حجتالاسلام والمسلمین غلامعلی معصومینیا، عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم اقتصادی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره سیره اقتصادی پیامبر اسلام(ص) پرداخت و اظهار کرد: اصول اساسی در سیره اقتصادی حضرت رسول اکرم(ص) فراوانند که بنده به چند مورد از آنها اشاره میکنم. یکی از این موارد، این است که ایشان به کار و تلاش اهمیت فراوانی میدادند و خود نیز هرگز بیکار نبودند و در کودکی همانند بسیاری از پیامبران چوبانی کرده و در جوانی با اموال حضرت خدیجه(س) برای تجارت به شام رفته و سود مناسبی هم به دست آوردند.
موفقیت اقتصاد مقاومتی نیازمند توجه به مقوله کار است
نماینده ولی فقیه در دانشگاه علوم اقتصادی ادامه داد: در برخی از نَقلها آمده است که آن حضرت در برخی مواقع با دست مبارک خودشان خیاطی میکردند و این موضوع نشان میدهد که یکی از راههای نجات انسان، کار کردن است و این موضوع برای جامعه ما هم دارای اهمیت بوده و برای موفقیت اقتصاد مقاومتی باید بدان توجه فراوان صورت گیرد.
وی افزود: یکی دیگر از اموری که در سیره اقتصادی رسول گرامی اسلام(ص) قابل مشاهده است، این است که ایشان در زندگی خود بسیار سادهزیست بودند. به فرموده حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) حضرت رسول اکرم هرگز سیر از سر سفره بلند نمیشدند. این اصل دوم هم، در رابطه با اقتصاد مقاومتی بسیار مهم است و ما نیازمند مدیریت مصرف هستیم؛ چراکه یکی از بلاهایی که امروزه جامعه ما بدان دچار شده است موضوع مصرفگرایی و واردات کالاهای لوکس و غیرضروری خارجی است و اگر در زمینه مصرف به سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) توجه کنیم بسیاری از مشکلات اقتصادی ما برطرف خواهد شد.
رعایت اعتدال در انفاق
معصومینیا اظهار کرد: موضوع دیگر، این است که پیامبر اسلام(ص) در زندگی اقتصادی خود بسیار میانهرو بودند؛ بدین معنی که وقت خود را تقسیم کرده و در عین تلاش اقتصادی، عبادت و رسیدگی به خانواده هم آسیب نمیدید. ایشان از یک طرف انفاق میکردند اما از سوی دیگر همه چیز را و بیش از حد اعتدال انفاق نمیکردند؛ چراکه خداوند به ایشان فرمودند: پیراهن خود را هم انفاق نکنید که نتوانید از خانه بیرون بیائید.
عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم اقتصادی ادامه داد: یکی دیگر از مواردی که در سیره اقتصادی پیامبر اسلام(ص) قابل مشاهده است، این است که ایشان به تعهدات اقتصادی بسیار پایبند بودند. در زمان جاهلیت ایشان به محمد امین معروف بودند، به گونهای که وقتی ایشان از مکه به مدینه مهاجرت کردند امیرالمؤمنین علی(ع) را نگه داشتند که در مکه بماند و بعد از رد کردن امانتهای مردم به سوی آنان برود.
تلاش پیامبر اسلام(ص) برای ریشهکن کردن فقر در جامعه
نماینده ولی فقیه در دانشگاه علوم اقتصادی تأکید کرد: همانگونه که میدانیم، مطلوب اسلام، این است که در جامعه فقیر وجود نداشته باشد اما تا زمانیکه فقر در جامعه ریشهکن نشده باشد، سخنرانیای از رسول اکرم(ص) سراغ نداریم که توصیه به انفاق به نیازمندان در آن وجود نداشته باشد و در سیره مبارک خود رسول گرامی اسلام هم هرکس از ایشان چیزی را طلب میکرد حتما آن نیازمند را یاری میکردند و هرگز پیش نیامد که شخصی چیزی را از ایشان طلب کند و پیامبر اسلام(ص) پاسخ منفی بدهند.
معصومینیا ادامه داد: یکی دیگر از مواردی که در سیره اقتصادی پیامبر اسلام وجود دارد، این است که اگر کسی به ایشان بدهکار بود و مهلت میخواست، آن حضرت اگر میتوانستند میبخشیدند و اگر نیاز داشتند به راحتی مهلت میدادند و این موضوع برای ما درسآموز است.
وجود سادهزیستی در سیره اقتصادی پیامبر اسلام(ص)
وی افزود: در زمینه رفتارهای اقتصادیِ اجتماعی ایشان باید گفت که چون در مدینه فقر حاکم بود، مردم مدینه بخشهایی از خانههای خود را به مهاجرین بخشیدند اما زمانیکه نوبت به زمینهای کشاورزی رسید، آن حضرت اجازه ندادند و فرمودند در قالب مُزارعه با آنها قرارداد ببندید و دلیل این امر هم این بود که مردم مدینه کشاورز نبودند و در این صورت کشاورزی آسیب میدید و این سیاست باعث شد تا هم مهاجرین فعالیت کشاورزی یاد بگیرند و هم اینکه انصار زمینهای خود را از دست ندهند.
معصومینیا در پایان تأکید کرد: یکی از موارد مهم در سیره اقتصادی پیامبر اسلام(ص) این است که ایشان نظارت شدیدی بر بازار مسلمانان داشتند؛ چراکه بازار شاهراه اقتصاد بود و به همین دلیل ایشان شخصا برای نظارت به بازار مراجعه میکردند و نکته دیگر این است که ایشان چون رهبر مسلمانان بودند اجازه نمیدادند که خانواده ایشان از سادهزیستی خارج شوند و این درس بسیار مهمی است که مسئولان جامعه اسلامی باید زندگی خانوادگی بسیار سادهای داشته باشند که مردم احساس سختی نکنند.