محمدسعید نقاشیان، هنرمند خوشنویس در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: مدت زیادی است که در حال تمرین و ممارست در زمینه خوشنویسی با خط معلی هستم و از آنجا که به شکل مستقیم در محضر حمید عجمی، مبدع خط معلی شاگردی کردم، به خوبی به قابلیتهای این خط در امر کتابت قرآن، ادعیه و سایر عبارات دینی و مذهبی واقف هستم.
وی گفت: شکل و فرم خط معلی به گونهای است که در نگاه نخست این موضوع به ذهن متبادر میشود که معلی، خطی تزئینی است و بیشتر از آنکه در زمینه خطاطی و مثلاً نگارش متنی کاربرد داشته باشد تنها در امور هنری و گرافیکی از آن میتوان استفاده کرد و البته با چنین فرضی شاهد هستیم که در عمل خط معلی، بیشتر در زمینه آثار گرافیکی، نقاشیخط، نشانهنوشته فیلم مانند همان چیزی که مثلاً در نشانهنوشته مجموعه «مختارنامه» استفاده شد، مورد بهرهبرداری قرار میگیرد.
نقاشیان تصریح کرد: همینجا باید این مسئله را متذکر شوم که یکی از قابلیتهای خط معلی به شکل ذاتی و با توجه به نرمش و انعطافی که در رسمالخط آن وجود دارد استفاده در کارهای گرافیکی، تزئینی و هنری است، وگرنه که از این خط حداقل براساس تجربه شخصی میتوان در امر کتابت قرآن نیز استفاده کرد.
این هنرمند خوشنویس در ادامه گفت: یکی از ایراداتی که منتقدان به خط معلی وارد میکنند که شاید از این منظر آن را مناسب برای اموری همچون کتابت قرآن ندانند، آن است که به هر حال هدف اصلی از نگارش قرآن، روخوانی، روانخوانی و قرائت صحیح آن است که این امر مستلزم مواردی همچون اعرابگذاری مناسب روی واژگان و عبارات قرآنی است و به همین دلیل خط معلی زمینه مناسبی برای گذاشتن اعراب روی حروف نیست و یا شاید از نظر شکل ظاهری، نتیجه کار چندان مناسب و درخور نباشد.
وی افزود: پاسخ من به این پرسش و ایرادی که به خط معلی میگیرند آن است که برای آموزش روخوانی قرآن و یا حتی روانخوانی آن قطعاً خط معلی مناسب نیست و اگر قرار است به قرآن با چنین اهدافی رجوع شود، همان بهتر که قرآن به خط نسخ، عثمانطه و نظایر آن باشد و چنین ایرادی نمیتواند توجیهی باشد برای اینکه ما در حوزه هنر قرآنی و به منظور کتابت قرآن به سراغ خطوطی همچون معلی نرویم.
نقاشیان تأکید کرد: خط نستعلیق یکی از زیباترین خطوط در امر هنر خوشنویسی است و دارای چنان مقام و مرتبهای است که از آن به عروس خطوط اسلامی تعبیر میشود، حال آیا با چنین تعبیری که در مورد خط نستعلیق وجود دارد باید گفت که این خط مناسب کتابت قرآن است؟ در پاسخ باید گفت که همواره استفاده از خط نستعلیق در کتابت قرآن در اولویت قرار ندارد، اما هر زمان که خواسته باشند قرآن را به شیوه هنری کتابت کنند از خط نستعلیق استفاده میکنند و در مورد خط معلی نیز به همین شکل است، نگاه به کتابت قرآن به خط معلی باید هنری و برای بروز خلاقیتهای هنرمندان این عرصه در زمینه هنر قرآنی باشد.
وی در پایان گفت: با وجود آنکه ممکن است خط معلی در نگاه نخست، خطی مناسب برای کتابت قرآن نباشد، اما به شخصه توانستم به نتایج روشنی در زمینه خوانایی این خط برای نگارش قرآن دست پیدا کنم و جایگزینهایی برای اعرابگذاری واژگان قرآن که شاید به شکل مرسوم زیاد با این خط همخوانی نداشته باشد در نظر بگیرم.