صفحه نخست

فعالیت قرآنی

سیاست و اقتصاد

بین الملل

معارف

اجتماعی

فرهنگی

شعب استانی

چندرسانه ای

عکس

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اردبیل

اصفهان

البرز

ایلام

خراسان جنوبی

بوشهر

چهارمحال و بختیاری

خراسان رضوی

خراسان شمالی

سمنان

خوزستان

زنجان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگیلویه و بویر احمد

گلستان

گیلان

لرستان

مازندران

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

بازار

صفحات داخلی

کد خبر: ۳۴۷۹۰۳۴
تاریخ انتشار : ۰۹ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۳:۵۴
واکاوی ابهامات حوزه تصویرگری دینی و قرآنی/1

گروه هنر: هیچ بند قانونی و آئین‌نامه‌ای در مورد محدودیت تصویرگری دینی و قرآنی و یا چهره‌نگاری ائمه معصومین(ع) وجود ندارد و معمولاً اعمال نظر در این زمینه سلیقه‌ای است و بیشتر جنبه عرفی دارد و واکنش و حساسیت مخاطب عام نسبت به آن دخیل است.

علی هاشمی شهرکی، مدیرعامل سابق انجمن فرهنگی تصویرگران در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: آنچه که مشخص است اینکه در تصویرگری دینی که بیشتر به حوزه نشر کتاب‌های دینی و قرآنی کودک و نوجوان مربوط می‌شود همچنان آئین‌نامه مشخصی که حدود و چارچوب قانونی هنرمندان تصویرگر را مشخص کند و به شکلی تکلیف آنها در این زمینه که مجاز هستند در حوزه تصویرگری قرآنی و چهره‌نگاری انبیاء و اولیای الهی تا چه مرحله‌ای پیش روند وجود ندارد.

وی ادامه داد: براساس تجارب شخصی و آنچه که به واسطه سال‌ها مدیریت بر انجمن فرهنگی تصویرگران به آن دست یافتم، باید به این نکته اذعان کنم که منعی قانونی در زمینه تصویرگری قرآنی و چهره‌نگاری معصوم(ع) وجود ندارد و ما هیچ بند آئین‌نامه‌ای در این زمینه که به هیچ عنوان مجاز به این تصویرگری نیستیم و یا محدود به رعایت اصولی هستیم را در اختیار نداریم و به نظر می‌رسد که جنبه عرفی ماجرا بیشتر از جنبه‌های شرعی، ما را در این حوزه محدود کرده است.

نشست کارشناسی در مورد تدوین آئین‌نامه تصویرگری دینی به جایی نرسید

این هنرمند تصویرگر تصریح کرد: حدود 6 سال پیش نشست کارشناسی با حضور مسئولان فرهنگی و کارشناسانی به نمایندگی از انجمن تصویرگران برای رسیدن به نتایج در مورد حدود و چارچوب مجاز تصویرگران در زمینه تصویرگری قرآنی و چهره‌نگاری معصوم(ع) برگزار شد و در آنجا علیرغم آنکه هنرمندان تصویرگر بر این نکته تأکید داشتند که به ویژه در مواجهه با مخاطب کودک و نوجوان نیاز به تصویرگری و چهره‌نگاری از معصوم(ع) داریم، چرا که برخورد آنها با این آثار تصویری با ابهاماتی همراه است و مثلاً این پرسش که چرا از آنها در تصاویر کتاب‌ها، شکل و شمایلی ترسیم نشده است؟ مگر آنها انسان فضایی هستند که تصویر ندارند؟ و مواردی مشابه این پرسش‌ها، اما نتیجه‌ای حاصل نشد.

هاشمی شهرکی در ادامه گفت: متأسفانه با تغییرات در ساختار مدیریت فرهنگی و هنری نیز شاهد تغییر در نگرش کلی راجع به تصویرگری دینی و قرآنی هستیم. در برهه‌ای دوستان مانع از تصویرگری انبیای الهی به ویژه پیامبران اولوالعزم می‌شوند، اما در مقطعی دیگر می‌گویند غیر از حضرت محمد(ص) قادر به چهره‌نگاری سایر پیامبران الهی هستید؛ حتی در مقطعی راجع به تصویرگری فرشتگان حساسیت‌هایی وجود دارد، گاهی قادر به تصویر کردن آنها هستیم و گاه حتی به اینکه چرا جنسیت برای فرشتگان قائل می‌شویم ایراداتی وارد است و مثلاً اگر هنرمند تصویرگر خواسته باشد صحنه معراج رسول اکرم(ص) را تصویر کند و نیاز به ترسیم فرشتگان و ملائک همراه ایشان داشته باشد سردرگم باقی می‌ماند که چه کند؟

وی افزود: همان طور که پیش‌تر اشاره کردم موضوع منع و یا محدودیت‌هایی که در حوزه تصویرگری دینی وجود دارد بیشتر از اینکه بر پایه شرعیات مطرح و یا حتی وضع شده باشد، مسائل و جنبه‌های عرفی در آن لحاظ شده است؛ به عنوان نمونه یکی از دوستان تصویرگر چند سال پیش واقعه عاشورا را در قالب کتابی کمیک استریپ شرح کرده بود که نمونه‌هایی از تصاویر این کتاب در قالب نمایشگاهی در معرض دید عموم قرار گرفت و اعتراض و نظرات مخالف و منفی بازدیدکنندگان را در پی داشت.

مدیرعامل سابق انجمن فرهنگی تصویرگران تأکید کرد: اتفاق اخیری که در مورد اکران عمومی فیلم «رستاخیز» افتاد نیز تأیید این نکته است که مخاطب عام پذیرای تصویری از جریانات دینی و قرآنی و تاریخ اسلام برخلاف آنچه آن را باور کرده است نیست وگرنه اکران این فیلم اساساً منع قانونی نداشت و حتی ارشاد پروانه نمایش آن را هم صادر کرده بود.

از جشنواره «تجسمی فجر» گله‌مند هستیم

هاشمی شهرکی گفت: در جریان برگزاری هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر این توقع از مدیریت جشنواره و دبیرخانه آن می‌رفت که انجمن‌های تخصصی هنرهای تجسمی را در برگزاری هرچه کیفی‌تر این جشنواره طرف مشورت قرار دهند. در مورد سایر انجمن‌ها اطلاعی ندارم، اما از آنجا که تنها سه‌ ماه است که از مدیریت عاملی انجمن فرهنگی تصویرگران به دلیل مشغله کاری کناره‌گیری کرده‌ام، در طول مدت برگزاری مراحل اداری این جشنواره تنها نامه‌ای از دبیرخانه جشنواره مبنی بر اینکه آیا پیشنهادی برای برگزاری این جشنواره دارید یا خیر، آن را به شکل مکتوب در اختیار ما قرار دهید، دریافت کردیم که به نظر من این دون شأن جایگاه و مقام هنری هنرمندان تصویرگر است و از این نظر از مدیریت و دبیرخانه جشنواره گله‌مند هستیم.

وی در پایان عنوان کرد: مدیران اجرایی جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر به جای اینکه به شکل فردی این رویداد بزرگ هنری را برگزار کنند باید پیش از انتشار فراخوان و در جریان برگزاری آن با برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی با نمایندگان تمامی انجمن‌هایی که زیر نظر دفتر هنرهای تجسمی ارشاد مشغول به فعالیت هستند در جریان اظهارنظر کارشناسی آنها در مورد هر چه مطلوب‌تر برگزار شدن جشنواره قرار گیرند.