستانی و استانی همه داوران از چهره‌های بین‌المللی باشند.
امیر آقایی از حافظان کل قرآن کریم نیز درباره حضور داوران بین‌المللی در تمامی سطوح مسابقات قرآن می‌گوید: گاهی اوقات داوران مسابقات بین‌المللی قرآن به دلیل اصرارهایی که از سوی دستگاه‌ها و نهادها وجود دارد داوری مسابقات قرآن در هر سطحی را می‌پذیرند و در واقع دست خودشان نیست.
وی ادامه می‌دهد: اینکه سطح مسابقات قرآن برخی از دستگاه‌ها و نهادها نسبت به مسابقات کشوری و بین‌المللی قرآن اوقاف پایین‌تر است، درست است اما دستگاه‌هایی که چنین مسابقاتی را برگزار می‌کنند این تصور را ندارند و به همین دلیل است که از داورانی در رده‌های بین‌المللی برای مسابقات خود دعوت می‌کنند.
آقایی با بیان اینکه دستگاه‌های مختلف برای داوری مسابقات قرآن به ویژه در مقاطع شهرستانی و استانی می‌توانند از نیروهای قرآنی خود که توان داوری رقابت‌های قرآنی را دارند استفاده کنند، عنوان می‌کند: مسئولان برگزاری مسابقات قرآن ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و... داوری مسابقات خود را به نیروهای قرآنی خود واگذار می‌کنند و با برگزاری دوره‌های تربیت داور مسابقات قرآن سطح توانمندی نیروهای قرآنی خود را ارتقا میدهند؛ حتی گاهی اوقات سازمان‌ها می‌توانند داوران داخلی خود را در کنار داوران صاحب‌نام به کار گرفته و کم‌کم جایگزین داوران بین‌المللی کنند.
وی ادامه می‌دهد: داورانی که رقابت‌های بین‌المللی قرآنی را داوری می‌کنند پله‌پله آمده‌اند تا به اینجا رسیده‌اند و تجربیات زیادی نیز در این سال‌ها کسب کرده‌اند پس دلیلی ندارد این داوران مسابقاتی در سطح شهرستانی و استانی داوری کنند و در واقع به سال‌هایی برگردند که تجربه کمی در داوری داشتند و به همین دلیل مسابقاتی در سطح پایین را داوری می‌کردند.
امیر آقایی سطح‌بندی داوران مسابقات قرآن و تفکیک آنها در سطوح مختلف را راهی مناسب برای ساماندهی بحث داوری می‌داند و می‌گوید: هر سطح از مسابقات قرآن داوران مربوط به خود را می‌طلبد و داوری که در سطح بین‌المللی است نباید داوری مسابقاتی در سطح شهرستانی را انجام دهد همانطور که داوری در سطح شهرستانی و استانی نمی‌تواند رقابت‌های بین‌المللی را داوری کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین شهیدی‌پور نیز در تأیید صحبت‌های امیر آقایی با اشاره به سطوح مختلف شهرستانی، استانی، کشوری و بین‌المللی مسابقات قرآن، می‌گوید: همانطور که مسابقات قرآن در کشور سطح‌بندی شده‌اند باید داورانی که در این مسابقات داوری می‌کنند نیز سطح‌بندی کنیم و مشخص باشد که کدام داوران در کدام سطوح می‌توانند داوری داشته باشند.
تشکیلاتی مانند فیفا برای مسابقات قرآن ایجاد شود
وی ادامه می‌دهد: بعد از اینکه داوران مسابقات قرآن سطح‌بندی شدند، باید تشکیلاتی مانند فیفا که برای مسابقات ورزشی تعیین تکیلف می‌کند و داوری در مسابقات مختلف را به صورت نوبتی و دوره‌ای به داوران مختلف می‌دهد برای مسابقات قرآن نیز شکل بگیرد و این تشکیلات تعیین کند که کدام داوران در کدام سطوح به داوری بپردازند و همچنین مشخص کند که کدام داوران نیازی نیست که در مسابقات شهرستانی و استانی داوری کنند و فقط باید در مسابقات کشوری و بین‌المللی داوری کنند.
شهیدی‌پور راهکار دیگر برای ساماندهی به بحث داوری را انتخاب اعضای هیئت داوران به صورت ترکیبی می‌داند و می‌گوید: در هیئت داوران مسابقات مختلف قرآنی می‌توان از چند داور جوان و چند داور پیشکسوت استفاده کرد؛ هرچند که در این صورت هزینه‌ها کمی بالا می‌رود اما به هر حال برای به دست آمدن نتیجه خوب باید هزینه کنند.
وی با بیان اینکه در عرصه داوری مسابقات قرآن دست زیاد شده است و عرضه زیاد و تقاضا کم است، ادامه می‌دهد: نباید هیچ‌یک از داوران تصور کنند که در بحث داوری مسابقات قرآن حق آب و گل دارند و نباید داوری منحصر به تعداد خاصی از داوران شود بلکه بهتر است که همه داوران برای مسابقات قرآن دعوت شوند.
اما راهکاری که حجت‌الاسلام والمسلمین حاج‌ابوالقاسم برای ساماندهی به بحث داوری مسابقات قرآن ارائه می‌کند احیای ستاد عالی مسابقات قرآن کشور است که در این باره می‌گوید: این ستاد که متأسفانه در طول سال تعطیل یا نیمه‌تعطیل است باید فعال شود و وظایف خود را نسبت به بحث داوری، طبقه‌بندی داوران و مشخص کردن شرایط هر داور برای هر مسابقه‌ای و همچنین مجوز دادن به مسابقات قرآن به خوبی دنبال کند.
