محمد صادق کوشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، ابتدا با اشاره به روز13 آبان گفت: روز 13 آبان، یادآور حوادث مهمی است که در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و بیرون راندن مظهر استکبار یعنی آمریکا از ایران نقش اساسی داشت.
اتفاقات تأمل‌برانگیز روز 13 آبان
وی ادامه داد: در روز 13 آبان 1343، مأموران رژیم شاه، امام خمینی(ره) را در قم دستگیر و به دستور آمریکا، به ترکیه تبعید کردند؛ در روز 13 آبان 1357، دانش‌آموزان تهرانی در اعتراض به دخالت‌های آمریکا در ایران، راهپیمایی کردند ولی نیروهای امنیتی رژیم شاه، به آنان حمله کرده و آنان را به خاک و خون کشیدند؛ در روز 13 آبان 1358، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، لانه جاسوسی آمریکا را در تهران تسخیر کردند و جاسوسان آمریکایی را به گروگان گرفتند و با این وجود امام(ره) توسط نماینده‌ای که فرستاد از کار دانشجویان حمایت کرده و به نحوی به آنان برگ برنده‌ای جهت ادامه مسیر انقلاب دادند؛ بدین ترتیب مبارزه ضد آمریکایی مردم ایران، ابعاد جدیدتری پیدا کرد؛ بنابراین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، این روز را به روز «ملّی مبارزه با استکبار» نام‌گذاری کردند.
دلیل تبعید امام‌خمینی(ره) به ترکیه
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره دلیل تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه گفت: با توجه به این نکته که حکومت پهلوی توسط آمریکا شدیدا نهی شده بود تا اعتراضی به کاپیتولاسیون نشود، وقتی امام(ره) این کار را انجام دادند و به این نکته اعتراض کردند، حکومت وقت به این نتیجه رسید تا امام(ره) را به شهادت برساند ولی با وجود اینکه امام(ره) تک مرجع زمان خود بودند، ترس بسیار حکومت پهلوی سبب تبعید امام(ره) شد.
وی درباره دلیل حمله نیروهای امنیتی به دانش‌آموزان مقابل دانشگاه تهران گفت: دانشگاه در سال57 از محل‌های تمرکز و به عبارتی دیگر قلب فرهنگی و علمی شناخته شده بود و به دید رژیم پهلوی حرکات دانشجویان را الگو برای دیگران می‌دانست و به همین جهت مانع از تجمع‌های گوناگون شد.
حرکت مردم و حوزه‌های علمیه نسبت به تبعید امام خمینی(ره)
کوشکی در مورد حرکت مردم و حوزه‌های علمیه نسبت به تبعید امام(ره) گفت: در مقابل تبعید امام‌خمینی(ره) حرکات بسیاری شد و از سوی دیگر امکان اعتراضات وسیع نسبت به حکومت وقت وجود نداشت به همین جهت، حوزه‌های علمیه بیانیه‌های بسیاری دادند و اعتراض خود را نسبت به تبعید امام اعلام کردند.
کوشکی درباره درسی که می‌توان از واقعه 13 آبان گرفت، گفت: طبق فرموده امام خمینی(ره) حرکتی که در 13 آبان اتفاق افتاد، به نحوی می‌توان آن حرکت را انقلاب دوم به‌شمار آورد و با وجود اینکه دارای ابعاد کوچکی بود ولی باید آن اتفاق را برای همیشه در تاریخ ثبت کرد و قدر دانست.
محمد ایمانی‌مهر