به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست خبری اولین دوره جایزه دعبل با عنوان «کتاب‌های برتر عاشورایی» صبح سه‌شنبه، 24 شهریورماه با حضور علی عظیمی، رئیس هیئت مدیره بنیاد دعبل، محمدرضا سنگری، دبیر علمی و محمد اسفندیاری، عضو هیئت علمی جایزه دعبل برگزار شد.
عظیمی در این نشست گفت: جامعه مداحان از کارآمدترین قشرهای اجتماعی بوده و هست، اما به دلیل پراکندگی و طیف‌های بسیار در آن و از سوی اقلیم‌های متفاوت از انسجام مناسبی برخوردار نیست و برای مطالعات جامعه شیعی که ممکن است عموم جهان نیز داشته باشند، بنیاد دعبل راه‌اندازی شده و یکپارچه‌سازی مطالبات را در ذیل اهداف خود دارد.
وی افزود: در راستای ایجاد شبکه و زیرساخت، دفتر و شورای بنیاد دعبل در 31 استان راه‌اندازی شده و بانک اطلاعات مداحان نیز که یکی از قوی‌ترین بانک‌هاست در بنیاد وجود دارد.
عظیمی با اشاره به بخش فرهنگی گفت: در این بخش با خلأ مواجه بودیم که بنیاد دعبل در راستای رفع این خلأ هیئت علمی مداحی را راه‌اندازی کرد و برنامه‌های آینده آن ترسیم شده است. همچنین شورای محتوا در شعر نیز راه‌اندازی شده که در آینده نزدیک خروجی آن مشخص می‌شود و در حال حاضر نیز کتاب سال دعبل را داریم که بسیار جدی بوده و می‌توانیم از طریق آن کتاب‌های برتر حوزه عاشورا را شناسایی کنیم.
سنگری: جایزه دعبل دو سالانه است
محمدرضا سنگری، دبیرعلمی جایزه دعبل در ادامه این نشست با اشاره به چگونگی شکل‌گیری این جایزه گفت: اندیشه تشکیل این جایزه با شروع فعالیت بنیاد دعبل آغاز شد و اهداف چندگانه‌ای را برای آن متصور است که از جمله آنها می‌توان به ارائه تصویر روشن از آثار عاشورایی و تفکیک رشته‌های گوناگون در این حوزه اشاره کرد که با این کار به روشنی می‌دانیم که در کدام عرصه پیش رفته و در کدام عرصه‌ها خلأ داریم.
وی تصریح کرد: احصای خلأها و کاستی‌های حوزه کتاب‌های عاشورایی، شناخت نویسندگان، پژوهشگران و صاحبنظران این حوزه، بهره‌گیری از توانایی‌های موجود، ترغیب و حمایت از پژوهشگران که در برخی موارد، جامعه ارزش کتاب‌های آنها را متوجه نشده و یا ناشر موقعیتی را برای معرفی آن نداشته است، نقد و بررسی آثار، تکمیل کتابخانه بنیاد دعبل و معرفی آثار شاخص به کتابخانه‌ها و جامعه از اهداف عمده این جایزه به شمار می‌رود.
سنگری با بیان اینکه این جایزه برای اولین بار برگزار می‌شود، بیان کرد: این جایزه دوسالانه بوده و امسال با برگزاری آن به بررسی کتاب‌های چهار سال گذشته یعنی از سال 1390 تا 1393 پرداخته‌ایم که فراخوان آن در خردادماه پایان یافت و در این فرصت به جستجوی آثار نیز پرداخته شد که در مجموع 537 اثر شناسایی شد که از این تعداد 123 اثر در غربالگری اولیه به مرحله دوم راه یافت و در این راستا آثار توسط 26 نفر از داوران در 5 گروه و 18 رشته شامل گروه ادبیات، فرهنگ و تاریخ، هنر، کودک و نوجوان و ترجمه تفکیک شدند.
فقدان اثر شاخص در حوزه نثر ادبی و شعر کودک
وی با اشاره به تعداد آثار برتر عنوان کرد: در این دوره 20 اثر برتر معرفی خواهد شد که از این تعداد 17 اثر برگزیده و 3 اثر تقدیری است و نکته حائز اهمیت اینکه در دو رشته نثر ادبی و شعر کودک اثر برجسته و شاخصی نداشتیم.