اعزام داور به مسابقات قرآن توسط ستاد برگزاری مسابقات قرآن کشور
وی در ادامه می‌گوید: برای اینکه مشکلی در حوزه داوری مسابقات در سطوح شهرستانی، استانی و کشوری وجود نداشته باشد ستاد عالی مسابقات قرآن باید یا خودش به مسابقات مختلف داور معرفی کند؛ برخی از داوران مسابقات قرآن در طول یک سال دائما در سفر هستند و در مقابل داورانی هم هستند که فرصتی برای داوری به آنها داده نمی‌شود که لازم است فرصت‌های داوران به صورت عادلانه بین داوران تقسیم شود و هر داور سهمیه‌ای مشخص در طول سال داشته باشد.
حاج‌ابوالقاسم با اعتقاد بر اینکه اگر ستاد عالی مسابقات قرآن فعال نشود نمی‌توانیم از داوران انتظار داشته باشیم که درخواست‌هایی در خصوص داوری مسابقات مختلف را نپذیرند، می‌گوید: داوران مسابقات قرآن معمولا در مقابل دعوت‌های اجباری قرار می‌گیرند و چاره‌ای جز پذیرش ندارند و وظیفه ستاد عالی مسابقات قرآن است که به این حوزه سامان بدهد.
این حافظ کل قرآن کریم توصیه‌ای هم به داوران مسابقات بین‌المللی قرآن دارد و می‌گوید: داوران مسابقات بین‌المللی قرآن تا جایی که امکان دارد داوری مسابقات قرآن در سطوح شهرستانی و استانی و مسابقات سازمان‌ها و نهادها را نپذیرند و اجازه دهند که داوران جوان‌تر و کم‌تجربه‌تر داوری مسابقاتی در این سطوح را داوری کنند.
حاج‌ابوالقاسم راهکار دیگر برای ساماندهی بحث داوری مسابقات قرآن توسط ستاد عالی مسابقات قرآن را تهیه بانک اطلاعاتی داوران مسابقات قرآن می‌داند و در این باره اظهار می‌کند: ستاد عالی مسابقات قرآن باید بانک اطلاعاتی کاملی از افرادی که توانایی داوری دارند تهیه کرده و شاخص‌هایی برای طبقه‌بندی داوران مسابقات قرآن داشته باشد تا مشخص شود تعداد داوران درجه یک، دو و سه چقدر است و برای داوران هر سطح نیز سهمیه‌بندی مشخصی انجام شود.
با جداسازی داوران بین‌المللی از داوران کم‌تجربه‌تر موافق نیستم
در این میان، امیر آقایی با عنوان این مطلب که با جداسازی داوران بین‌المللی از داوران سطح پایین‌تر موافق نیستم، می‌گوید: مگر ما چند مسابقه در سطح بین‌المللی داریم که داوران بین‌المللی ما بتوانند در آنها داوری کنند؟ مسابقات بین‌المللی ما شامل مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران، مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان و مسابقات قرآن ارتش ایران و عمان است و اگر قرار باشد که داوران بین‌المللی فقط در مسابقات بین‌المللی داوری کنند فقط سه بار در سال می‌توانند داوری داشته باشند که این مسئله قابل توجیه نیست و البته به این معنا هم نیست که راه را برای داوران جوان ببندیم.
وی با بیان اینکه باید یک راهکار قابل قبول و منطقی برای استفاده از داوران باتجربه و داوران جوان‌تر پیدا کنیم، بحث را دوباره به ستاد عالی مسابقات قرآن می‌کشد و می‌گوید: سال‌ها پیش کمیته فنی ستاد عالی مسابقات قرآن یک کاری را در رابطه با داوران مسابقات قرآن به منظور تقسیم‌بندی این داوران انجام داد تا به بررسی مشکلاتی که استفاده زودهنگام از داوران جوان و تبعاتی که به همراه دارد و ... بپردازد که البته این کار در همانجا متوقف شد و دیگر ادامه پیدا نکرد؛ جا دارد این موضوع دوباره مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
هرچند که پیرامون موضوع داوری مسابقات قرآن در سطوح مختلف توسط داوران بین‌المللی و دورتر شدن جوان‌ترها از عرصه داوری مسابقات قرآن مباحث متعددی از سوی قاریان و حافظان قرآن کریم که از داوران مسابقات بین‌المللی قرآن نیز هستند مطرح شد اما آنچه که بین نظرات این اساتید و داوران مسابقات قرآن مشترک بود بحث ساماندهی داوری مسابقات قرآن و ارتباط آن با ستاد عالی مسابقات قرآن جمهوری اسلامی ایران بود که اساتید قرآنی پیرامون فعالیت بیشتر ستاد عالی مسابقات قرآن و ساماندهی بحث داوری مسابقات قرآن با هم اتفاق نظر دارند.
داور جوان یعنی ... هر چند بسیاری از جوانان امروزی، فهم و درک و اجرای کارشان از بسیاری از آقایان قوی تر است ولی فقط بخاطر سنشان اجازه ورود به این عرصه را ندارند.