حامد علی‌اکبرزاده، نویسنده کتاب «تاویل و تفسیر در مکتب تفکیک» و مدرس دانشگاه قرآن و حدیث در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) گفت: اگر بخواهم در یک جمله مختصر تفسیر روان جاوید را توضیح بدهم، می‌گویم این تفسیر نمونه کاملی از یک تفسیر اجتهادی است. از آنجایی که صاحب این تفسیر خود مجتهد بود و با آرای متکلمین و فلاسفه آشنا بود توانست با استفاده از گستره وسیع نظام دانایی خود دست به این تفسیر بزند. البته در این تفسیر مفسر به بحث‌های مفصل و تفصیل دار نمی‌پردازد و بیشتر توجه و هم خود را برای ارائه تفسیر عامه پسند می‌گذارد در واقع مفسر به بحث‌های پرداخته است که عموم مردم بتوانند از آن استفاده کنند.
توجه به بعد هدایتی قرآن
اکبرزاده در ادامه گفت: رویکرد اصلی این تفسیر اجتهادی با نگاه به روایت بوده است در جای جای این تفسیر می توان انتقاد ثقفی به بعضی از فلاسفه و عرفا را مشاهده کرد. نویسنده در مقدمه کتاب می‌نویسد چند رویکرد نسبت به قرآن وجود دارد یک رویکرد مانند علامه طباطبائی قرآن را کتابی برای هدایت بشر می‌داند اما معتقد است که از دل قرآن نباید انتظار داشت که علوم تجربی را استخراج کنیم. در مقابل رویکرد دیگری وجود دارد که معتقد است قرآن کتاب مبین است و می‌توان همه چیز را در آن جستجو کرد. در مجموع این رویکرد معتقد است قرآن برای تقویت علوم مختلف چه دینی چه غیر دینی راهگشا است اما در تفسیر روان جاوید ثقفی تهرانی به رویکرد هدایتگری قرآن توجه دارد. هدایتگری قرآن در یک اندازه کلی، کلیات هدایت انسان را مشخص کرده است. در واقع مفسر روان جاوید کمتر به بحث‌های ادبی توجه می‌کند و به جزئیات نمی‌پردازد. شاید بتوان گفت با رویکرد روایی بحث‌های هدایتی اعتقادی و کلامی را آورده است.
اهتمام برای چاپ مجدد کتاب
این پژوهشگر اظهار کرد: از آنجایی که مفسر بر قرآن، احادیث، روایات و منظومه معرفت تسلط داشت، توانست نمونه کاملی از تفسیر اجتهادی در قرآن با رویکرد روایی را ارئه بدهد. نکته مهم درباره این تفسیر این است که به زبان فارسی نوشته شده است و به همین دلیل عامه مردم می‌توانند از آن استفاده کنند، یعنی از جمله تفسیرهای فارسی است که عامه مردم می‌توانند از آن بهره بگیرند.
هر مفسری نسبت به تفاسیر پیش از خود به یک سری نوآوری‌های دست می‌زند. کتاب المیزان نقطه عطفی بود در بین سایر تفاسیری که تا آن زمان چاپ شده بود. صاحب تفسیر روان جاوید فرد صاحب دانشی بودند که بر منظومه ملا هادی سبزواری حاشیه نوشته بود و آثار فقهی و فلسفی بسیاری تالیف کرده بود.
نکته‌ای که باید درباره این تفسیر به آن توجه ویژه داشت این است که این تفسیر برای مخاطبان عام نوشته شده است. شاهد این مطلب آن است که مفسر تالیف کتاب خود را در سال 1320 آغاز کرده است، درست زمانی که اندیشه‌های مارکسیستی کار خود را در ایران آغاز کرده، اما ایشان در آن زمان سعی کردند تفسیری ارائه بدهد که عامه پسند باشد و عموم مسلمین و مومنین این کتاب درک کنند. البته ایشان توجه چندانی به اندیشه‌های مارکسیستی نداشت. این تفسیر برخلاف تفسیر المیزان که به مباحث روز و فلسفی توجه کرده است بیشتر بر روی نقش هدایتی قرآن تمرکز کرده است.
اکبر زاده در آخر افزود: سال‌ها بود که اقدام جدیدی برای چاپ این اثر صورت نگرفته بود و جای خالی آن در میان اهل علم آشکار بود اما به همت فرزند مؤلف و با اهتمام نشر برهان، این اثر دوباره در پنج جلد، چاپ شده است.