کاهش ازدواج؛ این واقعیتی است که در جامعه کنونی ایران رخ داده است و متخصصان امر 10ها دلیل در خصوص چرایی و راهکارهای رفع آن مطرح کرده‌اند. اما یکی از این دلایل را می‌توان بزرگ‌تر شدن جوامع و عدم شناخت افراد از همدیگر دانست.
اکنون بسیاری از جوانان آماده ازدواج با این سؤال بزرگ مواجه هستند که با چه کسی ازدواج کنم؟ عدم پاسخ گویی مناسب و به موقع به این سؤال و معرفی فرد مناسب برای ازدواج، هم ازدواج‌ها را به تأخیر انداخته و هم موجب شده تعداد اشتباه‌ها در خصوص ازدواج با فرد مناسب افزایش پیدا کند.
امری که در جوامع کوچک گذشته کمتر اتفاق می‌افتاد. در این جوامع مردم همدیگر را می‌شناختند، شناختی که منجر به یافتن «هم کُف» برای همه اعضای آن می‌شد. نکته جالب توجه اینکه در گذشته جامعه دارای هوشمندی ارزشمندی بود مبنی بر اینکه کمتر فردی مجرد باقی می‌ماند و سعی می‌شد برای همه اعضا، فرد مناسب معرفی شود. به عنوان مثال علاوه بر اینکه برای افراد عادی جامعه بر اساس منزلت، جایگاه خانوادگی، علایق، شخصیت و ... آنها فرد مناسب معرفی می‌شد، بلکه حتی برای افراد متفاوت جامعه نیز که دچار مشکل ویژه‌ای بودند، فرد مناسب شناسایی و متعادل سازی می‌شد.
15 درصد هر جامعه‌ای را افراد معلول تشکیل می‌دهند، این معلولیت می‌تواند از خفیف تا شدید درجه‌بندی شود، اما در جوامع گذشته حتی افراد دچار معلولیت و یا عیب خاص هم ازدواج می‌کردند و بر اساس همین ویژگی‌شان برای آنها فرد متناسب معرفی یا هم کفوسازی می‌شد. به عنوان مثال ممکن بود مردی از نظر جسمی معلولیت داشته باشد برای این فرد خانمی که دچار نقصی در چهره یا زیبایی بود معرفی می‌شد و یا برعکس.
نگاهی به جوامع سنتی نشان دهنده تداوم وجود چنین هوشیاری فرهنگی در این جوامع است. امری که به دلایل مختلف در جوامع و شهرهای بزرگ‌تر وجود ندارد اگر چه نیاز به آن به شدت احساس می‌شود. نیازی که موجب شده گاهی راه را به اشتباه رفته و به دامان سایت‌های مختلف همسریابی بیافتیم. سایت‌هایی که مسئولان آنها نه از نظر اخلاقی و نه از نظر شناخت افراد در حدی از توانمندی و مسئولیت پذیری نیستند که بتوانند افراد هم کفو را به درستی به هم معرفی کنند.
تمامی مباحث مطرح شده منجر شد وزارت ورزش و جوانان با حضور متخصصان درصدد ایجاد سایتی به عنوان همسان گزینی باشد تا افراد مجرد در این سایت ثبت نام کرده پس از دریافت مشاوره افراد مناسب به آنها معرفی شود. اما در این میان پتانسیل قوی مساجد در این حوزه نادیده گرفته شده است.
اما یک ایده خوب مسجدی؛ دفتر ثبت مجردها و مشاوره ازدواج در مسجد
امیرحسین دشتی‌زاده، ایده ایجاد دفتر ثبت مجردها و مشاوره ازدواج را به عنوان ایده مسجدی به بانک ایده‌های مسجدی(بام) ارائه کرده است. در تشریح این ایده آمده است: «در مسجد کارگروهی برای ازدواج جوانان ایجاد شود و خانواده‌‌های جوانانی که تصمیم به ازدواج دارند، فرزند خود را به جهت درج در دفتر مجردهای مسجد به امام جماعت یا مسئول مربوطه معرفی می‌کنند، تا در صورت یافتن موردی برای انجام مراحل خواستگاری، خانواده‌ها به هم معرفی شوند.
علاوه بر معرفی گزینه‌های مناسب به خانواده‌ها برای خواستگاری، مشاوره هم برای جوانان در زمینه‌های ازدواج و خواستگاری و... نیز انجام بگیرد. بعد از انجام مشاوره، ملاک‌های مورد نظر فرد در مورد همسر آینده‌اش، نیز ثبت شود و سپس امام جماعت یا مسئول مربوطه، در صورت موجود بودن گزینه‌ای با شرایط مساعد، خانواده‌ها را به هم معرفی کند و بقیه مراحل به صورت سنتی انجام بگیرد».
می توان این ایده را گسترش داد و زمینه ای برای ارتباط ائمه جماعات و تشکیل یک بانک اطلاعاتی مسجدی در خصوص ازدواج فراهم کرد. ایده‌ای که می تواند یکی از گر‌ه‌های ازدواج را بگشاید.