سنگری با اشاره به تعداد آثار داوری شده در بخش ادبیات گفت: این بخش دارای 6 رشته بود که در بخش شعر 11 اثر، ادبیات داستانی 3 اثر، نوحه 7 اثر، مجلس تعزیه و نمایشنامه 4 اثر و پژوهش ادبی 4 اثر داوری شد و در حوزه نثر ادبی تقریباً اثر شاخصی نداشتیم و مجموعه آثار معرفی شده است.
وی افزود: گروه فرهنگ و تاریخ که غنی‌ترین بخش بوده و بیش از 200 اثر در این حوزه رسیده بود، در رشته مقتل و تاریخ 8 اثر، پژوهش فرهنگی 18 اثر و پژوهش اجتماعی 8 اثر داوری شده و در بخش هنر آثار اندکی داشتیم که در رشته عکس 5 اثر، تجسمی 4 اثر، خوشنویسی 1 اثر و پژوهش هنری 8 اثر رسیده بود.
دبیر علمی جایزه دعبل ادامه داد: در گروه کودک و نوجوان در رشته شعر کودک 2 اثر، داستان کودک 4 اثر و تصویرگری کتاب کودک 8 اثر و در گروه ترجمه از فارسی به زبان‌های دیگر 5 اثر و از زبان‌های دیگر به فارسی 24 اثر داوری شده و کتاب‌های دریافت شده از 13 ناشر است که برخی از ناشران چندین اثر برگزیده دارند.
وی با اشاره به برگزاری مراسم پایانی این جایزه گفت: مراسم اختتامیه نخستین دوره جایزه دعبل 7 مهرماه از ساعت 15 در مجموعه شهدای انقلاب سرچشمه برگزار می‌شود که در این مراسم 200 نفر از صاحبنظران و فعالان فرهنگی حضور دارند.
سنگری در پاسخ به سؤالی درباره ضعف آثار در حوزه پایان‌نامه‌ها بیان کرد: ما نه تنها در حوزه کتاب، بلکه در حوزه پایان‌نامه‌ها در رابطه با موضوعات عاشورایی بسیار ضعیف هستیم و آثار انگشت‌شماری وجود دارند، هر چند از نظر تعداد در حوزه ادبیات عاشورایی آثار زیاد است، اما سطحی‌نگری و شتابزدگی در آنها موج می‌زند.
اسفندیاری: ضعیف‌ترین کتاب‌ها در حوزه فرهنگ اسلامی است
محمد اسفندیاری، عضو هیئت علمی جایزه دعبل با اشاره به اهمیت این جایزه گفت: در دوره قاجار، کنت دوگوبینو، نویسنده معروف فرانسوی به ایران سفر کرد و در تهران کتاب‌های متعددی نوشت و با یکی از نویسندگان ایران به نام محمدتقی سپهر، معروف به لسان‌الملک دیداری داشت و از وی درباره تألیفاتش سؤال کرد که وی در پاسخ گفت؛ کتابی می‌نویسم که از تاریخ هبوط حضرت آدم(ع) تا قاجار را در برمی‌گیرد که نویسنده فرانسوی تعجب کرد و گفت؛ فهمیدم که چرا در ایران کتاب‌هایی به این صورت نوشته می‌شود؛ چرا که نقد کتاب در ایران وجود ندارد در حالی که در کشور ما نقد کتاب و مجلات نقد بسیار است.
وی ادامه داد: امروز در نقد کتاب ضعیف هستیم و با این جمعیت 80 میلیونی 5 مجله نقد کتاب منتشر می‌شود و این تعداد هم نمی‌تواند به کتاب‌های عاشورایی بپردازد.
اسفندیاری با اشاره به راهکار این مشکل گفت: ضعیف‌ترین کتاب‌ها در حوزه فرهنگ اسلامی است و نهادی عهده‌دار نقد این کتاب‌ها نیست. ما می‌توانیم کتاب‌های خوب را تشویق کنیم.
وی تصریح کرد: داوری‌ها در نخستین دوره جایزه دعبل دقیق بوده و کوشیده شده داوری‌ها دقیق و بدون اعمال سلیقه باشد و ارزش کار کسی نادیده گرفته نشده و از سوی دیگر سهل‌انگاری در داوری نشود.