مهدی مکی‌نژاد، مدرس دانشگاه و عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با تاکید بر اینکه کتابت ایرانیان در خط‌های مختلف خصوصا نستعلیق و نسخ هنرمندانه و دارای ظرافت‌های خاص قابل توجه است، عنوان کرد: خط کوفی خط مادر است و خطوط شش‌گانه ریحان، رقع، نسخ، ثلث، توقیع و محقق از آن منشعب شده‌اند.
مکی‌نژاد با اذعان به اینکه هزار سال از تولد خط کوفی می‌گذرد و در زمان کنونی اهمیت نوشتاری آن توجیهی ندارد، افزود: در عین حال این خط دارای خلوص خاصی است که به آن اصالت بخشیده و احیای دوباره آن و تحقیقات گسترده درباره این خط می‌تواند در غنای هنر کتابت ایرانیان موثر باشد.
این مدرس دانشگاه با تقدیر از اقدام استاد محمد وحید جزایری در خوانش و بازنویسی خط کهن کوفی تاکید کرد: استاد جزایری توانسته برای خط بدون رسم‌الخط کوفی رسم‌الخط تدوین و قواعد آن را استنساخ کند که کاری جدید و قابل ملاحظه است.
خط‌های امروزی بیشتر تزئینی هستند
مکی‌نژاد گفت: خط کوفی دارای ارزش‌های خوشنویسی زیادی است که می‌تواند در زیباسازی کتابت قرآن مورد استفاده قرار گیرد. خط‌های امروزی بیشتر تزیینی هستند و خلوص خود را از دست داده‌اند، ولی خط کوفی، بکر و اصیل است و قدرت قلم کاتب را به طور شایسته‌ای افزایش می‌دهد. در این خط شدت و ضعف و صعود و نزول محسوسی را شاهد هستیم. دارای کشیدگی‌های مفرط و کوتاه است که هنرمند را قادر می‌کند در خلق اثر، جسورانه کار کند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: در سایر خطوط درگیر هندسه هستیم و باید ضوابط خاصی را رعایت کنیم، ولی خط کوفی دارای قواعد متعین نیست و هنرمند آزادی عمل بیشتری دارد.
عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه ریشه خطوط خوشنویسی و کتابت جهان اسلام متعلق به ایرانیان است، گفت: قبل از اینکه در حجاز خطی وجود داشته باشد، ایرانیان صاحب خطوط مختلف از میخی به پهلوی و ... به صورت نوشتاری بوده‌اند. در عین حال در گذر زمان و ورود اسلام به ایران، ایدئولوژی اسلامی بر فضای ایران غلبه کرد و خطوط پیش از اسلام ایرانیان تحت‌الشعاع قرار گرفت. با اینکه ایرانیان زبان فارسی خود را حفظ کردند، ولی خط آنان بر مبنای الفبای عربی استوار شد. با این همه نضج خطوط کتابت جهان اسلام مدیون تلاش ایرانیان از ابن بواب، ابن مقله و یاقوت گرفته تا میرعماد و خوشنویسان عصر ماست.
نستعلیق در ید قدرت ایرانیان است
مکی‌نژاد همچنین گفت: تغییر و تحولات در خوشنویسی و کتابت اجتناب‌ناپذیر است و پس از ورود صنعت چاپ دیگر نسخه‌نویسی قرآن اهمیت خود را از دست داده و فقط ارزش هنری آن مورد توجه است که ایرانیان از این نظر از سایر کشورهای جهان اسلام کم ندارند.
این مدرس دانشگاه تاکید کرد: خوشبختانه امروز کتابت نستعلیق در ید قدرت ایرانیان است و با تلاش استاد صمدی و دیگران خط نسخ احیا شده است.